Οι αλλαγές στα συναισθήματα είναι συχνά αναμενόμενες μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο συμβαίνει όταν η παροχή αίματος σε μέρος του εγκεφάλου σας εμποδίζεται ή μειώνεται. Δεδομένου ότι τα εγκεφαλικά επηρεάζουν τον εγκέφαλο και ο εγκέφαλος ελέγχει τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις μας, είναι σύνηθες οι επιζώντες από εγκεφαλικό να βιώνουν περισσότερα αρνητικά συναισθήματα από ό,τι πριν. Η ευερεθιστότητα, η σύγχυση, ο θυμός και η κατάθλιψη είναι πιθανά. Η λήθη είναι, επίσης, κοινή.
Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι τα αρνητικά συναισθήματα μπορεί να έχουν ρόλο στην αύξηση του κινδύνου εγκεφαλικού. Μια παγκόσμια μελέτη του 2021, που δημοσιεύτηκε στο European Heart Journal, συνέδεσε τον θυμό και άλλα ενοχλητικά συναισθήματα –όπως λύπη, κατάθλιψη ή άγχος- με περίπου 30% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού μια ώρα αργότερα. Και αυτή η μελέτη δεν είναι η πρώτη, που συνδέει έντονα, αρνητικά συναισθήματα με τον κίνδυνο εγκεφαλικού.
Μια δήλωση του 2004 από την Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας (AAN) περιγράφει μια έρευνα 200 ατόμων, που νοσηλεύτηκαν με ισχαιμικό εγκεφαλικό (συμβαίνει όταν οι θρόμβοι περιορίζουν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο) ή ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (ουσιαστικά ένα μίνι εγκεφαλικό). Περίπου το 30% των ερωτηθέντων ανέφεραν θυμό, φόβο, ευερεθιστότητα, νευρικότητα ή μια σοκαριστική εμπειρία, δύο ώρες πριν από το εγκεφαλικό τους. Μια άλλη μελέτη του 2021, που δημοσιεύτηκε στο Scientific African, υποδηλώνει μια σύνδεση μεταξύ συναισθημάτων, όπως ο θυμός και ο φόβος, και αυξημένων παραγόντων κινδύνου εγκεφαλικού, όπως ο διαβήτης και η υπέρταση. Αν και κάποτε τα συναισθήματα και η ψυχική υγεία θεωρούνταν εντελώς ανεξάρτητα από τη σωματική μας υγεία, υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις, ότι αυτά τα δύο συνδέονται.
Τα συναισθήματα μπορούν να προκαλέσουν φυσιολογικές αλλαγές στο σώμα μας, καθώς ένα άτομο, που βρίσκεται σε στρες, αναγκάζει το σώμα του να αυξήσει τη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Όταν το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα ενεργοποιείται, επηρεάζει την αρτηριακή πίεση, τον καρδιακό ρυθμό και πολλές άλλες φυσιολογικές αποκρίσεις, που έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού.
Ορισμένα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η συγκράτηση των συναισθημάτων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακά προβλήματα, ιδιαίτερα για τις γυναίκες. Το να έχετε μια υγιή διέξοδο για δύσκολα συναισθήματα, δηλαδή έναν τρόπο να τα εκτονώσετε, μπορεί να είναι ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο για τη μείωση των κινδύνων, που ελλοχεύουν, όταν τα κρατάτε μέσα σας. Πολλοί ειδικοί ψυχικής υγείας χαρακτηρίζουν ως «τοξική θετικότητα», την κατάσταση κατά την οποία δεν εξωτερικεύετε, ούτε εκτονώνετε τα αρνητικά σας συναισθημάτα, αντιθέτως επιλέγετε να τα κρατάτε μέσας σας. Όπως καταλαβαίνετε, αυτή η «τοξική θετικότητα» μπορεί να είναι αρκετά επιζήμια για την ψυχική (και, όπως αποδεικνύεται, τη σωματική) υγεία σας.
