Ένα από τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει το εγκεφαλικό είναι η απώλεια της κίνησης του χεριού. Αυτή μπορεί να είναι συντριπτική για τον ασθενή. Όμως μια νέα έρευνα δίνει ελπίδες καθώς δείχνει πως η στοχευμένη θεραπεία εγκεφαλική διέγερση σε συνδυασμό με εντατική φυσική αποκατάσταση, μπορεί να αποκαταστήσει τον έλεγχο ενός προσβεβλημένου χεριού ή βραχίονα.
«Είναι η πρώτη φορά που η εγκεφαλική διέγερση σε συνδυασμό με θεραπεία αποκατάστασης για εγκεφαλικό επεισόδιο είναι διαθέσιμη εκτ
Η απώλεια της κίνησης του χεριού μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να είναι συντριπτική για τον πάσχοντα, νέα έρευνα όμως προσφέρει ελπίδα στους επιζώντες.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι ένας συνδυασμός στοχευμένης θεραπείας εγκεφαλικής διέγερσης σε συνδυασμό με εντατική φυσική αποκατάσταση, μπορεί να αποκαταστήσει τον έλεγχο ενός προσβεβλημένου χεριού ή βραχίονα.
«Είναι η πρώτη φορά που η εγκεφαλική διέγερση σε συνδυασμό με θεραπεία αποκατάστασης για εγκεφαλικό επεισόδιο είναι διαθέσιμη εκτός κλινικής δοκιμής», σημείωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Teresa Kimberley.
«Θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για ακόμη μεγαλύτερη πρόοδο στην αποκατάσταση και άλλων βλαβών πέραν του χεριού. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη στην επιστήμη της αποκατάστασης», πρόσθεσε η Kimberley, καθηγήτρια επιστήμης αποκατάστασης και φυσικοθεραπείας στο Ινστιτούτο Επαγγελμάτων Υγείας του Γενικού Νοσοκομείου Μασαχουσέτης, στη Βοστώνη.
Εγκεφαλικό και αποκατάσταση κίνησης άκρου
Όταν προκαλείται ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, ζωτικής σημασίας νευρικές οδοί που συνδέουν τον εγκέφαλο με τα άκρα μπορεί να καταστραφούν, προκαλώντας απώλεια λειτουργικότητας.
Η αποκατάσταση αυτών των συνδέσεων μπορεί να είναι δύσκολη.
«Η αποκατάσταση της λειτουργίας των χεριών και των βραχιόνων μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συχνά καθυστερεί ή μειώνεται, αφήνοντας πολλούς ασθενείς με χρόνια κινητικά προβλήματα που περιορίζουν την ανεξαρτησία και την ποιότητα ζωής τους. Χρειάζονται επειγόντως νέες θεραπείες που να μπορούν να ενισχύσουν τα οφέλη της φυσικής αποκατάστασης» σημειώνουν οι ερευνητές.
Η νέα μελέτη περιελάμβανε την εμφύτευση συσκευής που προκαλεί διέγερση στο πνευμονογαστρικό νεύρο, το κύριο νεύρο του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, το οποίο ελέγχει συγκεκριμένες λειτουργίες του σώματος, όπως η πέψη, ο καρδιακός ρυθμός και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Το 2021, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ενέκρινε τη συσκευή του πνευμονογαστρικού νεύρου για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στη λειτουργία των χεριών μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο.
Στη νέα δοκιμή συμμετείχαν συνολικά 74 ασθενείς. Όλοι ήταν μεταξύ 22 και 80 ετών και είχαν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο από εννέα μήνες έως 10 χρόνια πριν από τη δοκιμή. Όλοι είχαν προβλήματα με την κίνηση του χεριού ή του βραχίονα που προκλήθηκαν από το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Οι ασθενείς ολοκλήρωσαν πρώτα ένα εντατικό πρόγραμμα αποκατάστασης έξι εβδομάδων, εντός κλινικής, ενώ χρησιμοποιούσαν την εμφυτευμένη συσκευή διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου. Ωστόσο, μόνο στους μισούς ασθενείς εμφυτεύθηκε η πραγματική συσκευή, ενώ στους άλλους εμφυτεύθηκε μια «εικονική» συσκευή.
Η πραγματική συσκευή προκαλούσε συνεχή διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου, ενώ η εικονική εξέπεμπε μόνο μερικούς παλμούς που θεωρήθηκαν αναποτελεσματικοί, δήλωσαν οι ερευνητές.
