Οι πρησμένοι αστράγαλοι -μερικές φορές γνωστοί και ως περιφερικό οίδημα- εμφανίζονται όταν υπάρχει μη φυσιολογική συσσώρευση υγρού στους ιστούς των κάτω άκρων. Ο καθένας μπορεί να εμφανίσει πρησμένους αστραγάλους, αλλά οι ηλικιωμένοι, όσοι κάνουν καθιστική ζωή ή είναι όλη μέρα όρθιοι, όσοι ζουν με παχυσαρκία και οι έγκυες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν πρήξιμο. Σε πολλές περιπτώσεις,το σύμπτωμα αυτό μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη μιας υποκείμενης κατάστασης υγείας. Έτσι, είναι σημαντικό να αναζητήσετε θεραπεία εάν παρατηρήσετε πρήξιμο.
Πώς να αναγνωρίσετε τους πρησμένους αστραγάλους
Το πρήξιμο μπορεί να μη γίνει άμεσα αντιληπτό, επειδή οι διάμεσοι χώροι, ή οι χώροι μεταξύ των ιστών, μπορούν να συγκρατήσουν αρκετά λίτρα υγρού και αρχίζει να φαίνεται έως ότου οι ιστοί έχουν περίπου δύο έως τρία λίτρα – που ισοδυναμεί με περίπου έξι μπουκάλια νερό. Το πρήξιμο μπορεί να συμβεί γρήγορα εάν το προκαλέσει μια οξεία κατάσταση όπως ένας θρόμβος αίματος. Ωστόσο, σε περίπτωση που η αιτία του πρηξίματος είναι μια χρόνια πάθηση, μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να αναπτυχθεί.
Μπορεί να εμφανιστεί στον έναν ή και στους δύο αστραγάλους σας. Επίσης, το δέρμα γύρω μπορεί να φαίνεται τεντωμένο ή γυαλιστερό. Είναι συνήθως πιο αισθητό στα κάτω άκρα λόγω των επιπτώσεων της βαρύτητας. Το πρήξιμο μπορεί να επιδεινωθεί μετά το περπάτημα, την ορθοστασία ή το καθισιό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πιέζοντας ένα δάχτυλο στην πρησμένη περιοχή θα δημιουργηθεί ενα μικρό βαθούλωμα το οποίο θα καθυστερήσει να επανέλθε, το οποίο είναι γνωστό ως διάτρητο οίδημα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πρησμένοι αστράγαλοι δεν προκαλούν πάντα πόνο. Είναι όμως πιθανό να νιώσετε κάποιους πόνους, βάρος ή δυσκολία στην κίνηση. Σε σοβαρές περιπτώσεις, το περπάτημα μπορεί να γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Όμως, οι βοηθητικές συσκευές (όπως ένας περιπατητής ή ένα μπαστούνι) μπορούν να προσφέρουν υποστήριξη.
Συνήθεις αιτίες των πρησμένων αστραγάλων
Χρόνια φλεβική ανεπάρκεια
Μέσα στις φλέβες σας, κάποιες βαλβίδες φροντίζουν να κινείται σωστά το αίμα σας προς την καρδιά σας. Η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια εμφανίζεται όταν τα τοιχώματα των φλεβών σας έχουν αποδυναμωθεί, γεγονός που προκαλεί βλάβη. Όταν συμβαίνει αυτό, το αίμα δεν ρέει σωστά και καταλήγει να συσσωρεύεται (ή, να παραμένει) στις φλέβες. Ως αποτέλεσμα, η συγκέντρωση του αίματος μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο. Ενώ ο καθένας μπορεί να αναπτύξει αυτή την πάθηση, οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Μεγάλη ηλικία
- Οικογενειακό ιστορικό φλεβικής ή συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας
- Προσωπικό ιστορικό εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης
- Παχυσαρκία
- Εγκυμοσύνη
- Κάθισμα ή ορθοστασία για μεγάλα χρονικά διαστήματα
- Αρκετό ύψος
- Κάπνισμα
Η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια είναι μια δια βίου κατάσταση που μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου. Όμως, με έγκαιρη θεραπεία, μπορεί να παρατηρήσετε βελτίωση των συμπτωμάτων.
