Ποια εμβόλια κατά του COVID-19 θα είναι διαθέσιμα για παιδιά κάτω των 12 ετών;
Υπάρχουν μερικά εμβόλια που αναμένεται να εγκριθούν για παιδιά κάτω των 12 ετών, με το Pfizer-BioNTech να είναι πιθανότατα το πρώτο διαθέσιμο. Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο του 2021, η Pfizer-BioNTech άρχισε να μελετά τα αποτελέσματα του εμβολίου σε παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 11 ετών. Σκοπός της μελέτης ήταν η αξιολόγηση της ασφάλειας, της ανεκτικότητας και της ανοσογονικότητας (ανοσοαπόκριση) του εμβολίου χορηγούμενο σε δύο δόσεις (με διαφορά 21 ημερών περίπου) σε τρεις ηλικιακές ομάδες: 5-11 ετών, 2-5 ετών και 6 μηνών εώς 2 ετών.
Επίσης, τον Μάρτιο του 2021, η Moderna ξεκίνησε μια μελέτη, αποτελούμενη από δύο μέρη, για την αξιολόγηση του εμβολιασμού σε παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 11 ετών. Τα παιδιά έλαβαν δύο δόσεις του εμβολίου Moderna με διαφορά 28 ημερών. Οι ερευνητές εξέτασαν διαφορετικά επίπεδα δοσολογίας σε μια τυχαιοποιημένη και ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας του εμβολίου. (Τυχαιοποιημένη σημαίνει ότι οι συμμετέχοντες έλαβαν τις δόσεις τυχαία, δηλαδή ορισμένοι έλαβαν το πραγματικό εμβόλιο, ενώ άλλοι έλαβαν εικονικό φάρμακο). Η μελέτη διεξήχθη σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων και την Αρχή Προηγμένης Βιοϊατρικής Έρευνας και Ανάπτυξης.
Αναφορικά με το εμβόλιο Johnson & Johnson, δεν πραγματοποιούνται τρέχουσες δοκιμές στις παραπάνω ηλικιακές ομάδες.
Εφόσον οι πιθανότητες για βαριά νόσηση και θάνατο στην ηλικιακή ομάδα 5-11 ετών είναι τόσο σπάνια, για ποιο λόγο χρειάζεται να εμβολιαστούν τα παιδιά;
Από τον Οκτώβριο του 2021 υπολογίζεται ότι περισσότερα από 6 εκατομμύρια παιδιά έχουν βρεθεί θετικά στον COVID-19 από την αρχή της πανδημίας. Τον Φεβρουάριο του 2021, ο Πρόεδρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδίατρων (AAP), Δρ. Lee Savio Beers, FAAP, προέτρεψε τους ομοσπονδιακούς αξιωματούχους να αρχίσουν να εγγράφουν τα παιδιά σε ερευνητικές μελέτες εμβολίων κατά του COVID-19 το συντομότερο δυνατό, διότι, όπως τόνισε, «δεν μπορούμε να συμπεριφερθούμε στα παιδιά σαν να είναι δεύτερη σκέψη» στην ανάπτυξη των εμβολίων. Τα εμβόλια είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση των ποσοστών μόλυνσης, νοσηλειών και θανάτων από τον COVID-19 και άλλες ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια. Ευτυχώς, οι σοβαρές επιπλοκές από τον COVID-19 είναι σπάνιες στα παιδιά, ωστόσο δύναται να υπάρχουν κρυφές επιπλοκές, που δεν αναγνωρίζονται. Όσο περισσότερο ο κορονοϊός παραμένει σε επίπεδα πανδημίας, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος ανάπτυξης μεταλλάξεων του ιού, οι οποίες μπορεί να γίνουν πιο λοιμώδεις –δηλαδή πιο ισχυρές- και θανατηφόρες. Σαφώς, πρέπει να συνεχιστεί η έρευνα για την αξιολόγηση των μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων, τόσο της εμφάνισης του COVID-19, όσο και της χορήγησης του εμβολίου.
