Οι μέθοδοι αντισύλληψης είναι μία θεματική, που εντάσσεται στη σεξουαλική αγωγή. Καθώς, λοιπόν, η τελευταία αποτελεί ταμπού, η ημιμάθεια γύρω από τις μεθόδους αντισύλληψης είναι τρομακτική και επικίνδυνη. Σύμφωνα με μια εθνική μελέτη του 2016, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Adolescent Health και εξέτασε 2.125 εφήβους μεταξύ 15 και 19 ετών, μόνο το 57% των σεξουαλικά ενεργών νεαρών γυναικών και το 43% των σεξουαλικά ενεργών νεαρών ανδρών δήλωσαν ότι είχαν λάβει επίσημες οδηγίες για την αντισύλληψη, πριν από την πρώτη τους σεξουαλική επαφή.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι ανεπαρκής και πρέπει να βελτιωθεί άμεσα. Δυστυχώς, δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σεξουαλικής αγωγής και να το διανείμουμε σε κάθε σχολείο της χώρας. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε (και αυτό το οποίο κάνουμε παρακάτω) είναι να καταρρίψουμε τους μύθους, που περιβάλλουν τις μεθόδους αντισύλληψης.
Μύθος 1: Η χρήση οποιασδήποτε μορφής αντισύλληψης σημαίνει ότι προστατεύεστε από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ).
Η μοναδική μορφή αντισύλληψης, που προστατεύει τόσο από την εγκυμοσύνη όσο και από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα είναι τα ανδρικά και τα γυναικεία προφυλακτικά. Ως μέθοδοι φραγμού, περιορίζουν τους δύο πιθανούς φορείς μετάδοσης ΣΜΝ: τα σεξουαλικά υγρά και την επαφή δέρμα με δέρμα. Εντούτοις, τα προφυλακτικά δεν μπορούν να εξαλείψουν πλήρως την επαφή δέρμα με δέρμα, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμη και όταν τα χρησιμοποιείτε, εξακολουθείτε να κινδυνεύετε να κολλήσετε ορισμένα ΣΜΝ, όπως ο έρπης και ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Για αυτό είναι σημαντικό να κάνετε τακτικές εξετάσεις, ώστε να παραμείνετε όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς, ακόμα κι αν χρησιμοποιείτε προφυλακτικά σε κάθε σεξουαλική επαφή.
Μύθος 2: Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προφυλακτικό πριν την εκσπερμάτωση και θα εξακολουθήσετε να είστε εξίσου προστατευμένοι από την εγκυμοσύνη.
Τα προφυλακτικά μπορούν να είναι μια καλή μορφή αντισύλληψης, εάν δεσμεύεστε να τα χρησιμοποιείτε σωστά κάθε φορά. Τι σημαίνει, όμως, σωστά; Σημαίνει ότι χρησιμοποιείτε το προφυλακτικό από την αρχή της σεξουαλικής επαφής και το διατηρείτε μέχρι την εκσπερμάτωση! «Το πρόβλημα είναι ότι μερικές φορές οι άνθρωποι αρχίζουν να κάνουν σεξ χωρίς προστασία και βάζουν το προφυλακτικό λίγο πριν την κορύφωση», λέει η Δρ. Lauren Streicher, αναπληρώτρια καθηγήτρια κλινικής μαιευτικής και γυναικολογίας στο Northwestern University Feinberg School of Medicine. Με αυτό τον τρόπο, υπάρχει επαφή με προσπερματικά υγρά. Αν και υπάρχει διαμάχη σχετικά με το εάν τα προσπερματικά υγρά περιέχουν πάντα σπέρμα, εξακολουθεί να είναι μια πιθανότητα, λέει η Δρ. Streicher. Επομένως, οι πιθανότητές σας για εγκυμοσύνη μπορεί να αυξηθούν, εάν δεν χρησιμοποιείτε προφυλακτικό καθόλη τη διάκρεια της σεξουαλικής επαφής.
Υπολογίζεται ότι δύο γυναίκες στις 100 μένουν έγκυες μέσα στον πρώτο χρόνο, παρά τη σωστή χρήση του ανδρικού προφυλακτικού. Εντούτοις, αυτός ο αριθμός αυξάνεται σε 18/100 με τυπική χρήση προφυλακτικού, η οποία περιλαμβάνει, είτε το να βάλουν προφυλακτικό πολύ αργά, είτε να το χρησιμοποιήσουν χωρίς να το ελέγξουν για τυχόν διαρροές ή χρήση λανθασμένου μεγέθους ή χρήση μετά την ημερομηνία λήξης του ή, εν πάση περιπτώση, κάνοντας οτιδήποτε άλλο θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα του προφυλακτικού. Για τα γυναικεία προφυλακτικά, πέντε γυναίκες στις 100 θα μείνουν έγκυες τον πρώτο χρόνο, κάνοντας σωστή χρήση και 21 στις 100 θα μείνουν έγκυες με τυπική χρήση.
