Για δεκαετίες, οι ειδικοί γνώριζαν ότι η στεφανιαία νόσος συνδέεται με γενετικούς παράγοντες και από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, οι ερευνητές έχουν εντοπίσει ορισμένες παραλλαγές γονιδίων, που δύναται να αυξήσουν τον κίνδυνο της πάθησης. Μια μελέτη-σημείο αναφοράς, που δημοσιεύθηκε στο The New England Journal of Medicine τον Δεκέμβριο του 2016, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που είχαν τη μεγαλύτερη γενετική προδιάθεση για στεφανιαία νόσο είχαν περίπου 90% περισσότερες πιθανότητες να περάσουν καρδιακό επεισόδιο, όπως καρδιακή προσβολή, σε σύγκριση με αυτούς που κινδύνευαν λιγότερο, γενετικά.
Ωστόσο, νεότερη έρευνα, που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2022 στο Circulation, διαπίστωσε ότι υπάρχει κάποια επικάλυψη μεταξύ της γενετικής κληρονομικότητας και του τρόπου ζωής. Με πιο απλά λόγια η γενετική προδιάθεση δεν καθιστά την καρδιακή νόσο αναπόφευκτη. Αντιθέτως, έχετε τα εργαλεία να αναχαιτίσετε τον υψηλό γενετικό κίνδυνο, ακόμα και για 20 χρόνια, υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
Πόσο συχνά πρέπει να κάνετε εξετάσεις;
Δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου για καρδιακές παθήσεις, εντούτοις υπάρχουν εξετάσεις, που εστιάζουν στην παρακολούθηση των παραγόντων κινδύνου καρδιακών παθήσεων, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή LDL χοληστερόλη και η παχυσαρκία.
Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, δεν προκαλούν εμφανή συμπτώματα, γεγονός που καθιστά τους προληπτικούς ελέγχους ακόμη πιο σημαντικούς. Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό, είναι απαραίτητο να λειτουργήσετε προληπτικά, δηλαδή να κάνετε τις ετήσιες αιματολογικές σας εξετάσεις και να μην παραλείπετε την επίσκεψη στον καρδιολόγο σας. Συγκεκριμένα, οι εξετάσεις είναι καλό να γίνονται με βάση τις παρακάτω κατευθυντήριες:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση: Εάν διατρέχετε κίνδυνο για υψηλή αρτηριακή πίεση ή είστε άνω των 40 ετών, είναι καλό να κάνετε εξετάσεις μία φορά το χρόνο. Εάν είστε κάτω των 40 ετών και δεν διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο, μπορείτε να κάνετε εξετάσεις κάθε τρία έως πέντε χρόνια.
- Υψηλή LDL χοληστερόλη: Γενικά συνιστάται να ελέγχετε τη χοληστερόλη κάθε τέσσερα έως έξι χρόνια, αλλά εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό υψηλής χοληστερόλης ή καρδιακής νόσου, θα πρέπει να κάνετε εξετάσεις πιο συχνά, με γνώμονα τις κατευθυντήριες οδηγίες του γιατρού σας.
5 συμβουλές, για να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιακής νόσου
- Κοιμηθείτε νωρίς το βράδυ
Μια μελέτη του Σεπτεμβρίου 2019, που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American College of Cardiology, διαπίστωσε ότι τα άτομα που κοιμόντουσαν λιγότερο από 6 ώρες κάθε βράδυ είχαν 20% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή προσβολή από άτομα, που συμπλήρωναν 6 έως 9 ώρες ύπνου. Αυτή η διαφορά, μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι η αρτηριακή μας πίεση μειώνεται κατά τη διάρκεια του ύπνου. Συνεπώς, όταν μένετε ξύπνιοι μέχρι αργά, η αρτηριακή σας πίεση παραμένει υψηλότερη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Τα καλά νέα είναι ότι οι ερευνητές της εν λόγω μελέτης καταλήγουν ότι ο επαρκής ύπνος θα μπορούσε να συμβάλλει στην αποφυγή καρδιακής προσβολής, ακόμη και σε ανθρώπους με γενετική προδιάθεση για καρδιακές παθήσεις.
2. Αντικαταστήστε τα κορεσμένα λίπη με «καλά λιπαρά»
Πιθανότατα γνωρίζετε ότι δεν είναι όλα τα λίπη επιβλαβή για την υγεία σας. Τα μονοακόρεστα και τα πολυακόρεστα λιπαρά, που βρίσκονται στο ελαιόλαδο και στα λιπαρά ψάρια, είναι υγιεινά και ιδιαίτερα ωφέλιμα για την καρδιά. Μπορείτε, λοιπόν, να επιλέξετε αυτές τις πηγές καλών λιπαρών, προκειμένου να αντικαταστήσετε τα κορεσμένα λίπη, που βρίσκονται στο κρέας και τα γαλακτοκομικά.
Τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λίπη βρίσκονται σε αφθονία στη μεσογειακή διατροφή, η οποία, σύμφωνα με πληθώρα μελετών συνδέεται με καλύτερη υγεία της καρδιάς και χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων. Άλλα βασικά τρόφιμα της μεσογειακής διατροφής περιλαμβάνουν τα ψάρια, τα λαχανικά, τα φρούτα, τα φασόλια, τους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους.
Ειδικότερα, τα ψάρια είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα για άτομα, που πάσχουν ήδη καρδιακές παθήσεις. Μια μελέτη του Μαρτίου 2021, που δημοσιεύθηκε στο JAMA Internal Medicine, διαπίστωσε ότι η κατανάλωση περίπου δύο μερίδων ψαριού την εβδομάδα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού και καρδιακής ανεπάρκειας σε άτομα με προϋπάρχουσα καρδιακή νόσο.
3. Περπατήστε
Η αντικατάσταση 30 λεπτών καθιστικής συμπεριφοράς την ημέρα με σωματική άσκηση ελαφριάς έντασης, όπως το αργό περπάτημα ή ακόμα και οι δουλειές του σπιτιού, θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακή νόσο κατά 24%, σύμφωνα με μια μελέτη του Ιανουαρίου 2018, που δημοσιεύθηκε στο Clinical Epidemiology. Μη ξεχνάτε ότι, όπως κάθε άλλος μυς του σώματος και η καρδιά πρέπει να ασκηθεί.
4. Προσθέστε φρούτα στη διατροφή σας
Η τακτική άσκηση και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή του διαβήτη τύπου 2, μια πάθηση που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Κάτι άλλο που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 είναι η ένταξη των φρούτων στην διατροφή σας. Μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism διαπίστωσε ότι η κατανάλωση περίπου δύο μερίδων φρούτων την ημέρα συσχετίστηκε με 36% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 τα επόμενα πέντε χρόνια σε σύγκριση με άτομα, που έτρωγαν λιγότερο από μισή μερίδα φρούτων την ημέρα.
5. Κοινωνικοποιηθείτε
Η μοναξιά μπορεί να είναι πιο επικίνδυνη από όσο νομίζετε. Σύμφωνα με μελέτη, από τον Απρίλιο του 2016 στο Heart, οι κακές κοινωνικές σχέσεις και η έλλειψη κοινωνικών δεσμών συσχετίστηκαν με 29% αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου (όπως καρδιακή προσβολή) και 32% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού. Μάλιστα, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα μοναχικά άτομα είναι πιο πιθανό να καπνίζουν ή να είναι λιγότερο δραστήρια σωματικά.
Επιμέλεια κειμένου: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
