Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου μπορεί να μειωθεί με την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών και δραστηριοτήτων.
Στις ευρωπαϊκές πληθυσμιακές ομάδες, οι άνθρωποι που υιοθετούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής που συνάδει με τις συστάσεις για την πρόληψη του καρκίνου υπολογίζεται ότι διατρέχουν 18% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου συγκριτικά με όσους δεν πληρούν τις συστάσεις για τον τρόπο ζωής και το σωματικό βάρος.
Η μείωση αυτού του κινδύνου έχει υπολογιστεί με βάση έναν υγιεινό τρόπο ζωής που περιλαμβάνει:
- διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους (Δείκτης Μάζας Σώματος από 18,5 έως 24,9 kg/m2)
- αποφυγή τροφών που οδηγούν σε πρόσληψη βάρους, όπως τα ζαχαρούχα ροφήματα και το γρήγορο φαγητό (fast food)
- μέτρια σωματική δραστηριότητα για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα
- μητρικός θηλασμός (για τις γυναίκες)
- κατανάλωση τροφίμων ως επί το πλείστον φυτικής προέλευσης
- περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος
- αποφυγή επεξεργασμένων κρεάτων
- περιορισμός κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών
Η σωστή αναλογία τροφίμων μπορεί να βοηθήσει:
Πρέπει να καταναλώνετε μεγάλη ποσότητα τροφίμων φυτικής προέλευσης, τα οποία είναι πλούσια σε ίνες και να αποφεύγετε τρόφιμα υψηλού θερμιδικού περιεχομένου, όπως για παράδειγμα τρόφιμα που συγκεντρώνουν πολλές θερμίδες σε μία μικρή μερίδα, κυρίως τρόφιμα που περιέχουν πολλά ζωικά λιπαρά και σάκχαρα (το αποκαλούμενο «γρήγορο φαγητό», πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα ή διάφορα μικρογεύματα) και ζαχαρούχα ποτά.
Συλλέγονται ολοένα και περισσότερες ενδείξεις ότι τα ωμέγα-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (τα οποία υπάρχουν σε υψηλές ποσότητες στα λιπαρά ψάρια), καθώς και η αποφυγή ζαχαρούχων ποτών στη διατροφή μας μπορεί να είναι πολύ ευεργετικά όσον αφορά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, παρότι τα στοιχεία δεν επαρκούν για να θεμελιωθεί ρητή σύσταση.
Διατροφή πλούσια σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης (φρούτα και λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως, τα οποία είναι πλούσια σε ποικιλία θρεπτικών συστατικών και φυτικών ινών) συνιστάται για τη μείωση της πιθανότητας προσβολής από καρκίνο του πεπτικού συστήματος.
Διατροφή με περιορισμένη ποσότητα κόκκινου κρέατος, ιδίως επεξεργασμένου, και χαμηλή πρόσληψη αλατιού και αλμυρών τροφίμων, συνιστάται για την αποφυγή καρκίνου του εντέρου και του στομάχου αντίστοιχα. Η κατανάλωση αλκοόλ συμβάλλει επίσης στην ανάπτυξη ορισμένων μορφών καρκίνου.
Υπάρχει συγκεκριμένη αντικαρκινική διατροφή;
Όχι ακριβώς. Η υγιεινή διατροφή που συμβάλλει στην προστασία από τον καρκίνο είναι παρόμοια με εκείνη που προτείνεται για την μείωση του κινδύνου άλλων χρόνιων ασθενειών, όπως ο διαβήτης και τα καρδιακά νοσήματα.
Η μόνη ειδική διαφορά είναι πως για την πρόληψη του καρκίνου του εντέρου συνιστάται να αποφεύγεται το επεξεργασμένο κρέας και να μειωθεί η κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Ορισμένες μελέτες έχουν συσχετίσει τους συγκεκριμένους παράγοντες και με τα καρδιακά νοσήματα, ωστόσο οι ενδείξεις δεν είναι τόσο ισχυρές όσο στην περίπτωση του καρκίνου του εντέρου.
Έτσι, η υγιεινή διατροφή που συνιστάται παραπάνω δεν είναι ωφέλιμη μόνο για την πρόληψη του καρκίνου, αλλά και άλλων ασθενειών. Δεν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ορισμένα τρόφιμα (το οποία πολλές φορές χαρακτηρίζονται παραπλανητικά ως «υπερτροφές») μπορούν να συμβάλουν στην μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου ή άλλων χρόνιων ασθενειών.
Καρκίνος και υγιεινή διατροφή
Δυστυχώς, υπάρχουν πολύ λιγότερες αποδείξεις για την επίδραση της διατροφής στην εξέλιξη του καρκίνου απ’ ό,τι για τις επιπτώσεις της στην πιθανότητα ανάπτυξής του. Η απάντηση όμως σ’ αυτό το ερώτημα μπορεί να εξαρτάται από την μορφή καρκίνου.
Για τους ανθρώπους που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού, υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι το υγιές βάρος και η σωματική δραστηριότητα μπορούν αμφότερα να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής, και συνδέονται με αυξημένο ποσοστό επιβίωσης.
Δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία για να διατυπωθούν συγκεκριμένες συστάσεις για άλλες μορφές καρκίνου, ούτε μπορούμε να πούμε ότι ένα συγκεκριμένο είδος τροφής ή διατροφής βοηθά.
Οι περισσότεροι ειδικοί, όμως, προτείνουν σε άτομα που έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο να ακολουθούν τις γενικές συστάσεις διατροφής που ισχύουν και για την πρόληψη του καρκίνου (εκτός εάν υπάρχει κάποιος ιατρικός ή άλλος λόγος που το απαγορεύει).
Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι δεν λαμβάνουμε συμπληρώματα διατροφής χωρίς πρώτα να συμβουλευτούμε τον γιατρό μας. Έχει αποδειχθεί ότι ορισμένα αλληλεπιδρούν και επηρεάζουν τη θεραπευτική αγωγή για τον καρκίνο.
Πηγή: https://www.iarc.who.int
Πηγή: https://www.wcrf-uk.org