Φάρμακα
Οι παρενέργειες ορισμένων φαρμάκων μπορεί να προκαλέσουν οίδημα. Τα συνήθη φάρμακα που μπορεί να συμβάλλουν περιλαμβάνουν:
- Αντικαταθλιπτικά
- Αναστολείς διαύλων ασβεστίου
- Ορμόνες όπως τα οιστρογόνα και η τεστοστερόνη
- Κορτικοστεροειδή
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν πρέπει να διακόψετε τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου χωρίς την έγκριση του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης. Εάν ανησυχείτε, μιλήστε με τον γιατρό σας για τα συμπτώματά σας και δείτε αν μπορεί να προσαρμόσει το θεραπευτικό σας πλάνο.
Καρδιακή ανεπάρκεια
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται όταν η καρδιά είναι πολύ αδύναμη για να αντλήσει αποτελεσματικά αίμα. Ως αποτέλεσμα, το αίμα σας μπορεί να συγκεντρωθεί σε μέρη όπως τα κάτω άκρα σας (π.χ. πόδια, πέλματα και αστράγαλοι). Εάν η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια προκαλεί το πρήξιμο, είναι πιθανό να εμφανίσετε πρήξιμο και στα δύο πόδια.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι το οίδημα λόγω καρδιακής ανεπάρκειας μπορεί να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματός σας. Για παράδειγμα, το υγρό μπορεί να συσσωρευτεί στους πνεύμονες, προκαλώντας πνευμονικό οίδημα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως δύσπνοια ή βήχα.
Κίρρωση
Η κίρρωση είναι ένας όρος που περιγράφει σοβαρές ουλές στο ήπαρ. Όταν εμφανίζεται κίρρωση, το ήπαρ δεν λειτουργεί σωστά και εμποδίζει τη ροή του αίματος. Αυτή η απόφραξη μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο στα κάτω πόδια και στην κοιλιά. Επίσης να σημειωθεί ότι εάν παρατηρήσετε πρήξιμο στον αστράγαλο και έχετε ιστορικό ηπατικής νόσου, είναι απαραίτητο να ακολουθήσετε το θεραπευτικό σας πρόγραμμα και να ενημερώσετε τον πάροχό σας για τα συμπτώματά σας.
Χωρίς θεραπεία, αυξάνεται ο κίνδυνος επιπλοκών όπως η πυλαία υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση στις πυλαίες φλέβες), οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, η πνευμονία, ο καρκίνος του ήπατος και η ηπατική ανεπάρκεια.
Νεφρική νόσος
Τα νεφρά σας είναι υπεύθυνα για την απομάκρυνση των αποβλήτων και των υγρών από την κυκλοφορία του αίματος. Όταν όμως αναπτύσσετε χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ), τα νεφρά σας χάνουν την ικανότητά τους να φιλτράρουν σωστά το αίμα σας. Ως αποτέλεσμα, η περίσσεια υγρών μπορεί να συσσωρευτεί στο σώμα σας και να προκαλέσει διόγκωση των ποδιών σας. Δυστυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από ΧΝΝ έως ότου τα νεφρά τους υποστούν σοβαρή βλάβη. Στην πραγματικότητα, οι πάροχοι συνήθως ανακαλύπτουν ότι έχετε ΧΝΑ όταν κάνετε εξετάσεις αίματος ή ούρων για διαφορετικό λόγο υγείας.
Παρατεταμένη ορθοστασία ή κάθισμα
Αν και δεν αποτελεί από μόνη της κατάσταση υγείας, το να κάθεστε ή να στέκεστε για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στους αστραγάλους σας. Οι πρησμένοι αστράγαλοι μετά από πτήσεις, μακρινές διαδρομές με το αυτοκίνητο και στο τέλος μιας κουραστικής ημέρας συχνά προκαλούν οίδημα στα κάτω άκρα σας – κυρίως λόγω των επιπτώσεων της βαρύτητας και της έλλειψης κίνησης του αίματος πίσω στην καρδιά σας.