Στα μέσα Οκτωβρίου 2021, μεταξύ των 24 πολιτειών των ΗΠΑ και της Νέας Υόρκης, τα παιδιά συνιστούσαν από 1,6% έως 4,2% των συνολικών νοσηλειών. Σύμφωνα με τα δεδομένα, το 0,1% έως 2,0% των περιστατικών νόσησης παιδιών από COVID-19 οδήγησαν σε νοσηλεία. Μεταξύ 45 πολιτειών των ΗΠΑ συν το Πουέρτο Ρίκο, το Γκουάμ και την πόλη της Νέας Υόρκης, τα παιδιά ήταν το 0,00% έως 0,26% όλων των θανάτων από COVID-19, με 7 πολιτείες να αναφέρουν 0 θανάτους παιδιών. Αν και αυτοί οι αριθμοί φαίνονται χαμηλοί, πρέπει να λάβουμε υπόψη πως δεν δημοσιοποιούν όλες οι πολιτείες δεδομένα σχετικά με τον COVID-19, επομένως είναι αδύνατο να γνωρίζουμε τα ακριβή ποσοστά.
Δεν πρέπει να ξεχνάτε πως κανείς δεν ξέρει πραγματικά πόσο σοβαρά μπορεί να εξελιχθεί η νόσησή του από COVID-19, για αυτό είναι καλύτερο να εμβολιαστείτε και να μειώσετε τον κίνδυνο σοβαρούς νόσησης. Όπως είναι λογικό, τα παιδιά με χρόνιες παθήσεις όπως το άσθμα ή η παχυσαρκία διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο. Επίσης, όσο αυξάνονται τα ποσοστά κρουσμάτων, τόσο περισσότερο θα καταφεύγουμε στην καραντίνα και την απομόνωση, ως μέσα για την μείωσή τους, γεγονός που απαγορεύει στα παιδιά να πηγαίνουν σχολείο και να έχουν κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Αντίστοιχα, δεν μπορούν να συμμετέχουν σε εξωσχολικές δραστηριότητες, οι οποίες είναι βασικές για την ανάπτυξή τους. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η επιβάρυνση της ψυχικής υγείας από τον COVID-19.
Τέλος, τα παιδιά είναι αναπόσπαστα μέλη των κοινωνιών και των οικογενειών μας και μπορούν να μεταδώσουν τον ιό σε ευάλωτα μέλη του πληθυσμού μας. Τα παιδιά κάτω των 15 ετών αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού, επομένως η επαρκής προστασία τους είναι σημαντική για την εξάλειψη της πανδημίας.
Τα παιδιά μας είναι το μέλλον μας. Τους αξίζει να είναι προστατευμένα από τον COVID-19. Άλλωστε, το εμβόλιο δεν μεταδίδει σε κάποιον την ασθένεια. Αντίθετα, βοηθά το σώμα σας να παράγει τα αντισώματα που απαιτούνται για την προστασία από σοβαρές επιπλοκές σε περίπτωση που εκτεθείτε ή αναπτύξετε τον COVID-19.
Εάν έχω ένα παιδί που είχε COVID-19, υπάρχει λόγος να κάνει το εμβόλιο;
Ένα άτομο που έχει αναρρώσει από τον COVID-19 έχει φυσική ανοσία και όσοι έχουν αναρρώσει πλήρως πιθανότατα θα έχουν ανοσία έως και 8 μήνες, σύμφωνα με έρευνα. Όσο ο κορονοϊός παραμένει ενεργός, δύναται να αναπτυχθούν περισσότερα λοιμώδη στελέχη. Συνεπώς, η ύπαρξη κάποιας ανοσίας (είτε φυσικής, είτε επαγόμενης από εμβόλια) θα αποδειχθεί ευεργετική.