Μετά το πρόγραμμα των έξι εβδομάδων, όλοι οι ασθενείς συνέχισαν για τρεις μήνες την άσκηση στο σπίτι, εξακολουθώντας να χρησιμοποιούν τα εμφυτεύματα. Όσοι έφεραν την πραγματική συσκευή, συνέχισαν την άσκηση στο σπίτι για ένα χρόνο.
Σε όσους έφεραν την εικονική συσκευή κατά τη διάρκεια του προγράμματος των έξι εβδομάδων, εμφυτεύθηκε και η πραγματική συσκευή στη συνέχεια, συν το ότι συμμετείχαν επίσης για ένα χρόνο στο πρόγραμμα άσκησης στο σπίτι.
Με βάση τις τυπικές μετρήσεις, τα άτομα που είχαν λάβει θεραπεία διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου είχαν δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερη βελτίωση στη λειτουργία του χεριού/βραχίονα, σε σύγκριση με τα άτομα που έλαβαν μόνο τη φυσική αποκατάσταση.
«Η σύζευξη της θεραπείας αποκατάστασης με τη διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου πιθανότατα βοηθά τον εγκέφαλο να ενισχύσει νέες νευρικές οδούς – σαν να χτίζει μια γέφυρα για να παρακάμψει μια κατεστραμμένη περιοχή», εξήγησε η Kimberley.
Αυτά τα μακροπρόθεσμα οριστικά αποτελέσματα, αντικατοπτρίζουν τα αποτελέσματα προηγούμενης πιλοτικής μελέτης, όπου διαπιστώσαμε ότι οι ασθενείς συνεχίζουν να βλέπουν βελτίωση ή να διατηρούν τα οφέλη έως και τρία χρόνια μετά την έναρξη της θεραπείας διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου σε συνδυασμό με την αποκατάσταση.
«Ως κλινικός ιατρός, είναι εκπληκτικό να βλέπεις κάποιον με χρόνιο εγκεφαλικό επεισόδιο – ένα εγκεφαλικό επεισόδιο που από πολλές απόψεις είναι μια προοδευτική ασθένεια – να συνεχίζει να βελτιώνεται» είπε η Kimberley.
Είπε ότι είναι σημαντικό για τους επιζώντες του εγκεφαλικού επεισοδίου να μην εγκαταλείπουν την ελπίδα της ανάρρωσης.
“Συχνά μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, οι άνθρωποι δεν αναζητούν πρόσθετη θεραπεία, θεωρώντας ότι οι τρέχουσες βλάβες τους είναι μόνιμες. Αυτό δεν είναι αλήθεια! Η συζευγμένη διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου ανοίγει μια νέα οδό και μια νέα ελπίδα για αυτούς τους ασθενείς. Είμαι επίσης ενθουσιασμένη για τη μελλοντική έρευνα για τη διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου σε συνδυασμό με την αποκατάσταση για άλλες παθήσεις, όπως οι διαταραχές βάδισης και ομιλίας μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο».
Τα ευρήματα θα παρουσιαστούν την επόμενη εβδομάδα στο Διεθνές Συνέδριο για τα εγκεφαλικά επεισόδια στο Φοίνιξ.
«Θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για ακόμη μεγαλύτερη πρόοδο στην αποκατάσταση και άλλων βλαβών πέραν του χεριού. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη στην επιστήμη της αποκατάστασης», πρόσθεσε η Kimberley, καθηγήτρια επιστήμης αποκατάστασης και φυσικοθεραπείας στο Ινστιτούτο Επαγγελμάτων Υγείας του Γενικού Νοσοκομείου Μασαχουσέτης, στη Βοστώνη.
Όταν προκαλείται ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, ζωτικής σημασίας νευρικές οδοί που συνδέουν τον εγκέφαλο με τα άκρα μπορεί να καταστραφούν, προκαλώντας απώλεια λειτουργικότητας.
Η αποκατάσταση αυτών των συνδέσεων μπορεί να είναι δύσκολη.
«Η αποκατάσταση της λειτουργίας των χεριών και των βραχιόνων μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συχνά καθυστερεί ή μειώνεται, αφήνοντας πολλούς ασθενείς με χρόνια κινητικά προβλήματα που περιορίζουν την ανεξαρτησία και την ποιότητα ζωής τους. Χρειάζονται επειγόντως νέες θεραπείες που να μπορούν να ενισχύσουν τα οφέλη της φυσικής αποκατάστασης» σημειώνουν οι ερευνητές.