Λεμφοίδημα
Όταν το λεμφικό σύστημα καταστρέφεται ή μπλοκάρεται, οι ιστοί στο σώμα σας γεμίζουν με υγρό που προκαλεί πρήξιμο. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως λεμφοίδημα. Αυτές οι αποφράξεις μπορεί να προκύψουν λόγω:
- Λοίμωξη
- Τραυματισμό
- Καρκίνο
- Αφαίρεση λεμφαδένων
- Ακτινοθεραπεία
- Χειρουργική επέμβαση που τραυματίζει το λεμφικό σύστημα
Αξίζει να σημειωθεί ότι το λεμφοίδημα συνήθως προκαλεί πρήξιμο στα χέρια και τα πόδια, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί και σε άλλα μέρη του σώματος.
Βαθιά φλεβική θρόμβωση
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT) είναι ο ιατρικός όρος για την περίπτωση που σχηματίζονται θρόμβοι αίματος στις βαθιές φλέβες των ποδιών σας. Μια ποικιλία περιστάσεων μπορεί να προκαλέσει φλεβοθρόμβωση, όπως:
- Τραυματισμός της φλέβας κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης
- Μειωμένη ροή αίματος λόγω κατάκλισης ή έλλειψης κίνησης
- Χρήση αντισύλληψης
- Κάπνισμα
- Ιστορικό καρκίνου
- Προηγούμενες περιπτώσεις φλεβοθρόμβωσης
Οι επιπλοκές της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης μπορεί να είναι σοβαρές. Εάν ένας θρόμβος αποκολληθεί και ταξιδέψει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, μπορεί να προκαλέσει πνευμονική εμβολή (θρόμβος αίματος στους πνεύμονές σας). Οι θρόμβοι αίματος μπορούν επίσης να βλάψουν τις καρδιακές βαλβίδες σας και να οδηγήσουν σε χρόνια φλεβική ανεπάρκεια.
Εγκυμοσύνη
Όταν μένετε έγκυος, μπορεί να παρατηρήσετε πρήξιμο στα πόδια, τους αστραγάλους, τα πέλματα και τα δάχτυλά σας. Κάποιο πρήξιμο είναι φυσιολογικό επειδή το σώμα σας συγκρατεί περισσότερο νερό όταν είστε έγκυος. Το πρήξιμο τείνει επίσης να αυξάνεται αν είστε όλη μέρα στο πόδι ή αν κάνει ζέστη έξω, καθώς το σώμα σας κάνει ό,τι μπορεί για να συγκρατήσει νερό.
Όμως, το πρήξιμο μπορεί να γίνει επικίνδυνο αν παρατηρήσετε ότι το πρόσωπο, τα χέρια και τα πόδια σας πρήζονται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Το ξαφνικά εμφανιζόμενο πρήξιμο θα μπορούσε να είναι σημάδι προεκλαμψίας – μιας σοβαρής κατάστασης που προκαλεί υψηλή αρτηριακή πίεση μετά την 20ή εβδομάδα της κύησης. Είναι σημαντικό να την παρακολουθείτε το συντομότερο δυνατό για να μειώσετε τον κίνδυνο επιπλοκών της εγκυμοσύνης.
Τραυματισμός στο πόδι
Οι συνήθεις τραυματισμοί των ποδιών, όπως ένα διάστρεμμα, ένα τράβηγμα ή ένα γύρισμα του αστραγάλου, μπορούν συχνά να προκαλέσουν πρήξιμο. Γενικά, αυτό το πρήξιμο αρχίζει να υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες. Η χρήση παγοθεραπείας ή νάρθηκα αστραγάλου μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πρηξίματος. Εάν ο πόνος δεν βελτιωθεί μέσα σε μερικές ημέρες ή νομίζετε ότι μπορεί να έχετε κάταγμα ή σπάσιμο στο πόδι, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε αμέσως τον πάροχο υγείας σας για να υποβληθείτε σε εξετάσεις και να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία για την επούλωση του ποδιού σας.
