Η κορτιζόνη είναι ένα αντιφλεγμονώδες φάρμακο, με πολλές χρήσεις. Κυρίως συμβάλλει στην αντιμετώπιση της φλεγμονής που έχει άμεση σχέση με πολλές ασθένειες, όπως η αρθρίτιδα.
Επειδή είναι ένα κορτικοστεροειδές, η κορτιζόνη ρίχνει τους φυσιολογικούς αμυντικούς μηχανισμούς στο σώμα ώστε να μειώσει την ανοσολογική απόκριση. Λόγω των επιδράσεων της στην ανοσολογική απόκριση, μπορεί να κάνει τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε λοιμώξεις.
Είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος για την θεραπεία της φλεγμονής, και αποτελεί μια τεχνητή εκδοχή της φυσιολογικής ορμόνης, της κορτιζόλης. Η κορτιζόνη αποτελεί θεραπεία για πολλές φλεγμονώδεις καταστάσεις όπως τα αυτοάνοσα νοσήματα.
Καλό είναι να έχετε στο μυαλό σας τα εξής:
- Η κορτιζόληπαράγεται από τα επινεφρίδια. Σε μεγάλες ποσότητες, η κορτιζόλη καταστέλλει την φλεγμονώδη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος και τις αλλεργικές αντιδράσεις.
- Η κορτιζόνη είναι ένα φάρμακο που μιμείται την δράση της κορτιζόλης αλλά είναι πιο ισχυρή.
Τα κορτικοστεροειδή μπορεί να έχουν την μορφή χαπιού, υγρού, ένεσης και κρέμας.
Χρήσεις κορτιζόνης
Η κορτιζόνη που χορηγείται από το στόμα αποτελεί μια θεραπεία για τις διάφορες μορφές αρθρίτιδας. Αυτές περιλαμβάνουν την ρευματοειδή αρθρίτιδα, την οστεοαρθρίτιδα, την νεανική αρθρίτιδα και την ψωριασική αρθρίτιδα. Είναι ένα αντιφλεγμονώδες που επίσης θεραπεύει την φλεγμονή που έχει άμεση σχέση με:
- Το άσθμα
- Τις αλλεργίες
- Το λύκο
- Την σκλήρυνση κατά πλάκας
- Το έκζεμα
- Τα εξανθήματα
- Την ελκώδη κολίτιδα
- Την σοβαρή ψωρίαση
- Την σαρκοείδωση
Μπορεί επίσης να αποτελεί θεραπεία για:
- Τα νοσήματα των επινεφριδίων
- Την αναιμία
Η κορτιζόνη έχει γρήγορη δράση και μειώνει την φλεγμονή επειδή είναι χημικά όμοια με την κορτιζόλη,, μια από τις φυσικές αντιφλεγμονώδεις ορμόνες του οργανισμού μας, που η σύνθεσή της συμβαίνει στα επινεφρίδια.
Πρόσφατα, η κορτιζόνη άρχισε να χρησιμοποιείται ως ανεπίσημη θεραπεία για την νόσο που προκαλεί ο covid-19. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση κορτικοστεροειδών σε ασθενείς με κορωνοϊό μειώνει τη θνησιμότητα των ασθενών και περιορίζει την χρήση μηχανικής υποστήριξης και παροχής οξυγόνου.
Ακόμη, βέβαια, χρειάζονται πολλές μελέτες για την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας, της ασφάλειας και των πιθανών παρενεργειών της κορτιζόνης σε αυτούς τους ασθενείς.
Φάρμακα κορτιζόνης για χορήγηση από το στόμα
Οι άνθρωποι που έχουν κάποιο φλεγμονώδες νόσημα που επηρεάζει ολόκληρο το σώμα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα, αντιμετωπίζουν τις εξάρσεις με κορτικοστεροειδή, όπως η πρεδνιζολόνη και η μεθυλοπρεδνιζολόνη,
- Η χορήγηση των κορτικοστεροειδών από το στόμα έχει γρήγορη δράση και συμβάλλει στον έλεγχο της φλεγμονής.
- Άλλες φαρμακευτικές αγωγές, όπως τα αντιρευματικά φάρμακα, χρειάζονται αρκετές εβδομάδες για να δουλέψουν.
- Η χρόνια λήψη στεροειδών από το στόμα μπορεί να έχει κάποιες επιπλοκές. Οι περισσότεροι γιατροί προτείνουν περιορισμένη χρήση και αντικατάστασή τους με αντιρευματικά φάρμακα, βιολογικούς παράγοντες ή άλλες φαρμακευτικές αγωγές που είναι αποτελεσματικές.
Για την αποφυγή των ανεπιθύμητων παρενεργειών , η στοματική χρήση των στεροειδών πρέπει να περιλαμβάνει την επίβλεψη και την καθοδήγηση του γιατρού σας.
Τοπική χρήση κορτιζόνης
Η φλεγμονή στο δέρμα μπορεί να αντιμετωπιστεί με την τοπική χρήση στεροειδών φαρμάκων, σε μορφή κρέμας, τζελ, σπρέι και επιθέματος.
- Οι κρέμες υδροκορτιζόνης που δεν χρειάζονται ιατρική συνταγή εφαρμόζονται σε περιπτώσεις τσιμπημάτων από έντομα.
- Πιο ισχυρά κορτικοστεροειδή για τοπική χρήση συστήνονται για την θεραπεία καταστάσεων όπως η ψωρίαση, μια φλεγμονώδης νόσος του δέρματος που συνδέεται με την ψωριασική αρθρίτιδα.
- Σε περιπτώσεις άσθματος ή ιγμορίτιδας, υπάρχουν και τα σπρέι κορτιζόνης.
