Ο εγκέφαλός μας διαδραματίζει έναν ισχυρό ρόλο στην υγεία του σώματός μας, και το χρόνιο στρες και το άγχος μπορούν να προκαλέσουν ψυχοσωματικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων εξανθημάτων στο δέρμα. Σε περιπτώσεις όπου ένα άτομο αντιμετωπίζει δερματικά προβλήματα, όπως έκζεμα ή άλλα εξανθήματα, το άγχος συνήθως συμβάλλει στην επιδείνωση της κατάστασης.
Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, και οι παράγοντες που προκαλούν δερματικά προβλήματα καθώς και ο τρόπος αντιμετώπισής τους συνδέονται στενά με την ζωή και την προσωπικότητά του. Τα τελευταία χρόνια, η πανδημία του κορωνοϊού έχει προσθέσει περαιτέρω στρες στις ζωές μας, με αυξημένα ψυχοσωματικά προβλήματα. Το άγχος επηρεάζει αναμφίβολα την καθημερινότητά μας με δυσάρεστους τρόπους.
Αν και τα δερματικά προβλήματα που σχετίζονται με το άγχος μπορεί να είναι σοβαρά, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αντιμετωπιστούν.
Τί είναι τα εξανθήματα λόγω άγχους/στρες
Τα εξανθήματα που οφείλονται στο άγχος είναι απλά δερματικά εξανθήματα που προκύπτουν λόγω στρες. Ένα τυπικό εξάνθημα που σχετίζεται με το άγχος ονομάζεται “κνίδωση” (urticaria). Η κνίδωση περιλαμβάνει εξανθήματα που μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα και προκαλούν φαγούρα. Σε συνδυασμό με την κνίδωση, άνθρωποι που αντιμετωπίζουν άλλα δερματικά προβλήματα, όπως το έκζεμα ή η ροδόχρους ακμή, μπορεί να έχουν πιο συχνές εξάρσεις. Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε αυτά τα προβλήματα στο δέρμα με φροντίδα και στήριξη, καθώς οι συνθήκες διαφέρουν από άτομο σε άτομο.
Τα εξανθήματα μπορούν να εμφανιστούν σε διάφορους τρόπους, ανάλογα με την αιτία που τα προκαλεί. Ο μηχανισμός του άγχους που συνδέεται με την εμφάνιση εξανθημάτων συνδέεται συνήθως με την αυξημένη παραγωγή ισταμίνης, η οποία είναι μια χημική ένωση που προκαλεί φλεγμονή και πρήξιμο στο δέρμα. Οι αλλεργικές αντιδράσεις και τα εξανθήματα που συνδέονται με το άγχος συνήθως εμφανίζονται με τους εξής τρόπους:
- Κνίδωση (Urticaria): Τα εξανθήματα τύπου κνίδωσης εμφανίζονται συνήθως σε διάφορα σημεία του δέρματος και προκαλούν φαγούρα και κνησμό. Συνήθως, είναι ανώμαλα, κόκκινα ή ροζ, και μπορούν να εξαφανιστούν και να επανεμφανιστούν σε διάφορες περιοχές του σώματος.
- Ερυθηματώδης Αλλεργική Δερματίτιδα (Allergic Contact Dermatitis): Σε περιπτώσεις όπου το άγχος προκαλεί αλλεργική αντίδραση, μπορεί να εμφανιστεί ερυθηματώδης δερματίτιδα. Αυτή η κατάσταση συνήθως εμφανίζει κόκκινο, φουσκωτό, και φλεγμονώδες δέρμα, συνοδευόμενο από κνησμό και κνίδωση.
- Ακμή: Το άγχος μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα της κορτιζόλης στο σώμα, η οποία μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή σμήγματος στο δέρμα. Αυξημένη παραγωγή σμήγματος μπορεί να προκαλέσει σοβαρή έξαρση της ακμής.
Γενικά, τα εξανθήματα μπορεί να προκαλούνται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων:
- Χημικών ουσιών που ερεθίζουν το δέρμα ή προκαλούν αλλεργική αντίδραση.
- Άσκηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει την κνίδωση λόγω αυξημένης παραγωγής ιδρώτα.
