Συχνά, ο κόσμος υποθέτει ότι τα σημάδια του διαβήτη τύπου 2 είναι προφανή, αλλά αυτό δεν συμβαίνει τις περισσότερες φορές. Τα συμπτώματα της πάθησης μπορεί να επηρεάσουν οποιονδήποτε και να εξελιχθούν αργά με την πάροδο του χρόνου, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα μακροπρόθεσμα. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρές και δυνητικά απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές, όπως μόνιμη νευρική βλάβη, αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού, απώλεια όρασης και νεφρική νόσο, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA).
Άλλωστε είναι μια διαδεδομένη πάθηση: περισσότεροι από 34 εκατομμύρια άνθρωποι (περίπου 1 στους 10) στις ΗΠΑ έχουν διαβήτη και περίπου το 90% έως 95% αυτών των ανθρώπων ζουν με διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC). Έτσι, μαθαίνοντας να αναγνωρίζετε τα συμπτώματα, θα καταφέρετε να διαχειριστείτε την πάθηση πιο αποτελεσματικά, ακόμα και να την αναστρέψετε.
Τι είναι ο διαβήτης τύπου 2;
Κάθε φορά που τρώτε ή πίνετε, το σώμα σας διασπά τρία κύρια μακροθρεπτικά συστατικά –υδατάνθρακες, πρωτεΐνη και λίπος- σε ενώσεις, που σας δίνουν ενέργεια για καθημερινές εργασίες και διατηρούν τα φυσιολογικά σας συστήματα σε λειτουργία. Οι υδατάνθρακες διασπώνται σε γλυκόζη, μια μορφή ζάχαρης, η οποία εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματός και συνιστά την κύρια πηγή καυσίμου του σώματός σας. Το πάγκρεας σας –ένας μακρύς, επίπεδος αδένας, που βρίσκεται πίσω και κάτω από το στομάχι σας- παράγει μια ορμόνη, που ονομάζεται ινσουλίνη και επιτρέπει στο σάκχαρο να εισέλθει στα αιμοκύτταρά σας.
Εάν έχετε διαβήτη τύπου 2, τα κύτταρά σας δεν ανταποκρίνονται σωστά στην ινσουλίνη, ωστόσο το πάγκρεας συνεχίζει να παράγει περισσότερη. Υπάρχει ένα χρονικό διάστημα μεταξύ της αύξησης του σακχάρου στο αίμα (που σημαίνει ότι είναι πάνω από το φυσιολογικό) και της αντιστάθμισης του πάγκρεας, και αυτό ονομάζεται προδιαβήτης. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η αντίσταση των κυττάρων σας στην ινσουλίνη μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη τύπου 2. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό διαφέρει από τον διαβήτη τύπου 1, μια αυτοάνοση πάθηση, στην οποία το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη.
Οι ειδικοί δεν γνωρίζουν πλήρως τι προκαλεί διαβήτη τύπου 2, αλλά υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου, που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τις πιθανότητες ενός ατόμου να αναπτύξει την πάθηση. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Προδιαβήτη
- Το να είσαι υπέρβαρος ή παχύσαρκος
- Ηλικία: 45 ετών και άνω
- Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2
- Έλλειψη σωματικής άσκησης και ειδικότερα λιγότερα από 150 λεπτά άσκησης την εβδομάδα
- Σακχαρώδης διαβήτης κύησης
Συγκεκριμένες φυλετικές και εθνοτικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των Αφροαμερικανών, των Λατίνων, των Ιθαγενών Αμερικανών, των Νησιών του Ειρηνικού και των Ασιατοαμερικανών είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2, αν και οι ειδικοί δεν γνωρίζουν πλήρως όλους τους λόγους αυτού του αυξημένου κινδύνου.
