Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του πόνου (παυσίπονα) και της φλεγμονής (αντιφλεγμονώδη) που συνοδεύουν διάφορες καταστάσεις, όπως: μυοσκελετικά προβλήματα, μορφές αρθρίτιδας (οστεοαρθρίτιδα ,ρευματοειδής αρθρίτιδα) και για την θεραπεία μη φλεγμονωδών καταστάσεων όπως της ημικρανίας, της δυσμηνόρροιας( πόνοι περιόδου) , του μετεγχειρητικού πόνου και του πυρετού.
Μερικά γνωστά μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα περιλαμβάνουν:
- την ασπιρίνη (Aspirin)
- την ιβουπροφαίνη (Algofren, Brufen, Nurofen)
- την ναπροξένη (Naprosyn)
- την δικλοφαινάκη (Voltaren)
- την σελεκοξίμπη (Celebrex)
- την ετορικοξίμπη (Arcoxia)
- την νιμεσουλίδη (Mesulid)
- το νιφλουμικό οξύ (Niflamol)
Η ασπιρίνη είναι ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο που έχει και αντιπηκτικές ιδιότητες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μικρές δόσεις για να μειώσει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς υψηλού κινδύνου.
Πώς λειτουργούν τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα;
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα αναστέλλουν ένα ένζυμο που ονομάζεται κυκλοοξυγενάση (COX) που συμμετέχει στην παραγωγή των προσταγλαδινών. Μειώνοντας την παραγωγή της προσταγλαδίνης, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα βοηθούν στην ανακούφιση από τον πυρετό και μειώνουν την φλεγμονή και τον πόνο. Οι προσταγλαδίνες είναι χημικές ουσίες που μοιάζουν με ορμόνες και συμβάλλουν στη φλεγμονή, στον πόνο και στον πυρετό . Δρουν αυξάνοντας την θερμοκρασία και διαστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία, προκαλώντας ερυθρότητα και πρήξιμο στην περιοχή που απελευθερώνονται.
Χρήσεις μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία συμπτωμάτων που παρατηρούνται σε πολλές καταστάσεις :
- υψηλή θερμοκρασία ή πυρετό
- φλεγμονή
- πόνο
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση του πόνου σε καταστάσεις όπως:
- η αρθρίτιδα
- η οσφυαλγία
- το κρυολόγημα ή η γρίπη
- ο πονοκέφαλος
- οι πόνοι της περιόδου
- ο πόνος στις αρθρώσεις ή οι τραυματισμοί των οστών
- οι πόνοι στους μύες
- ο πονόδοντος
Σε χαμηλές δόσεις, η ασπιρίνη χρησιμοποιείται για την πρόληψη νοσημάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ο πονοκέφαλος και η οσφυαλγία (πόνος στη μέση) είναι οι δύο κύριοι λόγοι για τους οποίους χρησιμοποιούνται τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Δεν συστήνεται μακροχρόνια λήψη των φαρμάκων αυτών.
Παρενέργειες μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ανακουφίζουν από τον πόνο, τον πυρετό και τη φλεγμονή, αλλά μπορεί να προκαλέσουν ορισμένες ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Οι παρενέργειες στο γαστρεντερικό όπως η δυσπεψία, ο πόνος στο στομάχι (ναυτία ή δυσφορία) είναι πολύ συχνές. Επίσης η χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει έλκος στο στομάχι ,γαστρορραγία (αιμορραγία στο στομάχι) ή απώλεια αίματος σε άλλα τμήματα της γαστρεντερικής οδού.
Άλλες συχνές παρενέργειες των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων περιλαμβάνουν:
- υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
- αυξημένα ηπατικά ένζυμα (τρανσαμινασαιμία)
- διάρροια
- πονοκέφαλο
- ζαλάδα
- κατακράτηση υγρών
Λιγότερο συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν:
- έλκη στον οισοφάγο
- φλεγμονή στο ορθό (ορθίτιδα, αν χρησιμοποιούνται υπόθετα)
- καρδιακή ανεπάρκεια
- υπερκαλιαιμία (υψηλά επίπεδα του καλίου στο αίμα)
- μειωμένη νεφρική λειτουργία
- σύγχυση
- δυσκολία στην αναπνοή
- εξάνθημα, ερυθρότητα, κνησμός
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (με εξαίρεση την χαμηλή δόση ασπιρίνης) αυξάνουν τον κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ακόμη και σε υγιείς ανθρώπους.
