Για μερικούς ανθρώπους, η σκέψη του καφέ είναι το μοναδικό κίνητρο, για να σηκωθούν από το κρεβάτι το πρωί. Όμως, ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα, που αναδύονται τελευταία, είναι αν ο καφές επηρεάζει ή όχι τη φλεγμονώδη απόκριση του οργανισμού. Ανάλογα με τον εκάστοτε οργανισμό και την ποσότητα, που καταναλώνετε, αποδεικνύεται ότι ο καφές μπορεί να έχει τόσο προφλεγμονώδη, όσο και αντιφλεγμονώδη δράση.
Πως, λοιπόν, ο καφές επηρεάζει τις φλεγμονώδεις οδούς στο σώμα μας και πως μπορείτε να τον εντάξετε σε μια υγιή καθημερινότητα;
Ο καφές επηρεάζει τη φλεγμονώδη απόκριση;
Ο καφές είναι γεμάτος με πολλές διαφορετικές ευεργετικές ενώσεις (στην πραγματικότητα εκατοντάδες!), κυρίως πολυφαινόλες –ενώσεις πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, που υπάρχουν φυσικά στα φυτά. Η έρευνα δείχνει ότι ο καφές μπορεί να έχει προ- ή αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα, ανάλογα με τον οργανισμό.
Μια κλινική ερευνητική μελέτη εξέτασε μια μεγάλη δεξαμενή δεδομένων και διαπίστωσε ότι αυτές οι πολυφαινόλες θα μπορούσαν να ενισχύσουν μια σειρά φλεγμονωδών δεικτών, συμπεριλαμβανομένων των κυτοκινών, των χημειοκινών και του βασικού αυξητικού παράγοντα ινοβλαστών (FGF-2). Επιπλέον, όσο πιο υψηλή είναι η πρόσληψη καφέ, τόσο πιο σημαντική είναι η επίδραση τους.
Μία από τις κύριες πολυφαινόλες του καφέ είναι το χλωρογενικό οξύ. Αυτή η στυπτική ουσία είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για τη γεύση του καφέ σας, έχοντας παράλληλα σημαντική, θετική επίδραση στις φλεγμονώδεις οδούς. Ερευνητές από μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Nutrition, όχι μόνο απέδωσαν στο χλωρογενικό οξύ τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες τους καφέ, αλλά και μεταβολικά οφέλη και οφέλη για την καρδιαγγειακή υγεία.
Σε αυτό το σημείο, πρέπει να επισημάνουμε ότι τα παραπάνω αφορούν τον καφέ στην πιο αγνή του μορφή. Αυτό δεν ισχύει για τα ροφήματα καφέ με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Αν προτιμάτε τον καφέ σας με πρόσθετα, επιλέξτε λίγο γάλα, μέλι αντί για ζάχαρη, ακόμα και κολλαγόνο σε σκόνη.
Τι γίνεται με την καφεΐνη;
Η καφεΐνη δεν εντοπίζεται αποκλειστικά στον καφέ! Ωστόσο, ο καφές είναι ένας από τους μεγαλύτερους διατροφικούς παράγοντες αυτού του διεγερτικού φυτοθρεπτικών συστατικών. Και ενώ όλοι οι τύποι καφέ περιέχουν αντιφλεγμονώδεις ενώσεις, η επιρροή τους στην φλεγμονώδη απόκριση, εξαρτάται από τη συγκέντρωση καφεΐνης, δηλαδή από τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά το σώμα σας στην καφεΐνη. Σε αυτό παίζουν ρόλο τα γονίδια και η ηλικία σας. Ο καθένας είναι διαφορετικός, γεγονός που σημαίνει ότι έχει διαφορετική ανοχή στην καφεΐνη.