Ποια είναι τα σημάδια του διαβήτη τύπου 2;
Ορισμένα σημάδια του διαβήτη τύπου 2 μπορεί να είναι ήπια, καθώς η πάθηση τείνει να αναπτύσσεται αργά με την πάροδο του χρόνου, σε αντίθεση με τον διαβήτη τύπου 1. Στην πραγματικότητα, μπορεί να χρειαστούν αρκετά χρόνια, για να εμφανιστούν τα συμπτώματα, με αποτέλεσμα να μην συνειδητοποιήσετε, ότι πάσχετε από την ασθένεια μέχρι να προκαλέσει επιπλοκές, όπως καρδιακά προβλήματα ή θολή όραση.
Αν εμφανίζετε ένα μόνο σημάδι από τα παραπάνω, πιθανώς να μην υπάρχει λόγος ανησυχίας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να παρατηρήσετε, αν αντιμετωπίζετε πολλά από αυτά, τονίζει η Δρ. Hien Tran, ενδοκρινολόγος στο Texas Diabetes & Endocrinology. Για παράδειγμα, η απλή ξηροστομία από μόνη της μπορεί να μην είναι αρκετή, για να κλείσετε ραντεβού στο γιατρό, αλλά εάν αυτό το σύμπτωμα συνδυάζεται με άλλα από αυτή της λίστας και έχετε, επίσης, οποιονδήποτε από τους παράγοντες κινδύνου, που αναφέρονται παραπάνω, τότε αξίζει να επισκεφθείτε το γιατρό σας.
Παρακάτω αναφέρουμε τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 2, για τα οποία πρέπει να έχετε τα μάτια σας ανοιχτά:
- Πίνετε πολύ νερό… και πρέπει να πηγαίνετε τουαλέτα συνεχώς.
Η υπερβολική ποσότητα ζάχαρης στο αίμα είναι δύσκολη για τα νεφρά, καθώς είναι υπεύθυνα για την επεξεργασία της περίσσειας γλυκόζης. Ως αποτέλεσμα, δουλεύουν υπερωρίες, για να την αποβάλουν από τον οργανισμό. Καθώς το σώμα σας χάνει υγρά, μπορεί να αισθανθείτε τα σημάδια της αφυδάτωσης να εισχωρούν. Έτσι, πίνετε περισσότερα υγρά, για να τα αναπληρώσετε και ο κύκλος της συνεχούς ούρησης συνεχίζεται. Γι’ αυτό η συχνουρία και η αυξημένη δίψα τείνουν να είναι τα δύο πιο κοινά συμπτώματα διαβήτη τύπου 2, ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια.
2. Επείγουσα ακράτεια
Παρά τη συχνουρία, μπορεί, επίσης, να αισθανθείτε την έντονη, επείγουσα ανάγκη να πάτε στην τουαλέτα. Αυτό είναι γνωστό ως επείγουσα ακράτεια. Αν και πρόκειται για σημαντικό προειδοποιητικό σημάδι λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος, ειδικά για τις γυναίκες, είναι, επίσης, κοινό με τον διαβήτη τύπου 2.
3. Το στόμα σας είναι εξαιρετικά ξηρό.
Όπως αναφέραμε, η συχνουρία αυξάνει τις πιθανότητές σας να αφυδατωθείτε, κάτι που συχνά σας κάνει να διψάτε. Με τον διαβήτη τύπου 2, η περίσσεια γλυκόζη στο σύστημά σας αφαιρεί, επίσης, υγρά από τους ιστούς σας, κάνοντας τη δίψα πιο εντόνη. Αυτό μπορεί να επιδεινωθεί με την ξηροστομία και την αίσθηση, ότι απλά δεν μπορείτε να πιείτε αρκετό νερό ή άλλα υγρά, για να σταματήσετε να διψάτε. Η ξηροστομία χαρακτηρίζεται από το αίσθημα έλλειψης σάλιου, στεγνή, τραχιά γλώσσα, πόνος στο στόμα, σκασμένα χείλη, στοματικές πληγές ή λοιμώξεις και προβλήματα με το μάσημα, την κατάποση ή ακόμα και την ομιλία. Εξαιτίας αυτών, η ξηροστομία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για ορισμένα οδοντικά προβλήματα, όπως η τερηδόνα και η ασθένεια των ούλων.
4. Έχετε περίεργες αλλαγές στην όρασή σας.
