Τα άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ (AD) μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη μνήμη, να δυσκολεύονται να βρουν τις λέξεις που θέλουν να πουν και να κάνουν μικρά λάθη στην κρίση τους. Στη συνέχεια εξελίσσονται σε μέτρια και μετά σε σοβαρά ή όψιμα συμπτώματα Αλτσχάιμερ.
Το Αλτσχάιμερ είναι μια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει σημαντικά τις γνωστικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης, του συλλογισμού και της γλώσσας. Περισσότερα από έξι εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας άνω των 65 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν AD. Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τα σημεία και τα συμπτώματα.
Αξιολόγηση συμπτωμάτων
Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα του Αλτσχάιμερ περιλαμβάνουν διαταραχές στις γνωστικές λειτουργίες. Οι κύριες κατηγορίες συμπτωμάτων που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του Αλτσχάιμερ περιλαμβάνουν:
- Συμπεριφορά και ψυχολογία: Αυτά τα συμπτώματα είναι συνήθως πιο αισθητά σε άτομα με μέτριο και σοβαρό Αλτσχάιμερ. Μπορεί να αισθάνεστε ευερέθιστοι, αδιάφοροι και κοινωνικά αποσυνδεδεμένοι. Μπορεί να δείξετε επιθετικότητα και να απομακρυνθείτε από το σπίτι.
- Εκτελεστικές λειτουργίες, κρίση και επίλυση προβλημάτων: Οι εκτελεστικές λειτουργίες περιλαμβάνουν τον καθορισμό στόχων, τον προγραμματισμό και την ολοκλήρωση δραστηριοτήτων. Ενδέχεται να προκύψουν προβλήματα με τη μετάβαση από τη μια εργασία στην άλλη, τη ρύθμιση της απόκρισής σας σε διαφορετικές καταστάσεις και την ανάγκη να ολοκληρώσετε μικρές εργασίες προς έναν μεγαλύτερο στόχο. Μπορεί να μην ξέρετε ότι έχετε αυτά τα προβλήματα μέχρι να το παρατηρήσει κάποιος κοντινός σας άνθρωπος.
- Γλώσσα: Είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσετε προβλήματα με την ομιλία και τη γραφή αργότερα κατά τη διάρκεια της νόσου, όπως δυσκολία να βρείτε τις λέξεις που προσπαθείτε να πείτε.
- Μνήμη: Μπορεί να αρχίσετε να ξεχνάτε πρόσφατα γεγονότα ή να χάνεστε σε οικεία μέρη στα πρώτα στάδια του Αλτσχάιμερ. Μπορεί να δυσκολευτείτε να βρείτε λέξεις, να μάθετε νέες έννοιες και να εκτελέσετε καθημερινές εργασίες.
- Οπτικά-χωρικά: Μερικά άτομα με Αλτσχάιμερ έχουν προβλήματα όρασης, όπως δυσκολίες στην ανάγνωση, στον προσδιορισμό της απόστασης και στον προσδιορισμό του χρώματος ή της αντίθεσης.
Οι άνθρωποι μπορούν επίσης να εμφανίσουν τους ακόλουθους τύπους συμπτωμάτων:
- Δυσκολία στην εκτέλεση κινητικών εργασιών που γνωρίζουν καλά, όπως το να ντυθούν
- Προβλήματα με την ανίχνευση οσμών
- Κινητικά συμπτώματα όπως αντανακλαστικά και ακράτεια, που είναι απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης
- Επιληπτικές κρίσεις
- Προβλήματα ύπνου, όπως ανήσυχος ύπνος
Πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια
Είναι φυσιολογικό να αντιμετωπίζετε αλλαγές στη μνήμη καθώς μεγαλώνετε. Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να μιλήσετε με έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για να λάβετε μια πλήρη αξιολόγηση εάν εσείς ή οι άνθρωποι γύρω σας παρατηρήσετε αυτά τα ζητήματα πιο συχνά:
- Σύγχυση σχετικά με το πού ή πότε συμβαίνουν κάποια πράγματα: Μπορεί να δυσκολεύεστε να ξεχωρίσετε πριν πόσο καιρό συνέβη κάτι ή σε ποιο μέρος συνέβη.
- Δυσκολία στην ολοκλήρωση γνωστών εργασιών: Μπορεί να ξεχάσετε για λίγο πώς να κάνετε πράγματα που κάνετε συνεχώς, όπως το μαγείρεμα, η επιλογή ενός ρούχου ή η χρήση τηλεφώνου.
- Δυσκολία στον προγραμματισμό ή στην επίλυση προβλημάτων: Μπορεί να ξεχάσετε να πληρώσετε τους λογαριασμούς σας ή να δυσκολευτείτε να σχεδιάσετε και να ολοκληρώσετε μια δραστηριότητα πολλαπλών βημάτων.
- Απώλεια μνήμης που παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή: Μπορείτε να ξεχάσετε σημαντικά γεγονότα, να επαναλαμβάνεστε συχνά ή να ζητάτε συνεχώς υπενθυμίσεις για να παραμείνετε σε καλό δρόμο.
