Πρώτον, ποια είναι τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης;
Η κοιλιοκάκη είναι δυσανεξία στη γλουτένη. Συνεπώς, όταν αυτή καταναλώνεται προκαλεί φλεγμονή του εντέρου και οδηγεί στην αδυναμία του οργανισμού να απορροφήσει ορισμένες θρεπτικές ουσίες. Αυτή η κατάσταση προκαλεί χρόνια συμπτώματα και πιθανές επιπλοκές, οι οποίες περιλαμβάνουν:
- κοιλιακός πόνος
- πρήξιμο ή πολλά αέρια
- χρόνια διάρροια ή δυσκοιλιότητα
- αλλαγές στην όψη ή τη μυρωδιά των κοπράνων
- ναυτία ή έμετος
- απώλεια βάρους ή πρόβλημα διατήρησης βάρους
- αποτυχία ανάπτυξης ή προβλήματα ανάπτυξης
- προβλήματα στο σμάλτο των δοντιών
- καθυστερημένη εφηβεία λόγω αναπαραγωγικών προβλημάτων
- εναλλαγές διάθεσης ή συμπεριφοράς
- υποκείμενες επιπλοκές, όπως η σιδηροπενική αναιμία
Τι πρέπει να περιλαμβάνει η διατροφή σας, αν έχετε κοιλιοκάκη;
Κατά βάση πρέπει να σταματήσετε να καταναλώνετε γλουτένη. Όχι να την περιορίσετε, αλλά να την αποβάλλετε από τη διατροφή σας, καθώς και ένα μικροσκοπικό ψίχουλο ψωμιού είναι αρκετό, για να βλάψει το έντερο κάποιου με κοιλιοκάκη.
Επειδή η διατροφή χωρίς γλουτένη βασίζεται στην εξάλειψη όλων των τροφών που περιέχουν γλουτένη, συνίσταται στην εξάλειψη του σιταριού, του κριθαριού και της σίκαλης. Επιπλέον, πρέπει να αποφεύγετε τυχόν παράγωγα αυτών των σπόρων, όπως το σιμιγδάλι, το ντίνκελ, τη βύνη, την μαγιά μπύρας και το άμυλο. Ακόμη και τα τρόφιμα που δεν περιέχουν φυσικά γλουτένη, όπως η βρώμη, μπορεί να είναι επικίνδυνα, εάν έχουν επιμολυνθεί λόγω της καλλιέργειας και της επεξεργασίας, που έχουν δεχτεί. Δυστυχώς, αυτοί οι σπόροι και τα παράγωγά τους μπορούν να βρεθούν στα περισσότερα κοινά τρόφιμα, όπως:
- Ψωμί και αρτοσκευάσματα,
- Δημητριακά
- Ζυμαρικά
- Καρυκεύματα και σάλτσες
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει πλέον η εναλλακτική λύση του αντίστοιχου προϊόντος χωρίς γλουτένη.
Ποια φυσικά τρόφιμα χωρίς γλουτένη μπορείτε να συμπεριλάβετε σε μια διατροφή για κοιλιοκάκη;
Με την πρώτη ματιά, μια διατροφή για κοιλιοκάκη μπορεί να φαίνεται πραγματικά περιοριστική. Θα εκπλαγείτε, όμως, αν μάθετε πόσα τρόφιμα δεν περιέχουν γλουτένη. Αν και ο κύριος στόχος αυτής της διατροφής είναι η αποφυγή της γλουτένης, εξακολουθεί να είναι εξίσου σημαντικό να περιλαμβάνει ποικιλία τροφών, για να λαμβάνετε όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Κατά βάση πρέπει να περιλαμβάνει αυτές τις τέσσερις κατηγορίες τροφίμων χωρίς γλουτένη.
- Φρούτα και λαχανικά
Τα φρούτα και τα λαχανικά δεν περιέχουν γλουτένη, ενώ είναι γεμάτα από σημαντικά θρεπτικά συστατικά. Γι’ αυτό φροντίστε να τα εντάξετε στην διατροφή σας με όποιον τρόπο μπορείτε.
- Κρέας, πουλερικά και θαλασσινά
Το κρέας, τα πουλερικά και τα θαλασσινά δεν περιέχουν γλουτένη. Αυτά τα ζωικά προϊόντα είναι εξαιρετικές πηγές βασικών θρεπτικών συστατικών, ιδιαίτερα πρωτεϊνών και βιταμινών Β. Αν είστε χορτοφάγος ή vegan και έχετε κοιλιοκάκη, θα θέλετε να καλύψετε τις ανάγκες σας σε πρωτεΐνη από φυτικές πηγές, όπως τα φασόλια, το τόφου, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι.