Τα άτομα με διαβήτη μπορεί να αναπτύξουν διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η οποία προκαλεί βλάβη στον αμφιβληστροειδή (τον λεπτό, ευαίσθητο στο φως ιστό, που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του πίσω μέρους των ματιών σας) με την πάροδο του χρόνου. Αυτό συμβαίνει, επειδή η υπερβολική γλυκόζη στο αίμα καταστρέφει όλα τα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία στο σώμα σας, συμπεριλαμβανομένων αυτών στα μάτια σας. Αυτό είναι πρόβλημα, διότι τα αιμοφόρα αγγεία των ματιών θα σπάσουν και θα διαρρεύσουν υγρά, με αποτέλεσμα επιπλοκές, όπως θολή όραση ή δυσκολία εστίασης. Εάν ο διαβήτης τύπου 2 δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να σχηματιστούν νέα αιμοφόρα αγγεία στον αμφιβληστροειδή σας ως απόκριση. Ωστόσο, όντας τόσο φρέσκα είναι πιο επιρρεπή σε διαρροή, προκαλώντας πρήξιμο του ιστού των ματιών. Με την πάροδο του χρόνου, εάν ο διαβήτης τύπου 2 συνεχίσει να μένει χωρίς θεραπεία, ο κίνδυνος απώλειας όρασης αυξάνεται.
5. Δεν μπορείτε να ικανοποιήσετε την πείνα σας.
Ακόμα κι αν έχετε ένα χορταστικό γεύμα, μπορεί να σηκωθείτε από το τραπέζι νιώθοντας πεινασμένοι. Αυτό συμβαίνει, επειδή η αντίσταση στην ινσουλίνη εμποδίζει τη γλυκόζη να φτάσει στα κύτταρά σας, για να σας δώσει την απαραίτητη ενεργειακή ώθηση. Έτσι ο εγκέφαλος και οι μύες σας συνεχίζουν να στέλνουν σήματα πείνας.
6. Νιώθετε κουρασμένοι (και εκνευρισμένοι!) όλη την ώρα.
Η απότομη αύξηση του σακχάρου στο αίμα μετά το φαγητό μπορεί να προκαλέσει αίσθηση κόπωσης, επειδή η γλυκόζη δεν επεξεργάζεται αποτελεσματικά στο σώμα σας. Επιπλέον, η αφυδάτωση ενισχύει το αίσθημα κούρασης. Εάν τα συμπτώματά σας (όπως ξηροστομία ή συνεχώς ανάγκη να κατουρήσετε) προκαλούν δυσφορία ενδεχομένως να αντιμετωπίζετε προβλήματα με τον ύπνο. Επίσης, καθώς το σάκχαρο στο αίμα σας αυξομειώνεται, το ίδιο συμβαίνει και στη διάθεσή σας. Η κούραση γενικά προκαλεί και ευερεθιστότητα. Όλα αυτά ενισχύουν το άγχος, το οποίο μπορεί να αυξήσει ακόμη περισσότερο τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.
7. Ακόμα και οι μικροί τραυματισμοί αργούν να επουλωθούν ή αντιμετωπίζετε συνεχώς κάποιο είδος μόλυνσης.
Ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει την κυκλοφορία του αίματος, πράγμα που σημαίνει ότι το αίμα κινείται πιο αργά στο σώμα σας. Όταν συμβεί αυτό, το σώμα σας δυσκολεύεται να παραδώσει φρέσκο αίμα και κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος εκεί που χρειάζονται περισσότερο. Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα, που δεν ελέγχεται μπορεί, επίσης, να αποδυναμώσει την ανοσολογική σας απόκριση γενικά. Έτσι, για ορισμένα άτομα με διαβήτη τύπου 2, οι πληγές γίνονται ιδιαίτερα προβληματικές, επειδή δεν επουλώνονται καθόλου. Έτσι, γίνεστε πιο ευαίσθητοι σε λοιμώξεις, καθώς τα κύτταρα, που συνήθως τις καταπολεμούν, είτε δεν λειτουργούν σωστά, είτε δεν παράγονται σε επαρκείς ποσότητες, σύμφωνα με μια ανασκόπηση έρευνας του 2020, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Current Diabetes Reviews.
