Το άγχος έχει κακή παρουσία, αλλά η αλήθεια είναι ότι εξυπηρετεί έναν σκοπό. Το να νιώθουμε άγχος μπορεί να μας ωθήσει να τηρούμε προθεσμίες ή να μας υπενθυμίσει να φοράμε μάσκα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να σώσει ακόμη και τη ζωή μας. Όμως, όπως θα σας πει οποιοσδήποτε ειδικός στον τομέα της υγείας, το να ζεις σε μια διαρκώς αγχωμένη κατάσταση είναι πολύ επιζήμιο για την υγεία. Αυτή, λοιπόν, η κατάσταση συνδέεται άμεσα με μια ορμόνη, που ονομάζεται κορτιζόλη.
Η κορτιζόλη είναι μια ορμόνη, που εκκρίνεται σε περιόδους στρες και φλεγμονών. Καθώς το σώμα αντιλαμβάνεται το στρες, τα επινεφρίδια απελευθερώνουν κορτιζόλη, η οποία προκαλεί αύξηση του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης. Και πάλι, αυτό δεν είναι απαραίτητα «κακό», αλλά όταν τα επίπεδα κορτιζόλης παραμένουν υψηλά για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, αυτό μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία. Συγκεκριμένα, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά το μικροβίωμα του εντέρου και το πεπτικό σύστημα, την υγεία του ανοσοποιητικού, τα επίπεδα ενέργειας και μπορούν να μειώσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, να συμβάλλουν στην επιτάχυνση της γήρανσης, ακόμη και να προκαλέσουν συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης.
Υψηλά επίπεδα κορτιζόλης
Η δυσκολία με την ανισορροπία της κορτιζόλης έγκειται στο ότι πολλοί άνθρωποι βιώνουν τόσο υψηλά όσο και πολύ χαμηλά επίπεδα συχνά την ίδια μέρα. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν το σώμα έχει εξαντληθεί σε κορτιζόλη, θα προσπαθήσει να την αναπληρώσει παράγοντας υπερβολική ποσότητα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.
Αν αισθάνεστε ότι τα επίπεδα της κορτιζόλης σας είναι χαμηλά, είναι σημαντικό να δείτε το γιατρό σας, ώστε να ελέγξει τα επίπεδα κορτιζόλης σας μέσω εξετάσεων αίματος, σάλιου ή ούρων—ιδανικά μερικές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επιπλέον, υπάρχουν μερικά κλασικά σημάδια υψηλών επιπέδων κορτιζόλης, που μπορείτε να αντιληφθείτε και οι ίδιοι και τα οποία σας προειδοποιούν να επισκεφθείτε το γιατρό σας.
- Αισθάνεστε κουρασμένοι και νευρικοί
Το κλασικό σημάδι της υψηλής κορτιζόλης είναι να νιώθετε κουρασμένοι, αλλά συγχρόνως να έχετε ένταση και νευρικότητα. Για παράδειγμα, αυτό συμβαίνει, όταν νιώθετε εξαντλημένοι, αλλά δεν μπορείτε να κοιμηθείτε, με αποτέλεσμα να ξυπνάτε κουρασμένοι και να καταφεύγετε στην κατανάλωση καφεϊνης, η οποία αυξάνει την κορτιζόλη. Μάλιστα, η συνεχής έλλειψη ποιοτικού ύπνου συμβάλει σε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης. Επομένως, είναι ένας φαύλος κύκλος!
2. Ομίχλη του εγκεφάλου
Εάν αντιμετωπίζετε ομίχλη στον εγκέφαλο ή έχετε πρόβλημα να συγκεντρωθείτε σε τακτική βάση, θα μπορούσε να είναι σημάδι ότι τα επίπεδα κορτιζόλης σας είναι πολύ υψηλά. Αυτό συμβαίνει, επειδή τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης, μπορούν να βλάψουν τον προμετωπιαίο φλοιό –την περιοχή του εγκεφάλου, που ελέγχει τις περισσότερες από τις γνωστικές μας λειτουργίες, όπως η λήψη αποφάσεων και η συγκέντρωση.