Γνωρίζουμε ότι τα τρέχοντα εμβόλια έχουν υψηλή ανοσογονικότητα (πρόκειται για την δυνατότητα να παράγεται απόκριση από το ανοσοποιητικό σύστημα). Ο εμβολιασμός εξακολουθεί να είναι ωφέλιμος για όσους είχαν προηγούμενη λοίμωξη, επειδή μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση αποτελεσματικών επιπέδων αντισωμάτων (όταν τα επίπεδα αντισωμάτων από τη φυσική ανοσία αρχίζουν να μειώνονται). Καθώς το εμβόλιο μελετάται περισσότερο, φαίνεται ότι πιθανότατα θα χρειαστούν ενισχυτικές δόσεις (boosters), για να διατηρηθεί η προστασία από τα αντισώματα με την πάροδο του χρόνου. Κάποιος που έχει φυσική ανοσία από προηγούμενη λοίμωξη μπορεί να χρειαστεί τελικά μια ενισχυτική δόση, για να παραμείνει προστατευμένος.
Τέλος, οι ειδικοί δεν συνιστούν την σκόπιμη έκθεση στον COVID-19, ώστε να κολλήσει κανείς τον ιό και έτσι, να αναπτύξει φυσική ανοσία. Υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές που σχετίζονται με τον ιό και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν θα νοσήσει ήπια ή όχι.
Πόσα παιδιά σε κάθε ηλικιακή ομάδα συμμετείχαν στην ομάδα δοκιμής; Πώς μπορεί ένα 5χρονο παιδί να λάβει με ασφάλεια την ίδια δόση με ένα 11χρονο;
Η έρευνα της Pfizer περιλαμβάνει 4.500 παιδιά από διάφορες χώρες και μελετά την αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Η πειραματική ομάδα της Moderna έχει 6.750 παιδιά, ηλικίας 6 μηνών έως 11 ετών και η J&J προς το παρόν δεν διεξάγει δοκιμές σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες.
Γενικά τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται σήμερα χορηγούνται διαφορετικά ανάλογα με την ηλικία, επομένως είναι πιθανό να συμβεί το ίδιο και με το εμβόλιο κατά του COVID-19. Η έρευνα θα μελετήσει την καταλληλότερη δόση για κάθε ηλικιακή ομάδα.
Δεν θα πρέπει να έχουμε πληροφορίες σχετικά με τις μακροπρόθεσμες παρενέργειες, προτού αρχίσουμε να εμβολιάζουμε τα παιδιά;
Μπορεί να χρειαστούν χρόνια μέχρι να μάθουμε τις μακροπρόθεσμες παρενέργειες ενός εμβολίου, αλλά τα οφέλη και η ασφάλεια των εμβολίων κατά του COVID-19 είναι ήδη εμφανή.
Η κλινική ανάπτυξη των εμβολίων είναι μια διαδικασία τριών φάσεων:
- Φάση 1: Μικρές ομάδες ανθρώπων λαμβάνουν το «δοκιμαστικό εμβόλιο».
- Φάση 2: Η κλινική μελέτη επεκτείνεται και το εμβόλιο χορηγείται σε άτομα που έχουν χαρακτηριστικά (όπως ηλικία και σωματική υγεία) παρόμοια με εκείνα για τα οποία προορίζεται το νέο εμβόλιο.
- Φάση 3: Το εμβόλιο χορηγείται σε χιλιάδες άτομα και ελέγχεται για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του.
Πολλά εμβόλια υποβάλλονται σε πρόσθετη δοκιμή φάσης 4. Πρόκειται για συνεχιζόμενες μελέτες μετά την έγκριση και την χορήγηση άδειας στον παρασκευαστή του εμβολίου.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) συνεχίζει να επιβλέπει την παραγωγή του εμβολίου για να διασφαλίσει τη συνεχή ασφάλεια. Η παρακολούθηση του εμβολίου και των παραγωγικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των περιοδικών επιθεωρήσεων στις εγκαταστάσεις, πρέπει να συνεχιστεί όσο ο κατασκευαστής διαθέτει άδεια για το προϊόν του εμβολίου.
Έχουμε ήδη δει σε σύντομο χρονικό διάστημα τις καταστροφικές συνέπειες του COVID-19. Τα εμβόλια διαδραματίζουν αναπόσπαστο ρόλο στην πρόληψη της σοβαρότητας των λοιμώξεων και τα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ των πιθανών κινδύνων του εμβολίου.