- Ακραίων καιρικών συνθηκών, όπως το κρύο.
- Επαφής με ορισμένα υφάσματα, απορρυπαντικά, και μαλακτικά ρούχων.
- Αλλεργικών τροφών.
- Παθογόνων μικροοργανισμών, όπως ιοί, βακτήρια, ακάρεα και παράσιτα.
- Φαρμάκων, όπως η ασπιρίνη.
- Επαφής με γύρη.
Είναι σημαντικό να διαχειριστείτε τα εξανθήματα με βάση την αιτία τους και να συμβουλευτείτε τους ειδικούς
Σε ποιες περιπτώσεις εμφανίζονται εξανθήματα από άγχος;
Τα εξανθήματα όπως αυτά που βλέπετε στις παραπάνω φωτογραφίες είναι συχνά αποτέλεσμα της αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος σε ένα αλλεργιογόνο (όπως μια τροφή ή η γύρη). Τα εξανθήματα και η κνίδωση που τα συνοδεύουν μπορεί να οφείλονται σε παράγοντες όπως οι ιϊκές λοιμώξεις, άλλες ασθένειες, αντίδραση σε φάρμακα ή περιβαλλοντικούς παράγοντες. Το στρες θεωρείται και αυτό ένας περιβαλλοντικός παράγοντας.
Συχνές αιτίες άγχους που προκαλούν εξανθήματα είναι:
- μια αλλαγή στη ζωή (μετακόμιση, γάμος)
- μια νέα δουλειά ή δυσκολίες στην εργασία
- η διακοπή του καπνίσματος ή μια δραστική αλλαγή στη διατροφή
- ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή άλλες πηγές πένθους
- το άγχος για φίλους ή αγαπημένα πρόσωπα που περνούν δυσκολίες
- μια περίοδος αϋπνίας ή δυσκολίας στον ύπνο
Επιπλέον, το ιστορικό άγχους, κατάθλιψης, διπολικής διαταραχής, σωματόμορφης διαταραχής ή κάποιας άλλης ψυχικής διαταραχής μπορεί να είναι πηγή χρόνιου άγχους και να προκαλούν εξανθήματα.
Σε καταστάσεις άγχους δεν είναι ασυνήθιστο να υπάρχουν εξάρσεις σε ένα ήδη υπάρχον δερματικό πρόβλημα. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα απελευθερώνει επιπλέον χημικές ενώσεις, όπως τα νευροπεπτίδια και οι νευροδιαβιβαστές, σε καταστάσεις άγχους ή ανησυχίας. Το στρες μπορεί να προκαλέσει μια έντονη αντίδραση του ανοσοποιητικού, με αποτέλεσμα τα εξανθήματα και την κνίδωση.
Αυτές οι χημικές ενώσεις μπορεί να αλλάξουν την αντίδραση του σώματος σε διάφορες καταστάσεις. Αυτή η αλλαγή μπορεί να προκαλεί φλεγμονή, ευαισθησία και άλλες ενοχλήσεις στο δέρμα.
Με ποιους τρόπους μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει τα εξανθήματα από άγχος;
1. Φυσικές θεραπείες
Υπάρχουν πολλές φυσικές θεραπείες που μπορεί κάποιος να δοκιμάσει:
- κρύες κομπρέσες στην περιοχή τους εξανθήματος
- ένα ντους με χλιαρό νερό
- κρέμες σώματος χωρίς πρόσθετες χημικές ουσίες
- ενυδάτωση και περιορισμός του αλκοόλ και της καφεΐνης
- φυτικό κατάπλασμα για τον περιορισμό της φλεγμονής του δέρματος
- αποφυγή καυτού ντους και υγρασίας
- αποφυγή στενών ρούχων
2. Διαχείριση του άγχους
Αν το στρες προκαλεί τα εξανθήματα όπως αυτά των φωτογραφιών, τότε αυτό είναι ένα σημάδι ότι πρέπει να περιορίσετε το στρες στη ζωή σας. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ηρεμείτε:
- ατομική ή ομαδική ψυχοθεραπεία
- διαλογισμός ή γιόγκα
- τακτική άσκηση
- προσωπικός χρόνος για να κάνετε όσα αγαπάτε, τα χόμπι σας
- ισορροπημένη διατροφή, ολιστική διατροφή
- καλός ύπνος και ξεκούραση
Από τη στιγμή που θα αναγνωρίσετε όλα όσα σας βοηθούν να χαλαρώσετε, τότε τα εξανθήματα θα υποχωρούν πιο γρήγορα.