Η καφεΐνη αυξάνει την παραγωγή κορτιζόλης, προκαλόντας σας την αίσθηση έντονου άγχους και εγρήγορσης. Ενώ η κορτιζόλη είναι αντιφλεγμονώδης από τη φύση της, τα αυξημένα επίπεδα μπορεί να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο καθένας έχει διαφορετικό όριο κατανάλωσης καφεϊνης, καθώς ο κάθε οργανισμός μεταβολίζει την καφεΐνη διαφορετικά. Μερικοί άνθρωποι την μεαβολίζουν γρήγρορα, με αποτέλεσμα να έχουν ανάγκη και ένα δεύτερο ή ακόμα και τρίτο καφέ την ημέρα. Όρισμενοι την μεταβολίζουν αργά, γεγονός που, συνήθως, καταδεικνύει και μικρότερο όριο ανοχής.
Εάν είστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι ή αν μεταβολίζετε αργά την καφεΐνη –που σημαίνει ότι, χάρη στα γονίδιά σας, χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να περάσει η καφεΐνη στο σύστημά σας- η κατανάλωση της δύναται να επιδεινώσει την απόκριση στο στρες, προκαλώντας νεύρα, ταχυπαλμία, τρέμουλο ακόμα και ζαλάδα ή ναυτία. Μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Medical Association συνέδεσε την καφεΐνη ακόμη και με την υγεία της καρδιάς, αν και δεν ήταν απολύτως σαφές, εάν αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί στην επίδραση του καφέ στη φλεγμονώδη απόκριση.
Είναι σημαντικό να επισημανθεί, ότι η υπερβολική ποσότητα καφεΐνης, που συνίσταται σε περισσότερα από 150 χιλιοστόγραμμα (η ποσότητα που παίρνετε από ένα φλιτζάνι καφέ), μπορεί να αυξήσει την έκκριση ινσουλίνης, η οποία οδηγεί σε έντονη επιθυμία για ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες, δηλαδή τροφές που επηρεάζουν αρνητικά τις φλεγμονώδεις οδούς.
Παρόλο που ο καφές μετράει στην πρόσληψη υγρών, η καφεΐνη μπορεί να αφυδατώσει τον οργανισμό. Για το λόγο αυτό, ανεξαρτήτως της κατανάλωσης καφέ, είναι καλό να πίνετε τουλάχιστον 1,5 λίτρο νερό καθημερινά ή ακόμα περισσότερο, ανάλογα με τη πρόσληψη καφεΐνης. Τέλος, η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης, μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο σας και κατ’ επέκταση την υγιή φλεγμονώδη απόκριση, η οποία προϋποθέτει καλό ύπνο.
Ο καφές χωρίς καφεΐνη προκαλεί φλεγμονή;
Λοιπόν, η μετάβαση στο ντεκαφεϊνέ είναι η απάντηση στο να απολαμβάνετε τον καφέ σας με υγιεινό τρόπο; Θα μπορούσε να είναι! Ο ντεκαφεϊνέ περιέχει τις ίδιες αντιφλεγμονώδεις ενώσεις του καφέ με καφεΐνη, συνεπώς είναι πιθανό να αποκομίσετε τα οφέλη των πολυφαινολών χωρίς τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της καφεΐνης. Ωστόσο, χρειάζεται ακόμη επιπλέον έρευνα, για να τεκμηριωθούν οι παραπάνω ισχυρισμοί. Πρέπει, ακόμη, να σημειωθεί ότι ο ντεκαφεϊνέ μπορεί να περιέχει ακόμα λίγη καφεΐνη, συνήθως γύρω στο μηδέν έως 15 χιλιοστόγραμμα ανά φλιτζάνι. Ο καφές με καφεϊνη περιέχει περίπου 96 χιλιοστόγραμμα ανά φλιτζάνι καφέ.
Συμπέρασμα
Ο καφές είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες, ωστόσο η καφεΐνη μπορεί να είναι προφλεγμονώδης, σε συνάρτηση με την κατανάλωση, που κάνετε και την προσωπική σας βιολογική σύνθεση. Για να επωφεληθείτε από τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του καφέ χωρίς τις αρνητικές επιπτώσεις (ή το τρέμουλο και τη διαταραχή του ύπνου), περιορίστε την πρόσληψή σας σε ένα έως δύο φλιτζάνια την ημέρα ή επιλέξτε ντεκαφεϊνέ.
Επιμέλεια κειμένου: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