- Γάλα, αυγά και γαλακτοκομικά
Σύμφωνα με μια παλαιότερη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Digestion, η δυσανεξία στη λακτόζη σχετίζεται συχνά με κοιλιοκάκη. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για όλους όσους έχουν δυσανεξία στη γλυτένη. Γενικότερα το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί είναι εξαιρετικές πηγές βιταμινών Β, βιταμίνης D και ασβεστίου, γεγονός σημαντικό όταν ακολουθείτε μια διατροφή χωρίς γλουτένη. Εάν, όμως, έχετε δυσανεξία στη λακτόζη, η μόνη σας επιλογή από αυτή την κατηγορία είναι το αυγό, που συνιστά εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης.
- Όσπρια, φασόλια, ξηροί καρποί και σπόροι
Ακόμα κι αν δεν είστε χορτοφάγος ή vegan, η διαφοροποίηση των πηγών αμύλου θα ενισχύσει την διατροφική αξία των γευμάτων σας. Άλλωστε, υπάρχουν αρκετές αμυλούχες τροφές, που δεν περιέχουν γλουτένη, όπως ρύζι, καλαμπόκι, κινόα, φαγόπυρο και αμάρανθος. Ας μην ξεχνάμε και τα όσπρια, όπως τα μαύρα φασόλια, τα ρεβίθια και τα μπιζέλια, όλες τις ποικιλίες πατάτας και τους πλούσιους σε θρεπτικά συστατικά ξηρούς καρπούς και σπόρους.
Θα μπορούσε η γλουτένη να κρύβεται στα φάρμακα ή τα συμπληρώματά σας;
Τα περισσότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα δεν περιέχουν γλουτένη. Μάλιστα, ο FDA (Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων) δεν έχει βρει κανένα συνταγογραφούμενο φάρμακο που περιέχει γλουτένη σε οποιαδήποτε μετρήσιμη ποσότητα. Ωστόσο, ορισμένα μη συνταγογραφούμενα συμπληρώματα μπορεί να περιέχουν γλουτένη ως πρόσθετο συστατικό. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να ελέγξετε τη λίστα συστατικών πριν πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα και να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας ή έναν διαιτολόγο, για να βεβαιωθείτε ότι το συμπλήρωμα συνιστάται για τις προσωπικές σας ανάγκες.
Πως να αποφύγετε τις διατροφικές ελλείψεις σε μια διατροφή χωρίς γλουτένη;
Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να κατανοήσουμε σχετικά με την κοιλιοκάκη είναι ότι, σε πολλές περιπτώσεις, από τη στιγμή που κάποιος έχει διαγνωστεί, είναι πιθανό να έχει ήδη ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών λόγω της αδυναμίας απορρόφησής τους. Συνήθως πρόκειται για έλλειψη βιταμίνης D, βιταμίνης Β6, βιταμίνης Β12, φολικού οξέως, σιδήρου και ψευδαργύρου.
Η μετάβαση σε μια διατροφή χωρίς γλουτένη ενέχει, επίσης, τον δικό της κίνδυνο για διατροφικές ελλείψεις, ειδικά αν δεν γνωρίζετε πώς να συμπεριλάβετε τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά στο νέο σας διατροφικό μοτίβο. Για παράδειγμα, πολλά από τα υποκατάστατα υδατανθράκων χωρίς γλουτένη, όπως το ρυζάλευρο και το άμυλο πατάτας δεν είναι εμπλουτισμένα με τις ίδιες βιταμίνες και μέταλλα, όπως τα αντίστοιχα που περιέχουν γλουτένη ολικής αλέσεως. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα δημητριακά ολικής αλέσεως χωρίς γλουτένη είναι μία από τις πιο σημαντικές ομάδες τροφίμων, που πρέπει να εντάξετε σε μια διατροφή χωρίς γλουτένη. Αυτά περιλαμβάνουν το καστανό ρύζι, το φαγόπυρο, τον αμάρανθο, το κεχρί και την κινόα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διατροφή δεν θα είναι αρκετή, για να αντισταθμίσει τις διατροφικές ελλείψεις σε άτομα με κοιλιοκάκη και ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τη λήψη βιταμινών ή συμπληρωμάτων.
Επιμέλεια κειμένου: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
https://www.self.com/story/celiac-disease-diet