Είχα παρενέργειες από το εμβόλιο Pfizer. Αυτό σημαίνει ότι θα έχει και το παιδί μου; Τι παρενέργειες μπορεί να έχουν τα παιδιά;
Κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορετικά στα εμβόλια. Γενικά, οι περισσότεροι άνθρωποι που λαμβάνουν οποιοδήποτε εμβόλιο κατά του COVID-19 έχουν συνήθως εμφανίσει τοπικές ή συστηματικές παρενέργειες, οι οποίες συνιστούν ένδειξη ανταπόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Τοπικά, δηλαδή στο σημείο της ένεσης:
- πόνος
- ερυθρότητα
- πρήξιμο
- Συστηματικά, γενικά συμπτώματα του σώματος:
- κούραση
- πονοκέφαλο
- μυϊκός πόνος
- κρυάδα
- πυρετός
- ναυτία
Ακόμα και μέλη της ίδιας οικογένειας μπορεί να ανταποκρίνονται διαφορετικά. Κάθε εμβολιασμένο παιδί θα πρέπει να παρακολουθείται στενά μετά τα εμβόλιά του και να του παρέχεται η αντίστοιχη φροντίδα. Σημαντική επίσης είναι η ανάπαυση, η ενυδάτωση και η χορήγηση παυσίπονων, πάντα με βάση την ηλικία ή το βάρος του παιδιού σας και αφού συμβουλευτείτε τον παιδίατρό του.
Αν και οι πιθανές παρενέργειες του εμβολίου για τον COVID-19 είναι ήπιες, υπάρχουν πολύ σοβαρές παρενέργειες που σχετίζονται με την νόσηση από τον ίδιο τον ιό. Αυτές οι παρενέργειες μπορεί να απαιτούν νοσηλεία και να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία του παιδιού σας. Συνολικά, η πλειοψηφία των παιδιών που νοσούν από τον COVID-19 αναρρώνουν πλήρως, αν και ένα μικρό ποσοστό μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές. Αυτές οι επιπλοκές περιλαμβάνουν:
- το πολυσυστηματικό φλεγμονώδες σύνδρομο στα παιδιά (MIS-C), πρόκειται για μια πάθηση κατά την οποία πολλά από τα συστήματα των οργάνων ενός παιδιού έχουν φλεγμονή, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς, των πνευμόνων, των νεφρών, του εγκεφάλου και του γαστρεντερικού συστήματος. Κατά μέσο όρο εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας 9 ετών.
- τη μυοκαρδίτιδα πρόκειται για φλεγμονή της καρδιάς, η οποία είναι επιπλοκή τόσο του COVID-19 όσο και του εμβολίου. Ωστόσο, τα παιδιά με μυοκαρδίτιδα μετά τη λήψη του εμβολίου κατά του COVID-19 συνήθως αναρρώνουν γρήγορα. Εντούτοις έχει παρατηρηθεί αυξημένος κίνδυνος μυοκαρδίτιδας μεταξύ των εμβολίων mRNA, ιδιαίτερα σε άνδρες ηλικίας 12 έως 29 ετών — όχι σε μικρότερα παιδιά.
- καρδιακή ανεπάρκεια
Ωστόσο, το όφελος των εμβολίων κατά του COVID-19 έχει αποδειχθεί υπέρτερο των κινδύνων. Υπάρχει μια σπάνια πιθανότητα το εμβόλιο να προκαλέσει σοβαρή αλλεργική αντίδραση (όπως με οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο ή φάρμακο). Τα συμπτώματα μιας σοβαρής αντίδρασης περιλαμβάνουν:
- δυσκολία αναπνοής
- πρήξιμο του προσώπου και του λαιμού
- γρήγορος καρδιακός ρυθμός
- εξάνθημα σε όλο το σώμα
- ζάλη και αδυναμία
Όποιος εμφανίσει αυτά τα συμπτώματα μετά το εμβόλιο θα πρέπει να αναζητήσει επείγουσα ιατρική βοήθεια. Ερευνητές και επαγγελματίες υγείας αξιολογούν τακτικά την ασφάλεια των εμβολίων ακόμη και μετά την έγκρισή τους από τον FDA.