8. Το βάρος σας παρουσιάζει διακυμάνσεις, αλλά δεν υπάρχει ξεκάθαρος λόγος.
Το σώμα κάθε ατόμου έχει μοναδικές ανάγκες, επομένως το βάρος μπορεί να είναι ένα περίπλοκο θέμα όταν πρόκειται για οποιαδήποτε κατάσταση υγείας. Ωστόσο, η απόκτηση ή η απώλεια σημαντικού βάρους μπορεί να είναι σημάδι διαβήτη τύπου 2 για διάφορους λόγους. Πρώτον, πολλά από τα παραπάνω συμπτώματα –πείνα, αφυδάτωση, κόπωση, ευερεθιστότητα ή προβλήματα ύπνου- μπορεί να προκαλέσουν μεγάλες αλλαγές στην όρεξή σας, προτρέποντάς σας να φάτε περισσότερο ή λιγότερο. Επιπλέον, εάν η ινσουλίνη δεν κατευθύνει τη γλυκόζη στα κύτταρα του σώματός σας, το σώμα σας θα προσπαθήσει να παράγει τη δική του ενέργεια καίγοντας λίπος ή μυς. Γι’ αυτό η απώλεια βάρους μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι διαβήτη τύπου 2.
9. Παρατηρείτε αλλαγές στο δέρμα σας, όπως φαγούρα ή αποχρωματισμό.
Είναι ενδιαφέρον ότι ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να έχει πολύ αισθητή επίδραση στο δέρμα σας. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας, τα σταθερά υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορούν να προκαλέσουν:
- Εξαιρετικά ξηρό δέρμα και φαγούρα: Μια μόλυνση ή κακή κυκλοφορία μπορεί να συμβάλει σε αυτήν την ενόχληση.
- Σκληρό, παχύ δέρμα: Μπορεί να το παρατηρήσετε σε οποιοδήποτε σημείο του σώματός σας, όπου η περιοχή έχει την υφή μιας φλούδας πορτοκαλιού.
- Necrobiosis lipoidica: Συχνά εμφανίζεται αρχικά ως εξογκώματα, που μοιάζουν με σπυράκια και εξελίσσεται σε κίτρινες, κοκκινωπές ή καφέ δερματικές κηλίδες, που μπορεί να είναι πρησμένες ή σκληρές. Τα αιμοφόρα αγγεία μπορεί, επίσης, να είναι ορατά στην πληγείσα περιοχή.
- Acanthosis nigricans: Αυτή η πάθηση του δέρματος μπορεί στην πραγματικότητα να είναι το πρώτο σημάδι διαβήτη, καθώς προκαλείται από υπερβολική ποσότητα ινσουλίνης στο αίμα. Προκαλεί σκούρες και βελούδινες δερματικές κηλίδες που μπορεί να εμφανιστούν σε περιοχές όπως οι αγκώνες, τα γόνατα, οι αρθρώσεις και ο λαιμός.
- Φουσκάλες: Αυτό είναι σπάνιο και οι φουσκάλες δεν πρέπει να πονάνε, αλλά μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά σε άτομα με διαβήτη. Μπορεί να έχετε μόνο μία μεγάλη φουσκάλα, μια ομάδα από αυτές ή και τα δύο.
- Λοιμώξεις ή ανοιχτές πληγές: Όπως σημειώθηκε παραπάνω, ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να σας κάνει πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις ή καθυστερημένη επούλωση πληγών λόγω των επιπτώσεών του στο ανοσοποιητικό σύστημα. Όσον αφορά τις δερματικές λοιμώξεις, η περιοχή θα είναι ζεστή, πρησμένη ή επώδυνη και μερικές φορές μπορεί να εμφανιστεί ένα κνησμώδες εξάνθημα με μικροσκοπικές φουσκάλες ή λευκές εκκρίσεις.