Ενέσεις κορτιζόνης
Η αρθρίτιδα είναι μια κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στις αρθρώσεις, πόνο και οίδημα. Αν η φλεγμονή είναι χρόνια ή προκαλεί έντονο πόνο, ο γιατρός σας θα σας προτείνει μια ένεση κορτιζόνης. Για παράδειγμα, η κορτιζόνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί:
- Στη διάρκεια μιας έξαρσης μπορεί η φλεγμονή να είναι τόσο έντονη που να είναι δύσκολο ο ασθενής να περπατήσει ή να στηριχτεί.
- Στις περιπτώσεις θυλακίτιδας, η κορτιζόνη βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και συμβάλλει ώστε η κατάσταση να μην γίνει χρόνια.
- Όταν η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί επίμονο οίδημα σε μια άρθρωση.
- Αν η οστεοαρθρίτιδα ή η τενοντίτιδα προκαλεί πόνο σε μια άρθρωση και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με άλλη μη χειρουργική μέθοδο.
Τα κορτικοστεροειδή δεν είναι το ίδιο με τα αναβολικά στεροειδή
Τα κορτικοστεροειδή είναι διαφορετικά από τα αναβολικά στεροειδή (όπως η τεστοστερόνη) που χρησιμοποιείται για την ενίσχυση των ανδρικών χαρακτηριστικών και την βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων, τα κορτικοστεροειδή και τα αναβολικά στεροειδή έχουν παρόμοια χημική δομή αλλά έχουν διαφορετικούς ρόλους στο σώμα.
Παρενέργειες κορτιζόνης
Όπως συμβαίνει με κάθε φαρμακευτική αγωγή, υπάρχουν πιθανές παρενέργειες και για την λήψη κορτιζόνης. Η κορτιζόνη έχει πολλές πιθανές παρενέργειες που μπορεί να γίνουν πιο έντονες για όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα λαμβάνεται ως θεραπεία. Αν η κορτιζόνη δεν είναι κατάλληλη για εσάς θεραπεία, είναι σημαντικό να ψάξετε για εναλλακτικές επιλογές.
Οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν:
- αυξημένη πίεση στα μάτια (γλαύκωμα)
- κατακράτηση υγρών
- υπέρταση
- αύξηση βάρους
- κυκλοθυμία
- προβλήματα με την μνήμη και τη συμπεριφορά
- καταρράκτη
- λοιμώξεις
- οστεοπόρωση
- υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε ασθενείς με διαβήτη
- μελανιές
- πιο αργή επούλωση των ελκών
- στομαχικές διαταραχές
- αϋπνία
- ασηπτική νέκρωση
- αθηροσκλήρωση
Προφυλάξεις και αντενδείξεις
Είναι πολύ σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας για το αν έχετε αλλεργίες πριν πάρετε χάπια κορτιζόνης. Μην λαμβάνετε κορτιζόνη αν έχετε αλλεργία στην κορτιζόνη ή σε άλλα κορτικοστεροειδή. Άλλες προφυλάξεις και αντενδείξεις περιλαμβάνουν:
- Η κορτιζόνη αυξάνει τον κίνδυνο για λοιμώξεις. Είναι σημαντικό να κάνετε τα αντιγριπικά εμβόλια για να προστατεύσετε τον οργανισμό σας.
- Μπορεί να χρειαστεί να ξεκινήσετε να λαμβάνετε ασβέστιο και/ή βιταμίνη D παράλληλα με την κορτιζόνη.
- Αν έχετε διαβήτη, η κορτιζόνη μπορεί να κάνει ακόμη πιο δύσκολη την διαχείριση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.
- Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής ίσως βοηθούν στην μείωση του κινδύνου για την εμφάνιση οστεοπόρωσης, μιας πιθανής παρενέργειας της κορτιζόνης. Οι αλλαγές περιλαμβάνουν ασκήσεις με βάρη, διακοπή του καπνίσματος, συμπληρώματα διατροφής με ασβέστιο και βιταμίνη D και περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ.
- Καλό είναι να ενημερώσετε το γιατρό σας αν λαμβάνετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα φάρμακα, αλδελευκίνη, αντισυλληπτικά χάπια, φάρμακα για το διαβήτη, ορμονική θεραπεία υποκατάστασης των οιστρογόνων, μιφεπριστόνη, αζολικά αντιμυκητιακά, βαρβιτουρικά, ριφαμπικίνη, φαινυτοΐνη, αντιπηκτικά, και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
- Πριν πάρετε κορτιζόνη, καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας και για το ιατρικό ιστορικό σας και να αναφέρετε αν έχετε προβλήματα αιμορραγίας, ιστορικό θρομβώσεων, οστεοπόρωση, διαβήτη, προβλήματα όρασης, προβλήματα του καρδιαγγειακού, υπέρταση, νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική νόσο, ψυχικές διαταραχές/διαταραχές της διάθεσης, υποκαλιαιμία, υπασβεστιαιμία, προβλήματα του γαστρεντερικού και παθήσεις του θυρεοειδή.
Η κορτιζόνη είναι αποτελεσματική στην θεραπεία της φλεγμονής αλλά χρειάζεται προσοχή στη χρήση της
Πριν πάρετε κορτιζόνη θα πρέπει να πείτε στο γιατρό σας όλα τα ΦΑΡΜΑΚΑ που λαμβάνετε, τα συμπληρώματα και τις βιταμίνες. Κάποια φάρμακα έχουν μικρό κίνδυνο αλληλεπίδρασης κάποια φάρμακα χρειάζεται να λαμβάνονται με ιδιαίτερη προσοχή και να ζυγίζονται τα υπέρ και τα κατά της θεραπείας.
