Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα ή αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα είναι μια μορφή φλεγμονώδους αρθρίτιδας, που επηρεάζει κυρίως τις αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης και της πυέλου.
Ποιοι είναι οι τύποι της αγκυλοποιητικής σπονδυλαρθρίτιδας;
Υπάρχουν δύο συστήματα ταξινόμησης για τη σπονδυλαρθρίτιδα ή τη σπονδυλίτιδα. Το παραδοσιακό σύστημα ταξινόμησης περιλαμβάνει έξι ασθένειες, ενώ το νεότερο έχει δύο ευρείες κατηγορίες. που καλύπτουν τις διαφορετικές ασθένειες.
Παραδοσιακό σύστημα ταξινόμησης
Η παραδοσιακή κατανομή περιλαμβάνει την:
- αγκυλωτική σπονδυλίτιδα
- αδιαφοροποίητη σπονδυλαρθρίτιδα
- εντεροπαθητική αρθρίτιδα
- αντιδραστική αρθρίτιδα
- ψωριασική αρθρίτιδα
- νεανική σπονδυλαρθρίτιδα
Νεότερο σύστημα ταξινόμησης
Το νεότερο σύστημα περιλαμβάνει την :
- Αξονική σπονδυλαρθρίτιδα (AxSpA): προκαλεί φλεγμονή στη σπονδυλική στήλη ή τη λεκάνη. Περιλαμβάνει την εντεροπαθητική αρθρίτιδα, την αδιαφοροποίητη σπονδυλαρθρίτιδα, την ψωριασική αρθρίτιδα και αντιδραστική αρθρίτιδα.
- Περιφερική σπονδυλαρθρίτιδα (pSpA): προκαλεί πόνο ή πρήξιμο στις αρθρώσεις έξω από τη σπονδυλική στήλη. Περιλαμβάνει, κυρίως, την ψωριασική αρθρίτιδα, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει την αδιαφοροποίητη αρθρίτιδα, την αντιδραστική αρθρίτιδα και την εντεροπαθητική αρθρίτιδα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της;
Τα άτομα, που ζουν με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, μπορεί να εμφανίσουν διαφορετικά συμπτώματα. Σε μερικές περιπτώσεις, προκαλεί ήπιο πόνο στην πλάτη και δυσκαμψία, που έρχεται και φεύγει. Σε άλλες περιπτώσεις, εμφανίζεται πιο σοβαρός, συνεχής πόνος στην πλάτη. Ειδικότερα, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- φλεγμονή, δυσκαμψία ή πόνο σε άλλες αρθρώσεις
- δερματικά εξανθήματα
- χαλαρές κινήσεις του εντέρου
- απώλεια βάρους ή απώλεια όρεξης
- δυσκολία να πάρετε βαθιά αναπνοή
- αλλαγές στην όραση ή πόνος στο μάτι
- κούραση
- πόνος στο στομάχι
Γενικά η σπονδυλαρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει τους πνεύμονες, το πεπτικό σύστημα, τα μάτια και την καρδιά.