3. Νιώθετε μονίμως «στην τσίτα»
Γνωρίζετε αυτό το συναίσθημα, που νίωθετε έτοιμοι να σκάσετε, αλλά δεν μπορείτε να προσδιορίσετε γιατί; Αυτό θα μπορούσε να είναι υψηλή κορτιζόλη. Είναι λογικό όταν το σκέφτεστε: Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης είναι μια ένδειξη ότι βρίσκεστε σε κατάσταση υψηλού άχγους και η ίδια η ουσία αυτής της κατάστασης σημαίνει ότι βρίσκεστε σε ένταση.
4. Τριχόπτωση
Η απώλεια μαλλιών μπορεί να είναι ένδειξη ότι κάτι συμβαίνει με τα επίπεδα κορτιζόλης σας. Αυτό συμβαίνει, επειδή η παραγωγή κορτιζόλης ενεργοποιεί τοην παραγωγή σμήγματος. Ωστόσο, η υπερπαραγωγή σμήγματος μπορεί να φράξει τους θύλακες των τριχών.
5. Υψηλή αρτηριακή πίεση
Ένα άλλο σημάδι υψηλών επιπέδων κορτιζόλης είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση. Όταν ενεργοποιείται η λειτουργία μάχης ή φυγής (όταν αισθάνεστε φόβο ή απειλή, ενεργοποιείται το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και και προετοιμάζει το σώμα σας να αντιδράσει γρήγορα και αποτελεσματικά σε μια σωματική απειλή. Αυτό είναι γνωστό ως αντίδραση μάχης ή φυγής.) και τα επίπεδα κορτιζόλης αυξάνονται, έχουμε αύξηση της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού παλμού και τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος, που τα επίπεδα χρόνιου στρες, δύναται να οδηγήσουν σε καρδιακά προβλήματα.
Τώρα, που γνωρίζετε τα σημάδια της υψηλής κορτιζόλης, τι μπορείτε να κάνετε για να φέρετε την ισορροπία στο σώμα σας;
Πώς να φέρετε την ισορροπία στο σώμα σας
- Δημιουργείστε μια ρουτίνα ύπνου
Αυτή η συμβουλή μπορεί να είναι δύσκολο να εφαρμοστεί, καθώς υπάρχει ένας φαύλος κύκλος κακού ύπνου-υψηλών επιπέδων κορτιζόλης. Ωστόσο, δεν είναι αδύνατο! Καθιερώστε μια βραδινή ρουτίνα χαλάρωσης, κάντε λίγο διαλογισμό, ακούστε χαλαρή μουσική ή λευκούς ήχους και βρείτε ένα άνετο και αναπαυτικό στρώμα.
2. Ελαχιστοποιήστε το άγχος
Μερικές φορές, οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν καν ότι είναι αγχωμένοι μέχρι το σώμα τους να τους στείλει το σήμα ότι είναι· πολλοί άνθρωποι είναι τόσο συνηθισμένοι να λειτουργούν σε υψηλό στρες, που τους έχει γίνει «φυσιολογικό».
Δεν ξέρετε από πού να αρχίσετε; Ξεκινήστε με ασκήσεις αναπνοής. Εξασκείστε τη διαφραγματική αναπνοή και έχει αποδειχθεί, ότι μειώνει το στρες και την κορτιζόλη. Τέλος, ο διαλογισμός και το ζεστό μπάνιο συνδέονται με τη μείωση των επιπέδων κορτιζόλης.
3. Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
Ενώ τα ωμέγα-3 είναι πάντα σημαντικά για την υγεία, είναι ιδιαίτερα σημαντικά όταν εργάζεστε, για να φέρετε ισορροπία στο σώμα σας. Οι άνθρωποι, που έπαιρναν 4.000 χιλιοστόγραμμα ιχθυελαίου την ημέρα για έξι εβδομάδες, μείωσαν την πρωινή κορτιζόλη σε πιο υγιεινά επίπεδα, σύμφωνα με μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of the International Society of Sports Nutrition. Ακόμα καλύτερα, πάρτε τα ωμέγα-3 σας μέσω των τροφίμων: τα λιπαρά ψάρια, τα καρύδια, ο λιναρόσπορος και οι σπόροι chia είναι καλές πηγές λιπαρών οξέων.
4. Οργασμός
Οι οργασμοί μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα κορτιζόλης σας και να πλημμυρίσουν τον εγκέφαλό σας με τη «χαρούμενη ορμόνη» ωκυτοκίνη.
Επιμέλεια κειμένου: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