Πότε να επικοινωνήσετε με έναν πάροχο υγείας
Το πρήξιμο του αστραγάλου μπορεί να είναι σύμπτωμα άλλης κατάστασης υγείας, επομένως είναι σημαντικό να ζητήσετε τη συμβουλή ενός παρόχου υγειονομικής περίθαλψης. Εάν αντιμετωπίζετε δύσπνοια ή πόνο στο στήθος παράλληλα με το πρήξιμο του αστραγάλου, καλέστε αμέσως το 911, καθώς αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη μιας πιο σοβαρής κατάστασης. Είναι επίσης σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον πάροχό σας εάν έχετε πρήξιμο στον αστράγαλο και επιπλέον ιστορικό καρδιακής νόσου, ηπατικής νόσου ή νεφρικής νόσου ή εάν εμφανίζετε πυρετό ή φαγούρα στους αστραγάλους.
Επίσης, αποτελεί καλή πρακτική να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας εάν παρατηρήσετε ότι το πρήξιμο επιδεινώνεται, παρά την προσπάθεια για σπιτικές θεραπείες.
Πώς να αντιμετωπίσετε το πρήξιμο του αστραγάλου
Το ακριβές σχέδιο θεραπείας για τους πρησμένους αστραγάλους θα εξαρτηθεί από την υποκείμενη αιτία του πρηξίματος. Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να σας συστήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες θεραπείες:
- Μείωση της πρόσληψης αλατιού στη διατροφή σας
- Λήψη φαρμάκων (όπως διουρητικά) για τη μείωση της περίσσειας υγρών
- Ανύψωση των ποδιών σας πάνω από το επίπεδο της καρδιάς σας όταν ξαπλώνετε για να αποστραγγίζεται το υγρό από τα πόδια σας
- Δοκιμάστε ασκήσεις για τα πόδια για να βελτιώσετε την κυκλοφορία
- Να σηκώνεστε και να κινείστε κατά διαστήματα όταν ταξιδεύετε σε αεροπλάνο ή τρένο
- Αποφεύγετε να φοράτε στενά ρούχα γύρω από τους μηρούς που μπορεί να μειώσουν την κυκλοφορία
- Φοράτε κάλτσες συμπίεσης για να βελτιώσετε την κυκλοφορία
- Να κάνετε μασάζ για να αυξήσετε τη ροή του αίματος
Τρόποι πρόληψης των πρησμένων αστραγάλων
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να προλάβετε τον κίνδυνο εμφάνισης πρησμένων αστραγάλων. Εάν αντιμετωπίζετε ήδη πρήξιμο στους αστραγάλους, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο επιπλοκών. Αυτές οι στρατηγικές πρόληψης περιλαμβάνουν:
- Διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι
- Διατήρηση ενός βάρους που είναι κατάλληλο για εσάς
- Να μετακινείτε το σώμα σας ή να συμμετέχετε σε σωματική δραστηριότητα κάθε μέρα
- Διατήρηση επαφής με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για να τον ενημερώνετε για τα συμπτώματά σας και να λαμβάνετε θεραπεία νωρίτερα
Μια γρήγορη ανασκόπηση
Οι πρησμένοι αστράγαλοι οφείλονται σε υπερβολική συσσώρευση υγρού στους ιστούς του σώματός σας. Το πρήξιμο μπορεί να εμφανιστεί για διάφορους υποκείμενους λόγους, όπως παρενέργειες από φάρμακα, καρδιακή ανεπάρκεια, θρόμβοι αίματος στις φλέβες σας και εγκυμοσύνη. Εάν αντιμετωπίζετε πρησμένους αστραγάλους, είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για να εξεταστείτε και να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία.