- Εσφαλμένη τοποθέτηση πραγμάτων: Αυτό περιλαμβάνει την εσφαλμένη τοποθέτηση πραγμάτων σε περίεργα μέρη και τη μη απομνημόνευση του πώς και του γιατί.
- Αλλαγές διάθεσης και προσωπικότητας: Μπορεί να εκνευρίζεστε ή να φοβάστε πιο εύκολα και να αισθάνεστε καχύποπτοι για τους άλλους.
- Νέα γλωσσικά ζητήματα: Αυτό περιλαμβάνει τη δυσκολία στην εύρεση των κατάλληλων λέξεων για να πείτε ή να κάνετε περισσότερα λάθη γραφής.
- Οπτικά-χωρικά προβλήματα: Μπορεί να έχετε πρόβλημα να εκτιμήσετε την απόσταση, να ρίχνετε αντικείμενα ή να σκοντάφτετε συχνά.
- Επιδείνωση της κρίσης: Μπορεί να δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε χρήματα, να παρατηρήσετε απάτες ή να φροντίσετε τον εαυτό σας.
- Επιδείνωση της κοινωνικής ζωής: Αυτό περιλαμβάνει το να μην θέλετε να συμμετέχετε στις συνήθεις κοινωνικές σας δραστηριότητες ή να μην μπορείτε να παρακολουθήσετε πράγματα που σας αρέσουν, όπως αθλήματα ή ειδήσεις.
Ήπια (πρώιμα στάδια) συμπτώματα
Οι άνθρωποι συχνά λαμβάνουν διάγνωση στο πρώιμο στάδιο του Αλτσχάιμερ. Τα ήπια συμπτώματα επηρεάζουν κυρίως τη γνώση, τη συμπεριφορά και την προσωπικότητα. Οι άνθρωποι εμφανίζουν αυτά τα συμπτώματα συχνά ή αρκετά συχνά ώστε να δυσκολεύουν την καθημερινη τους ζωή.
Γνωστική λειτουργία
Η απώλεια μνήμης μπορεί να επηρεάσει διάφορα πράγματα, και εμφανίζεται με διάφορους τρόπους όπως τους παρακάτω:
- Ξεχνάτε ή δυσκολεύεστε να βρείτε λέξεις, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο να συνεχίσετε μια συνομιλία
- Γενική σύγχυση
- Χάνεστε σε γνωστά μέρη
- Χάνετε πράγματα συχνά
- Δεν έχετε αίσθηση των ημερομηνιών και των εποχών του έτους
- Επαναλαμβάνετε ερωτήσεις
Άλλα γνωστικά προβλήματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Δυσκολία στην ολοκλήρωση καθημερινών εργασιών όπως μια πληρωμή λογαριασμών, τα ψώνια ή το μπάνιο
- Κρίση και λήψη αποφάσεων
- Να κάνετε ένα πλάνο
- Επίλυση προβλημάτων
Συμπεριφορά
Τα άτομα με ήπιο Αλτσχάιμερ μπορεί να εμφανίσουν τις ακόλουθες συμπεριφορές:
- Να λούζεστε λιγότερο ή να φοράτε τα ίδια ρούχα κάθε μέρα
- Συμμετοχή σε σεξουαλική δραστηριότητα εκτός χαρακτήρα
- Να χτυπήσετε κάποιον
- Πολύ περπάτημα
- Περιπλανιεστε μακριά από το σπίτι
Αποχώρηση από την κοινωνική δραστηριότητα: μερικές φορές λόγω απώλειας ενδιαφέροντος ή δυσκολίας παρακολούθησης δραστηριοτήτων και συζητήσεων
Προσωπικότητα
Οι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν τις ακόλουθες συμπεριφορές για πρώτη φορά ή περισσότερο από το συνηθισμένο:
- Θυμός ή επιθετικότητα
- Ανησυχία
- Απάθεια ή απώλεια ενδιαφέροντος για πράγματα που συνήθιζαν να απολαμβάνουν
- Παραισθήσεις και παράνοια (υποψία ή δυσπιστία σε άλλους χωρίς αιτία)
- Θλίψη
Μέτρια συμπτώματα Αλτσχάιμερ
Οι περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν τη γλώσσα, τη λογική, τη σκέψη και την επεξεργασία των αισθήσεων επηρεάζονται περαιτέρω όταν είμαστε σε μέτριο στάδιο της νόσου. Τα άτομα αυτά χρειάζονται περισσότερη βοήθεια και επίβλεψη. Μπορεί επίσης να προκύψουν νέες ανησυχίες καθώς τα συμπτώματα του πρώιμου σταδίου, όπως η απώλεια μνήμης και η σύγχυση, επιδεινώνονται.