Οι επιστήμονες μαθαίνουν περισσότερα για το πόσο ισχυρή είναι η σύνδεση μυαλού-σώματος. Οι ακριβείς μηχανισμοί και ο αντίκτυπος της συναισθηματικής υγείας στον κίνδυνο εγκεφαλικού είναι ακόμη άγνωστοι, αλλά η πιθανότητα ένα άτομο να μειώσει τον κίνδυνο και να βελτιώσει την υγεία του, πρέπει να διερευνηθεί πληρέστερα.
Φυσικά, ως ανθρώπινα όντα με ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων, είναι αδύνατο να αποφύγουμε, να νιώσουμε θυμό, θλίψη ή φόβο. Για αυτό, τα ευρήματα των παραπάνω ερευνών δεν πρέπει να σας προκαλούν περιττή ανησυχία. Δεν έχει νόημα, να πανικοβάλλεστε κάθε φορά, που θυμώνετε και μαλώνετε με κάποιον. Ο εγκέφαλός σας είναι στην πραγματικότητα αρκετά ευέλικτος, επομένως μια περιστασιακή, στιγμιαία αύξηση της αρτηριακής πίεσης ή άλλη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος δεν προκαλεί ανησυχία. Δεν θα ανέβει η αρτηριακή σας πίεση και μετά θα πάθετε εγκεφαλικό! Ο εγκέφαλος είναι ρυθμιζόμενος και μπορεί να προσαρμόζεται.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο χρόνιος θυμός, το άγχος, το στρες και η κατάθλιψη προκαλούν περισσότερα προβλήματα. Αν και τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου σας είναι πολύ εύπλαστα, το χρόνιο στρες, που οδηγεί σε χρόνια υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να τα επιβαρύνει πάρα πολύ και να προκαλέσει βλάβη. Το χρόνιο στρες ή η κατάθλιψη τείνουν, επίσης, να γεννούν ανθυγιεινές συνήθειες, όπως το κάπνισμα, η υπερκατανάλωση τροφής και η αποφυγή της σωματικής άσκησης, που επηρεάζουν με τη σειρά τους τον κίνδυνο εγκεφαλικού.
Ενώ η ψυχική υγεία φαίνεται να είναι ζωτικό μέρος της διαχείρισης του κινδύνου εγκεφαλικού, είναι σημαντικό, όπως πάντα, να τρέφεστε σωστά, να ασκήστε και να παρακολουθείτε την αρτηριακή σας πίεση. Μερικοί από τους καλύτερους τρόπους πρόληψης του εγκεφαλικού είναι η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης και η αποφυγή του καπνίσματος. Εντούτοις, η έρευνα δείχνει ότι άλλα γεγονότα, όπως ένα επεισόδιο θυμού ή αναστάτωσης ή μια περίοδος έντονης σωματικής άσκησης αυξάνουν ανεξάρτητα το βραχυπρόθεσμο κίνδυνο.
Είναι ενδιαφέρον ότι οι προαναφερθείσες υγιεινές συμπεριφορές πιθανότατα θα βοηθήσουν και στην ψυχική και συναισθηματική υγεία. Μελέτες έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση μπορεί να καταπολεμήσει την κατάθλιψη, το χρόνιο στρες και το άγχος. Το τρέξιμο, το περπάτημα, η πυγμαχία, το κολύμπι και γενικά η κίνηση του σώματός σας μπορεί να είναι μία από τις υγιείς συναισθηματικές διεξόδους. Οι αερόβιες ασκήσεις αυξάνουν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλό σας, βοηθώντας στην πρόληψη θρόμβων, που οδηγούν σε απόφραξη. Ο θυμός και η αναστάτωση είναι βέβαιο ότι θα συμβούν, αλλά φαίνεται ότι ένα υγιές σώμα και μυαλό είναι αυτό που πραγματικά χρειάζεται, για να αποφύγετε ένα εγκεφαλικό.
Επιμέλεια κειμένου: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