- Ετικέτες δέρματος: Αυτά είναι λίγο μυστήριο, καθώς πολλά άτομα χωρίς διαβήτη αναπτύσσουν αυτούς τους αβλαβείς μικρούς όγκους. Ωστόσο, η ύπαρξη πληθώρας ετικετών δέρματος, πιο συχνά στα βλέφαρα, το λαιμό, τις μασχάλες ή τη βουβωνική χώρα, μπορεί να είναι σημάδι υπερβολικής ποσότητας ινσουλίνης στο αίμα.
10.Νιώθετε μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα, ειδικά στα πόδια σας.
Όλοι έχουμε αισθανθεί μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο παρελθόν, συνήθως όταν καθόμαστε σε μια άβολη θέση για πολύ ώρα ή όταν χτυπάμε ένα νεύρο. Ωστόσο, περίπου οι μισοί από όλους τους ανθρώπους με διαβήτη αντιμετωπίζουν κάποιο είδος νευρικής βλάβης. Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα μπορεί να βλάψει τη λειτουργία των νεύρων σας, οδηγώντας σε συμπτώματα, όπως μούδιασμα, μυρμήγκιασμα ή πόνο, συχνά στα πόδια και μερικές φορές στα χέρια. Μπορεί να δυσκολευτείτε να νιώσετε αλλαγές θερμοκρασίας, να αισθανθείτε έντονη ζέστη ή αδυναμία. Εάν αυτό συνεχιστεί, μπορεί να βλάψει μόνιμα τα νεύρα, οδηγώντας σε μια κατάσταση που ονομάζεται διαβητική νευροπάθεια, η οποία μπορεί να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα, προβλήματα κινητικότητας, παράλυση και πόνο στις αρθρώσεις.
Πότε πρέπει να δείτε έναν γιατρό για σημάδια διαβήτη τύπου 2
Όπως και ο προδιαβήτης, ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 είναι το οικογενειακό ιστορικό της πάθησης, επισημαίνει η Δρ. Kathleen Wyne, Ph.D., ενδοκρινολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Wexner του Πανεπιστημίου του Οχάιο. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν δεν έχετε καθόλου συμπτώματα –κάτι που θεωρεί πιθανό- είναι σημαντικό να το αναφέρετε στον γιατρό σας, ώστε να μπορείτε να συνεργαστείτε, για να βρείτε το καλύτερο σχέδιο προσυμπτωματικού ελέγχου για εσάς. Εάν έχετε συμπτώματα, είναι ακόμη πιο σημαντικό να κλείσετε ένα ραντεβού και να κάνετε τις απαραίτητες εξετάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν μια εξέταση A1c για τη μέτρηση των μέσων επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε διάστημα τριών μηνών και μια δοκιμασία γλυκόζης πλάσματος νηστείας για την εξέταση του σακχάρου στο αίμα σας σε συγκεριμένη χρονική στιγμή.
«Η διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 συγκεντρώνει μια σειρά από στοιχεία, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή αλλά και αρκετές αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορεί να έχουν νόημα», εξηγεί η Δρ. Wyne. Για παράδειγμα, οι αλλαγές διατροφής και η παρακολούθηση του σακχάρου στο αίμα γίνονται απαραίτητες, καθώς και η περισσότερη άσκηση, η μείωση του στρες και η βελτίωση του ύπνου. Ακόμη και ο μετριασμός της πρόσληψης υδατανθράκων μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, προσθέτει, αλλά είναι ένα μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής, που έχει σχεδιαστεί για την αποφυγή δυνητικά σοβαρών επιπλοκών στην υγεία.
Ο διαβήτης τύπου 2 θεωρείται μια δια βίου ασθένεια που δεν έχει θεραπεία. Εντούτοις, μπορεί να ελεγχθεί επιτυχώς και μπορείτε να μπείτε σε ύφεση με επίπεδα γλυκόζης σε φυσιολογικό εύρος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων του διαβήτη τύπου 2 είναι τόσο σημαντική. Όσο πιο γρήγορα μπορείτε να εντοπίσετε τυχόν ασυνήθιστα συμπτώματα, τόσο πιο γρήγορα μπορείτε να αναπτύξετε ένα σχέδιο θεραπείας, το οποίο θα τηρήσετε για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Επιμέλεια κειμένου: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
