Τα μάτια είναι ενα αρκετά ευαίσθητο όργανο. Χρειάζονται προσοχή. Πολλές φορές είναι κόκκινα ή πρησμένα. Τι μπορούν να σημαίνουν όμως τα πρησμένα μάτια;
Συχνά δεν υπάρχει σαφής αιτία για το πρήξιμο στο άνω ή στο κάτω βλέφαρο. Είναι κάτι που υποχωρεί μόνο του μέσα σε μία ημέρα. Όταν όμως διαρκεί και συνοδεύεται κι από άλλα συμπτώματα, πρέπει να μας οφηγεί στον οφθαλμίατρο. Κι αυτό, διότι κάποιες φορές η αιτία είναι κάτι σοβαρό που σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε μόνιμες βλάβες στην όραση.
Τα συμπτώματα του πρηξίματος που πρέπει να σας οδηγήσουν γρήγορα στον οφθαλμίατρο είναι:
- Πόνος στο ένα ή και στα δύο μάτια
- Θόλωμα της όρασης
- Μείωση της οπτικής οξύτητας
- Το να βλέπετε μαύρα σημαδάκια ή κηλίδες να «επιπλέουν» στο οπτικό σας πεδίο
- Η αίσθηση ότι κάτι έχει μπει στο μάτι σας, το οποίο αφενός δεν βλέπετε, αφετέρου δεν μπορείτε να βγάλετε.
Μπορεί να δείτε πρήξιμο στα μάτια ή/και στα βλέφαρά σας εάν έχετε:
- Επιπεφυκίτιδα. Είναι η φλεγμονή στον ιστό που επιστρώνει το εσωτερικό του βλεφάρου. Μπορεί να προκληθεί από παθογόνους μικροοργανισμούς (ιούς, βακτήρια), ερεθιστικές ουσίες (π.χ. σαμπουάν, καπνό, χλώριο της πισίνας), αλλεργιογόνα. Όταν προκαλείται από παθογόνο μικροοργανισμό μπορεί να είναι μεταδοτική από άτομο σε άτομο.
- Αλλεργία. Οι πάσχοντες από αλλεργική ρινίτιδα, λ.χ., παρουσιάζουν συχνά και πρήξιμο στα βλέφαρά τους. Το πρήξιμο μπορεί όμως και να προκληθεί ως αλλεργική αντίδραση σε τρόφιμα, χημικά και ερεθιστικές ουσίες.
- Τραυματισμός. Αν το μάτι δεχτεί αμβλύ κτύπημα, θα συμπιεστεί και θα συμπτυχθεί, με συνέπεια να συγκεντρωθεί αίμα κάτω από την τραυματισμένη περιοχή. Αυτό συχνά προκαλεί πρήξιμο και αποχρωματισμό του οφθαλμού.
- Χαλάζιο. Είναι ένα αβλαβές, καλόηθες εξόγκωμα που εμφανίζεται στο βλέφαρο. Προκαλείται από απόφραξη ενός ή περισσότερων σμηγματογόνων αδένων.
- Κριθαράκι. Είναι μόλυνση σε θύλακο βλεφαρίδας ή στον δακρυϊκό αδένα. Προκαλεί κόκκινο εξόγκωμα στην εσωτερική (ρινική) πλευρά ή κατά μήκος του βλεφάρου, με αποτέλεσμα να μοιάζει το βλέφαρο πρησμένο.
- Κυτταρίτιδα του οφθαλμικού κόγχου. Πρόκειται για λοίμωξη που προκαλείται από βακτήρια, τα οποία εξαπλώνονται στον οφθαλμικό κόγχο από παρακείμενους ιστούς (συνήθως τους παραρρίνιους κόλπους). Η λοίμωξη από τα βακτήρια προκαλεί φλεγμονή, η οποία οδηγεί σε επώδυνο πρήξιμο του βλεφάρου και του δέρματος γύρω από τα μάτια. Η κυτταρίτιδα του οφθαλμικού κόγχου είναι πιο συχνή στα παιδιά απ’ ό,τι στους ενήλικες, αν και μπορεί να εκδηλωθεί σε άτομα κάθε ηλικίας.
- Νόσο Graves. Είναι μία αυτοάνοση ασθένεια του θυρεοειδούς αδένα, που αποτελεί τη συχνότερη αιτία υπερθυρεοειδισμού. Οδηγεί συχνά σε διόγκωση του αδένα. Μπορεί να εκδηλωθεί σε άτομα κάθε ηλικίας, αν και είναι επτά φορές συχνότερη στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες. Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της είναι οι οφθαλμικές εκδηλώσεις. Υπολογίζεται ότι ποσοστό έως και 80% των πασχόντων εκδηλώνουν οφθαλμικά προβλήματα, όπως η φλεγμονή και (σπανιότερα) η προβολή του οφθαλμικού βολβού (εξοφθαλμισμός) που παρατηρείται σε περίπου έναν στους τρεις ασθενείς.
Πιο σπάνια, το πρήξιμο μέσα ή γύρω από τα μάτια μπορεί να είναι σύμπτωμα κακοήθειας ή λεμφώματος στο μάτι. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο το πρήξιμο συνοδεύεται από θολωμένη όραση ή μείωση της όρασης, ενώ ο ασθενής μπορεί να βλέπει και κινούμενες κηλίδες ή σημαδάκια στο οπτικό πεδίο του.
Καθώς όμως, όπως φαίνεται και από τις παραπάνω αιτίες, τα μάτια είναι πολύ ευαίσθητα σε διάφορα ερεθίσματα και παράγοντες, είναι πολύ σημαντικό να κάνετε ό,τι μπορείτε για να τα διατηρείτε υγιή. Ο συστηματικός, προληπτικός έλεγχος των ματιών είναι μια πολύ καλή ιδέα, ανεξάρτητα από το αν έχετε πρήξιμο στα μάτια ή όχι.
Οι ειδικοί συνιστούν προληπτικό τσεκάπ των ματιών. Οι ενήλικες κάτω των 40 ετών χρειάζονται οφθαλμολογικό τσεκάπ κάθε 4-5 χρόνια. Μετά τα 40 ο έλεγχος πρέπει να γίνεται κάθε 2-3 χρόνια και μετά τα 50 ετησίως, ώστε να διαγνωστούν εγκαίρως προβλήματα, όπως το γλαύκωμα, που τείνουν να αναπτύσσονται χωρίς να προκαλούν συμπτώματα.
Τώρα όσον αφορά το πρήξιμο στα μάτια, τα πρώτα 24ωρα από την εμφάνισή του προσπαθήστε να το καταπραΰνετε με δροσερά επιθέματα (κομπρέσες), ξέπλυμα των (κλειστών) ματιών με δροσερό νερό και αντιισταμινικό κολλύριο αν πάσχετε από αλλεργία. Αποφύγετε επίσης να φορέσετε φακούς επαφής, εάν βλέπετε πρησμένο το ή τα βλέφαρά σας.