Η έρευνα για το εγκεφαλικό
Η νέα μελέτη περιελάμβανε την εμφύτευση συσκευής που προκαλεί διέγερση στο πνευμονογαστρικό νεύρο, το κύριο νεύρο του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, το οποίο ελέγχει συγκεκριμένες λειτουργίες του σώματος, όπως η πέψη, ο καρδιακός ρυθμός και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Το 2021, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ενέκρινε τη συσκευή του πνευμονογαστρικού νεύρου για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στη λειτουργία των χεριών μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο.
Στη νέα δοκιμή συμμετείχαν συνολικά 74 ασθενείς. Όλοι ήταν μεταξύ 22 και 80 ετών και είχαν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο από εννέα μήνες έως 10 χρόνια πριν από τη δοκιμή. Όλοι είχαν προβλήματα με την κίνηση του χεριού ή του βραχίονα που προκλήθηκαν από το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Οι ασθενείς ολοκλήρωσαν πρώτα ένα εντατικό πρόγραμμα αποκατάστασης έξι εβδομάδων, εντός κλινικής, ενώ χρησιμοποιούσαν την εμφυτευμένη συσκευή διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου. Ωστόσο, μόνο στους μισούς ασθενείς εμφυτεύθηκε η πραγματική συσκευή, ενώ στους άλλους εμφυτεύθηκε μια «εικονική» συσκευή.
Η πραγματική συσκευή προκαλούσε συνεχή διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου, ενώ η εικονική εξέπεμπε μόνο μερικούς παλμούς που θεωρήθηκαν αναποτελεσματικοί, δήλωσαν οι ερευνητές.
Μετά το πρόγραμμα των έξι εβδομάδων, όλοι οι ασθενείς συνέχισαν για τρεις μήνες την άσκηση στο σπίτι, εξακολουθώντας να χρησιμοποιούν τα εμφυτεύματα. Όσοι έφεραν την πραγματική συσκευή, συνέχισαν την άσκηση στο σπίτι για ένα χρόνο.
Σε όσους έφεραν την εικονική συσκευή κατά τη διάρκεια του προγράμματος των έξι εβδομάδων, εμφυτεύθηκε και η πραγματική συσκευή στη συνέχεια, συν το ότι συμμετείχαν επίσης για ένα χρόνο στο πρόγραμμα άσκησης στο σπίτι.
Με βάση τις τυπικές μετρήσεις, τα άτομα που είχαν λάβει θεραπεία διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου είχαν δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερη βελτίωση στη λειτουργία του χεριού/βραχίονα, σε σύγκριση με τα άτομα που έλαβαν μόνο τη φυσική αποκατάσταση.
«Η σύζευξη της θεραπείας αποκατάστασης με τη διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου πιθανότατα βοηθά τον εγκέφαλο να ενισχύσει νέες νευρικές οδούς – σαν να χτίζει μια γέφυρα για να παρακάμψει μια κατεστραμμένη περιοχή», εξήγησε η Kimberley.
Αυτά τα μακροπρόθεσμα οριστικά αποτελέσματα, αντικατοπτρίζουν τα αποτελέσματα προηγούμενης πιλοτικής μελέτης, όπου διαπιστώσαμε ότι οι ασθενείς συνεχίζουν να βλέπουν βελτίωση ή να διατηρούν τα οφέλη έως και τρία χρόνια μετά την έναρξη της θεραπείας διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου σε συνδυασμό με την αποκατάσταση.
«Ως κλινικός ιατρός, είναι εκπληκτικό να βλέπεις κάποιον με χρόνιο εγκεφαλικό επεισόδιο – ένα εγκεφαλικό επεισόδιο που από πολλές απόψεις είναι μια προοδευτική ασθένεια – να συνεχίζει να βελτιώνεται» είπε η Kimberley.
Είπε ότι είναι σημαντικό για τους επιζώντες του εγκεφαλικού επεισοδίου να μην εγκαταλείπουν την ελπίδα της ανάρρωσης.
“Συχνά μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, οι άνθρωποι δεν αναζητούν πρόσθετη θεραπεία, θεωρώντας ότι οι τρέχουσες βλάβες τους είναι μόνιμες. Αυτό δεν είναι αλήθεια! Η συζευγμένη διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου ανοίγει μια νέα οδό και μια νέα ελπίδα για αυτούς τους ασθενείς. Είμαι επίσης ενθουσιασμένη για τη μελλοντική έρευνα για τη διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου σε συνδυασμό με την αποκατάσταση για άλλες παθήσεις, όπως οι διαταραχές βάδισης και ομιλίας μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο».
Τα ευρήματα θα παρουσιαστούν την επόμενη εβδομάδα στο Διεθνές Συνέδριο για τα εγκεφαλικά επεισόδια στο Φοίνιξ.