3. Φάρμακα για εξανθήματα από άγχος
Αν τα συμπτώματα επιμένουν, επιδεινώνονται ή διαρκούν περισσότερο από 6 εβδομάδες τότε πρέπει να μιλήσετε με το γιατρό σας. Η κνίδωση που επιμένει για πάνω από 6 εβδομάδες είναι χρόνια και ίσως να μην υποχωρεί μόνη της.
Για την θεραπεία της σοβαρής ή χρόνιας κνίδωσης ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει:
- αντιϊσταμινικά, όπως το Xozal, Atarax
- κορτικοστεροειδή όπως η πρεδνιζόνη (Prezolon)
- μονοκλωνικά αντισώματα
- κυκλοσπορίνη, για την θεραπεία της φλεγμονής
- φάρμακα που μειώνουν την ερυθρότητα και το πρήξιμο
- ανοσοκατασταλτικά, σε πιο σπάνιες και έντονες περιπτώσεις
- αγχολυτικά όπως το Ζάναξ
Αν έχετε πρήξιμο στα χείλη ή στο πρόσωπο, δυσκολία στην αναπνοή ή συριγμό, πρέπει να καλέσετε αμέσως το γιατρό σας. Μπορεί να έχετε πάθει αναφυλαξία, μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση, και να χρειάζεται να γίνει άμεση χορήγηση επινεφρίνης.
Αν το εξάνθημα έχει σχέση με μια προϋπάρχουσα κατάσταση όπως η ψωρίαση ή η ροδόχρους ακμή, καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας.
4. Πρόληψη εμφάνισης εξανθημάτων από άγχος
Αν ένα άτομο είναι επιρρεπές στα ψυχοσωματικά συμπτώματα και δερματικά εξανθήματα λόγω άγχους, είναι σημαντικό να μάθει να αναγνωρίζει όλες τις αιτίες που τα προκαλούν έτσι ώστε να αποτρέπει την εμφάνισή τους.
Αν έχετε κάποιο εξάνθημα λόγω χρόνιου στρες, είναι ένα σημάδι ότι πρέπει να βρείτε έναν καλύτερο τρόπο για την διαχείριση του άγχους και της ανησυχίας. Είναι σημαντικό να βρείτε τρόπους αντιμετώπισης του άγχους και να αλλάξετε τον τρόπο που σκέφτεστε. Οι αρνητικές σκέψεις προκαλούν συναισθήματα άγχους. Όταν μπορούμε να αναγνωρίσουμε αυτές τις σκέψεις τότε μπορούμε να τις αντικαταστήσουμε με πιο ρεαλιστικές και θετικές.
Αν υπάρχει κάτι στη ζωή σας που σας προκαλεί έντονο στρες, σκεφτείτε τι μπορείτε να κάνετε για να αλλάξει η κατάσταση. Για παράδειγμα μπορεί να αναθέσετε κάποιες εργασίες στους άλλους, να περιορίσετε τις υποχρεώσεις σας ή να θέσετε τα όριά σας.
5. Ημερολόγιο
Η δημιουργική γραφή είναι βοηθητική στην διαχείριση των συναισθημάτων του άγχους. Μπορείτε να γράφετε σε ένα ημερολόγιο εκτός από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε και τα πράγματα για τα οποία νιώθετε ευγνωμοσύνη.
6. Ψυχοθεραπεία
Το άγχος μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στη ζωή μας και να επιδεινώνεται με τον καιρό αν παραμένει χωρίς θεραπεία. Αν το άγχος επηρεάζει την λειτουργικότητά σας τότε είναι η στιγμή να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή. Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές που θα σας βοηθήσουν να ελέγξετε το άγχος σας.