Γενικά, η χρήση των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων περιστασιακά και όχι καθημερινά, στη χαμηλότερη δυνατή δόση, μειώνει τις πιθανότητες να εμφανίσετε παρενέργειες.
Παρενέργειες στο γαστρεντερικό
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα αναστέλλουν την κυκλοοξυγενάση-1 (COX-1), η οποία βοηθά στην προστασία του στομάχου. Σαν αποτέλεσμα τα ΜΣΑΦ συμβάλλουν στα προβλήματα του γαστρεντερικού που περιλαμβάνουν:
- στομαχικές διαταραχές
- αέρια
- διάρροια
- αίσθημα καύσους
- ναυτία και εμετό
- δυσκοιλιότητα
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί να ερεθίσει το βλεννογόνο του στομάχου για να προκαλέσει έλκος στομάχου. Κάποια έλκη μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία.
Σταματήστε άμεσα τη λήψη ΜΣΑΦ αν έχετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα :
- σοβαρό κοιλιακό πόνο
- μαύρα κόπρανα
- αίμα στα κόπρανα
Ο κίνδυνος εμφάνισης διαταραχών του γαστρεντερικού είναι υψηλότερος σε ανθρώπους οι οποίοι:
- λαμβάνουν ΜΣΑΦ συχνά
- έχουν ιστορικό έλκους
- παίρνουν αντιπηκτικά ή κορτικοστεροειδή
- είναι άνω των 65 ετών
Μπορείτε να μειώσετε την πιθανότητα εμφάνισης έλκους στο στομάχι λαμβάνοντας τα ΜΣΑΦ με φαγητό, γάλα ή αντιόξινα.
Αν έχετε γαστρεντερικά προβλήματα μπορείτε να επιλέξετε αναστολείς της κυκλοοξυγενάσης-2 (όπως το Celebrex για παράδειγμα) που βλάπτουν λιγότερο το στομάχι.
Παρενέργειες στο καρδιαγγειακό
Η λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων αυξάνουν τον κίνδυνο για:
- έμφραγμα
- καρδιακή ανεπάρκεια
- εγκεφαλικό επεισόδιο
- σχηματισμού θρόμβων
Οι άνθρωποι με νοσήματα του καρδιαγγειακού έχουν αυξημένο κίνδυνο για παρενέργειες των ΜΣΑΦ που σχετίζονται με την καρδιά.
Θεραπεία με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
Τα ΜΣΑΦ έχουν πιθανές παρενέργειες, ακόμα και σοβαρές-απειλητικές, για αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας. Ο γιατρός σας θα σας βοηθήσει να ζυγίσετε τα οφέλη και τους κινδύνους από τη χρήση τους για να βεβαιωθείτε ότι είναι η καλύτερη θεραπευτική επιλογή για εσάς.
Όταν λαμβάνετε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, πάντα να είστε προσεκτικοί και να τα χρησιμοποιείτε για μικρό χρονικό διάστημα και στην χαμηλότερη δυνατή δόση. Αν χρειάζεστε τα συγκεκριμένα φάρμακα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (για παράδειγμα αν πρέπει να διαχειριστείτε τα συμπτώματα της αρθρίτιδας όταν οι άλλες θεραπείες δεν σας ανακουφίζουν, ή όταν παίρνετε ασπιρίνη για πρόληψη εμφράγματος ή εγκεφαλικού) βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας και είστε υπό ιατρική παρακολούθηση.
Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και ομάδες κινδύνου
Μερικοί άνθρωποι έχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν σοβαρές επιπλοκές από την λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- τρίτη ηλικία (οι παρενέργειες είναι πιο συχνές σε ανθρώπους πάνω από τα 65 έτη)
- ιστορικό προβλημάτων του γαστρεντερικού όπως τα έλκη, η αιμορραγία ή η λοίμωξη από το Helicobacter pylori (που αποτελεί την αιτία του έλκους)
- συγκεκριμένα καρδιακά προβλήματα (όπως η καρδιακή ανεπάρκεια), η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης ή νεφρικά προβλήματα
- κατανάλωση αλκοόλ
- λήψη υψηλών δόσεων ΜΣΑΦ
- λήψη ΜΣΑΦ για περισσότερες από μερικές μέρες την εβδομάδα
- λήψη και άλλων φαρμάκων μαζί με τα ΜΣΑΦ
Μην λαμβάνετε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα αν:
- έχετε αλλεργία στα ΜΣΑΦ, και στην ασπιρίνη
- έχετε έλκος στομάχου ή αιμορραγία
- είστε έγκυος ή σχεδιάζετε να αποκτήσετε παιδί
Αλληλεπίδραση ΜΣΑΦ με άλλα φάρμακα
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα αλληλεπιδρούν με άλλα φάρμακα και οδηγούν σε ανεπιθύμητες παρενέργειες. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα αλληλεπιδρούν με άλλα φάρμακα. Μερικά φάρμακα είναι λιγότερο αποτελεσματικά όταν αλληλεπιδρούν με ΜΣΑΦ, όπως τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση και η χαμηλή δόση ασπιρίνης (όταν χρησιμοποιείται ως αντιπηκτικό).
- Βαρφαρίνη: όταν συνδυάζονται με αντιπηκτικά φάρμακα (όπως η βαρφαρίνη) αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας.
- Αναστολείς ACE: τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν νεφρική ανεπάρκεια όταν συνδυάζονται με ACE αναστολείς (φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία προβλημάτων της καρδιάς και την υψηλή αρτηριακή πίεση) και τα διουρητικά.
- Φάρμακα για την αρτηριακή πίεση: τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορεί να αντιστρέψουν την δράση των φαρμάκων για το έμφραγμα και την υψηλή αρτηριακή πίεση όπως οι β-αναστολείς και τα διουρητικά και να παρεμποδίζουν την αποτελεσματική τους δράση.
- Άλλα ΜΣΑΦ: όταν συνδυάζονται με άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (όπως η χαμηλή δόση ασπιρίνης) ή τα κορτικοστεροειδή (την πρεδνιζολόνη) αυξάνεται ο κίνδυνος για έλκος ή αιμορραγία στο στομάχι.
- Κυκλοσπορίνη: χρησιμοποιείται για την θεραπεία της αρθρίτιδας ή για την ελκώδη κολίτιδα. Επίσης χορηγείται σε ανθρώπους που έχουν κάνει μεταμόσχευση κάποιου οργάνου. Ο συνδυασμός με ΜΣΑΦ μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη στους νεφρούς.
- Λίθιο: ο συνδυασμός ΜΣΑΦ και του λιθίου αυξάνει τον κίνδυνο συσσώρευσης λιθίου στο σώμα.
- Χαμηλή δόση ασπιρίνης: η λήψη ΜΣΑΦ με χαμηλή δόση ασπιρίνης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης έλκους στο στομάχι.
- Επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (αντικαταθλιπτικά SSRIs): η αιμορραγία στο γαστρεντερικό μπορεί να είναι αποτέλεσμα της λήψης ΜΣΑΦ μαζί με τα αντικαταθλιπτικά που ανήκουν στην κατηγορία των επιλεκτικών αναστολέων της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης.
Το αλκοόλ ερεθίζει το στομάχι. Η συχνή κατανάλωση αλκοόλ μαζί με την λήψη ΜΣΑΦ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για βλάβη του γαστρεντερικού ή αιμορραγία.
Εναλλακτικές επιλογές
Καθώς τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα έχουν κάποιες παρενέργειες, υπάρχουν και εναλλακτικές θεραπείες.
Η κύρια εναλλακτική επιλογή για την ανακούφιση του πόνου είναι η παρακεταμόλη, η οποία είναι διαθέσιμη και ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους.
Οι κρέμες που περιέχουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα είναι αποτελεσματικές αν έχετε πόνους στους μύες και στις αρθρώσεις σε συγκεκριμένο σημείο στο σώμα σας, καθώς έχουν και λιγότερες παρενέργειες από ότι τα χάπια.