Θα επηρεάσει το εμβόλιο τη γονιμότητα του παιδιού μου; Διάβασα ότι μπορεί να επηρεάσει τους εμμηνορροϊκούς κύκλους σε εφήβους και ενήλικες.
Υπάρχει ένας μύθος σχετικά με το γεγονός ότι το εμβόλιο επηρεάζει τη γονιμότητα. Αυτός απορρέει από τη γνώση ότι η πρωτεΐνη-αιχμής/spike protein στο εμβόλιο κατά του COVID-19 είναι ίδια με μια πρωτεΐνη γνωστή ως συνκυτίνη-1, η οποία παίζει ρόλο στην ανθρώπινη αναπαραγωγή. Ειδικότερα, η ανησυχία έγκειται στο ότι η ανοσολογική αντίδραση που προκαλείται από το εμβόλιο θα προκαλέσει μια αντίδραση ενάντια στην συνκυτίνη-1, προκαλώντας στειρότητα.
Μια μελέτη του Σεπτεμβρίου 2021, εξέτασε τα ποσοστά εμφύτευσης εμβρύων σε ανθρώπους, που είχαν φυσική ανοσία, είτε επειδή νόσησαν από τον κορονοϊό, είτε από το εμβόλιο, και σε εκείνους που δεν είχαν εμβολιαστεί. Δεν υπήρχε διαφορά στα ποσοστά εγκυμοσύνης τους. Ως εκ τούτου, οι ισχυρισμοί υπογονιμότητας είναι αβάσιμοι.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν στοιχεία που να έχουν υποβληθεί σε ομότιμη αναθεώρηση και τα οποία δείχνουν ότι οποιοδήποτε εμβόλιο (συμπεριλαμβανομένου του εμβολίου COVID-19) επηρεάζει τη γονιμότητα σε άνδρες ή γυναίκες ή την έμμηνο ρύση. Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας ενθαρρύνουν περισσότερες έρευνες για να καθορίσουν εάν το εμβόλιο κατά του COVID-19 επηρεάζει την έμμηνο ρύση. Μάλιστα τον Οκτώβριο του 2021, ξεκίνησαν πέντε μελέτες. Δύο από αυτές θα εξετάσουν την επίδραση των εμβολίων σε συγκεκριμένους πληθυσμούς, συμπεριλαμβανομένων και των εφήβων.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) καθώς και επαγγελματικοί ιατρικοί οργανισμοί συνιστούν επί του παρόντος το εμβόλιο κατά του COVID-19 για όλες τις εγκύους και για όσες σκοπεύουν να μείνουν έγκυες στο μέλλον, ειδικά λόγω της αύξησης των κρουσμάτων. Άλλωστε, ο κίνδυνος μόλυνσης σε αυτούς τους πληθυσμούς είναι πολύ μεγαλύτερος από τους πιθανούς κινδύνους του εμβολίου.
Πότε θα είναι διαθέσιμο το εμβόλιο για μωρά κάτω των 2 ετών;
Επί του παρόντος, δύο εταιρείες, η Pfizer και η Moderna, μελετούν την αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε παιδιά ηλικίας έως 6 μηνών.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα για τα εμβόλια κατά του COVID-19 για παιδιά κάτω των 12 ετών;
Τα εμβόλια υποβάλλονται σε διάφορες φάσεις δοκιμών για να προσδιοριστεί η ασφάλειά τους. Η φάση 3 της κλινικής δοκιμής αξιολογεί πόσο καλά ένα ερευνητικό εμβόλιο μπορεί να αποτρέψει την ασθένεια για την οποία προορίζεται. Μόλις ολοκληρωθεί η φάση 3, οι εταιρείες πρέπει να υποβάλουν αίτηση για έγκριση από τον FDA — κάτι που μπορεί να πάρει χρόνο. Βέβαια, η άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης (EUA) ενδέχεται να χορηγηθεί νωρίτερα, γεγονός που θα καθιστούσε το εμβόλιο διαθέσιμο για αυτήν την ηλικιακή ομάδα νωρίτερα.
Επιμέλεια: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