Οι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν γνωστικές, συμπεριφορικές και ψυχολογικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένων προβλημάτων όπως δυσκολία σε:
- Αντιμετώπιση νέων καταστάσεων
- Ανίχνευση και αναγνώριση σημείων και μυρωδιών
- Ολοκλήρωση συνηθισμένων εργασιών
- Συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες
- Συγκέντρωση σε κάτι
- Ανάγνωση, γραφή και χρήση αριθμών
- Αναγνώριση ανθρώπων
- Ρύθμιση συναισθημάτων, που μπορεί να οδηγήσει σε ακατάλληλες εκρήξεις
- Ρύθμιση παρορμήσεων, που μπορεί να οδηγήσουν στη χρήση χυδαία γλώσσα ή στο γδύσιμο όταν αυτό δεν είναι κατάλληλο
- Λογική σκέψη
Οι άνθρωποι μπορεί επίσης να αντιμετωπίσουν τα ακόλουθα σωματικά προβλήματα:
- Μυϊκές συσπάσεις
- Επαναλαμβανόμενες κινήσεις
- Ο ύπνος αλλάζει, δηλαδή κοιμάστε περισσότερο κατά τη διάρκεια της ημέρας και είστε ανήσυχοι τη νύχτα
Σοβαρά συμπτώματα (τελευταίου σταδίου)
Το τελευταίο στάδιο του Αλτσχάιμερ αρχίζει όταν η ασθένεια προκαλεί αλλαγές στον εγκέφαλο και ο εγκεφαλικός ιστός συρρικνώνεται. Τα άτομα με σοβαρό Αλτσχάιμερ συνήθως δεν μπορούν να επικοινωνήσουν και να φροντίσουν τον εαυτό τους. Βιώνουν πολύ περισσότερες σωματικές ανησυχίες. Βασίζονται πλήρως στους φροντιστές τους και μένουν στο κρεβάτι συνέχεια ή τις περισσότερες φορές.
Τα άτομα με μεταγενέστερο στάδιο Αλτσχάιμερ συχνά αδυνατούν ή αντιμετωπίζουν δυσκολίες στα ακόλουθα:
- Επικοινωνία
- Έλεγχος του εντέρου και της ουροδόχου κύστης τους
- Να παραμένουν ενήμεροι για το περιβάλλον τους ή πρόσφατες εμπειρίες
- Κατάποση
Η μη σωστή κατάποση, δηλαδή το πως καταπίνετε, μπορεί να προκαλέσει την είσοδο τροφής ή υγρού στους πνεύμονες αντί για αέρα, οδηγώντας σε πνευμονία από εισρόφηση. Η πνευμονία από εισρόφηση είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου για άτομα με Αλτσχάιμερ.
Μπορεί επίσης να προκύψουν τα ακόλουθα φυσικά ζητήματα:
- Προβλήματα με τα δόντια και τα πόδια
- Πολλές ώρες ύπνου
- Επιληπτικές κρίσεις
- Απώλεια βάρους μαζί με ελάχιστο ενδιαφέρον για φαγητό
Πότε να επικοινωνήσετε με έναν πάροχο υγείας
Φροντίστε να μιλήσετε με έναν πάροχο υγειας εάν έχετε προβλήματα μνήμης ή αναπτύξετε άλλες γνωστικές δυσκολίες που παρεμβαίνουν στην καθημερινή σας ζωή. Οι άνθρωποι γύρω σας μπορεί να παρατηρήσουν αλλαγές στη διάθεση, την προσωπικότητά σας και την ικανότητά σας να ολοκληρώσετε εργασίεςαπό ότι συνήθως. Εξετάστε το ενδεχόμενο να μιλήσετε και με έναν γιατρό αν σας πουν οι γύρω σαςούν ότι κάτι είναι διαφορετικό.
Ο γιατρός σας ανάλογα με το πόρισμα μπορεί να σας παραπέμψει σε:
- Γηριατρικό ψυχίατρο: Ειδικός σε αξιολογήσεις συναισθηματικών προβλημάτων
- Γηρίατρο: Ειδικός στη γήρανση και τη φροντίδα των ηλικιωμένων
- Νευρολόγο: Ειδικός σε καταστάσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό
- Νευροψυχολόγος: Ειδικός στο τεστ μνήμης και σκέψης
Η επίσκεψη σε έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης μόλις εσείς ή άλλοι παρατηρήσετε αλλαγές, μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη και πιο αποτελεσματική θεραπεία του Αλτσχάιμερ. Μπορεί επίσης να ανακαλύψετε ότι έχετε μια άλλη, πιο θεραπεύσιμη ή ακόμα και ιάσιμη πάθηση. Η ανεπάρκεια βιταμίνης D ή οι παρενέργειες από τη φαρμακευτική αγωγή, για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα.
Μια γρήγορη αναθεώρηση
Το Αλτσχάιμερ επηρεάζει πρώτα τη γνωστική σας ικανότητα (π.χ. τη μνήμη), την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά σας. Η ασθένεια εξελίσσεται σε δυσκολίες στην ολοκλήρωση βασικών εργασιών και τελικά σε αδυναμία επικοινωνίας και φροντίδας του εαυτού σας.
Μη διστάσετε να μιλήσετε με έναν πάροχο υγειας εάν εσείς ή οι άνθρωποι γύρω σας παρατηρήσετε αλλαγές στη σκέψη, την προσωπικότητα ή τη διάθεσή σας. Μπορεί να αποκλείσουν άλλα τυχόν άλλες ασθένειες ή να σας βάλουν σε μια πορεία προς τη θεραπεία του Αλτσχάιμερ.