Ποια είναι η αιτία της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας;
Οι ερευνητές ακόμα δεν γνωρίζουν την ακριβή αιτία της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας. Είναι πιθανό, να είναι γενετικά, καθώς περισσότερο από το 95% των Καυκάσιων, που ζουν με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα έχουν τον πρωτεϊνικό δείκτη HLA-B27. Ωστόσο, ακόμα και χωρίς αυτόν τον δείκτη, δύναται να αναπτύξει κανείς την ασθένεια, διότι περίπου 60 διαφορετικά γονίδια παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ένα συμβάν πυροδότησης της ασθένειας, όπως μια βακτηριακή λοίμωξη, είναι απαραίτητο για την εμφάνιση της. Η σκέψη είναι ότι τα βακτήρια μπορεί να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος και να ενεργοποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο θα προκαλέσει την ανάπτυξη της σπονδυλίτιδας.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Υπάρχουν αρκετοί πιθανοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας. Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων από τους παράγοντες κινδύνου δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάποιος θα αναπτύξει της πάθηση, αλλά η αναγνώρισή τους μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη διάγνωση. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- γενετικοί παράγοντες, που συνδέονται με την πάθηση, όπως ο δείκτης HLA-B27
- οικογενειακό ιστορικό αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας
- ραγοειδίτιδα, μια μορφή φλεγμονής των ματιών
- φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
- έκθεση σε ρύπους, μολυσματικούς παράγοντες ή τοξίνες
Επηρεάζει διαφορετικά τους άνδρες και τις γυναίκες;
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2016, που δημοδιεύθηκε στο Medicine, η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα τείνει να επηρεάζει διαφορετικά τους άνδρες και τις γυναίκες. Σε σύγκριση με τις γυναίκες, οι άνδρες συνήθως:
- αναπτύσσουν τη νόσο σε μικρότερη ηλικία
- έχουν χαμηλότερη δραστηριότητα, αλλά χειρότερη εξέλιξη της νόσου
- έχουν χειρότερη κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης
- έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής
Σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να:
- λάβουν έγκαιρη διάγνωση
- αναπτύξουν συμπτώματα στα χέρια και τα πόδια
- αναπτύξουν οίδημα, φλεγμονή και πόνο, προκαλώντας χαμηλότερη ποιότητα ζωής
Πως γίνεται η διάγνωση της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας;
Δεν υπάρχει τυπική εξέταση για τη διάγνωση της πάθησης, καθώς καμία μεμονωμένη εξέταση δεν μπορεί να επιβεβαιώσει μια διάγνωση αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας. Αντίθετα, εάν ένας γιατρός υποψιαστεί ότι ένα άτομο έχει αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, θα κάνει τη διάγνωση ζητώντας το οικογενειακό ιστορικό του ατόμου, ρωτώντας για τα συμπτώματα, πραγματοποιώντας φυσική εξέταση και διεξάγοντας διάφορες απεικονιστικές εξετάσεις.
Ποια είναι η θεραπεία;
Επί του παρόντος δεν υπάρχει θεραπεία για την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, αν και η έρευνα σε αυτόν τον τομέα βρίσκεται σε εξέλιξη. Προς το παρόν, οι θεραπευτικές επιλογές εστιάζουν:
- στην σωστή στάση του σώματος και την διατήρηση της σπονδυλικής στήλης ίσια,
- στην μείωση του πόνου και της δυσκαμψίας στην πλάτη και σε άλλες αρθρώσεις
- στην αποφυγή ή ελαχιστοποίηση της βλάβης οργάνων και αρθρώσεων
- στην διατήρηση της κινητικότητας και της λειτουργικότητας των αρθρώσεων
- στην βελτίωση της ποιότητας ζωής
Υπάρχουν μη ιατρικές/συμπληρωματικές θεραπείες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων;
Πέρα από τη φαρμακευτική αγωγή για τη θεραπεία των συμπτωμάτων, υπάρχουν πρόσθετες θεραπείες, που περιλαμβάνουν τη χειροπρακτική φροντίδα, τη θεραπεία μασάζ, τη φυσικοθεραπεία, την σωματική άσκηση και την διαδερμική ηλεκτρική διέγερση νεύρων (TENS). Προτού ξεκινήσετε οποιαδήποτε νέα θεραπεία, θα ήταν καλό να μιλήσετε με το γιατρό σας, για να σας συστήσει πώς να προχωρήσετε και να σας συμβουλεύσει για ορισμένες μεθόδους, που μπορεί να έχουν παρενέργειες.
Εξίσου σημαντική για την ανακούφιση των συμπτωμάτων είναι η αυτοφροντίδα. Μερικές συμβουλές αυτοφροντίδας για άτομα, που ζουν με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα περιλαμβάνουν:
- τη διακοπή του καπνίσματος και την αποφυγή του παθητικού καπνίσματος
- τα συχνά διαλείμματα τις μέρες, που δεν αισθάνεστε καλά
- τις διατάσεις, ειδικά όταν το σώμα είναι ζεστό, όπως μετά από μπάνιο ή ντους
- μια διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά από φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, υγιή λίπη και άπαχες πρωτεΐνες
- τη σωστή στάση του σώματος
Πηγή https://www.medicalnewstoday.com
Επιμέλεια κειμένου: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