Επιπλέον, εάν το κάνετε αυτό, δεν προστατεύετε τον εαυτό σας όσο καλύτερα θα μπορούσατε από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Που καταλήγουμε, λοιπόν; Χρησιμοποιήστε τα προφυλακτικά σωστά σε κάθε σεξουαλική επαφή!
Μύθος 3: Εάν δεν έχετε κάνει παιδιά, μη χρησιμοποιείτε σπιράλ.
Το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) συνιστά αναστρέψιμες μορφές αντισύλληψης μακράς δράσης για εφήβους, όπως τα σπιράλ, οι περισσότεροι από τους οποίους προφανώς δεν έχουν αποκτήσει παιδιά. Ο συγκεκριμένος μύθος, βασίζεται στη λόγικη, ότι, εφόσον έχετε κάνει έναν φυσιολογικό τοκετό, ο τράχηλός σας έχει εξασκηθεί σημαντικά στην διαστολή. Επομένως, η θεωρία υποστηρίζει ότι μπορεί να μην πονέσετε τόσο πολύ όταν ο γιατρός σας σπρώξει το σπιράλ, από τον τράχηλο, μέσα στη μήτρα σας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σπιράλ, αν δεν έχετε γεννήσει. Άλλωστε, ο πόνος κατά την εισαγωγή ποικίλλει ανεξάρτητα από το αν έχετε κάνει παιδιά ή όχι.
Μύθος 4: Μετά την τοποθέτηση του σπιράλ, πρέπει οπωσδήποτε να το αφήσετε μέσα για χρόνια.
Τα σπιράλ συνιστώνται για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα μεταξύ τριών και 10 ετών, με βάση το είδος, που επιλέγετε. Μερικοί γιατροί συνιστούν να κρατήσετε το σπιράλ σας για τουλάχιστον ένα χρόνο. Αυτό γίνεται για δύο λόγους, λέει η Δρ. Streicher. Πρώτον, αν και η ασφάλισή σας μπορεί να καλύπτει πλήρως το σπιράλ σας, μπορεί να κοστίσει εκατοντάδες ευρώ ή και περισσότερο ανάλογα με την ασφάλισή σας και τον τύπο του σπιράλ, που θα επιλέξετε. Δεύτερον, η διαδικασία εισαγωγής δεν είναι και παιχνιδάκι. Έτσι, μόνο από την άποψη της ανάλυσης κόστους-οφέλους (και ανάλυσης πόνου-οφέλους), είναι συχνά λογικό να διατηρείτε το σπιράλ σας για κάποιο χρονικό διάστημα. Φυσικά, μπορεί να θελήσετε να βγάλετε το σπιράλ σας, ακόμα και αν αυτό είναι τεχνικά καλό για χρήση. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι έχετε αποφασίσει ότι το σπιράλ δεν σας ταιριάζει ή επειδή θέλετε να μείνετε έγκυος. Σε κάθε περίπτωση, ο γιατρός σας θα πρέπει να σεβαστεί τις επιθυμίες σας και να προχωρήσει στην αφαίρεση.
Μύθος 5: Η ευαισθητοποίηση προς τα ζητήματα γονιμότητας είναι εξίσου αποτελεσματική με τα αντισυλληπτικά χάπια για την πρόληψη της εγκυμοσύνης.
Ο όρος «ευαισθητοποίηση προς τα ζητήματα της γονιμότητας» είναι πραγματικά μια ομπρέλα, που συμπεριλαμβάνει διαφορετικές τακτικές παρακολούθησης της ωορρηξίας σας. Η ιδέα είναι ότι κατά τη διάρκεια των πιο γόνιμων περιόδων σας (συνήθως πιστεύεται ότι είναι λίγες ημέρες πριν από την ωορρηξία, την ημέρα της ωορρηξίας και μία ημέρα μετά την ωορρηξία), θα πρέπει, είτε να αποφύγετε εντελώς τη σεξουαλική επαφή, είτε να χρησιμοποιήσετε μια μέθοδο φραγμού, για να αποτρέψετε εγκυμοσύνη. Το πρόβλημα είναι ότι είναι δύσκολο να γνωρίζεις ακριβώς πότε έχεις ωορρηξία, λέει η Δρ. Streicher. Ο εμπειρικός κανόνας είναι ότι η ωορρηξία συμβαίνει την 14η ημέρα ενός έμμηνου κύκλου 28 ημερών, αλλά αυτό δεν ισχύει για όλες τις γυναίκες. Ο κύκλος επηρεάζεται από πληθώρα παραγόντων, όπως το άγχος ή τα ορμονικά προβλήματα. Επιπλέον, δεν έχουν όλοι έμμηνο κύκλο 28 ημερών.
Ακόμα κι αν δώσετε προσοχή σε πιθανά συμπτώματα ωορρηξίας, όπως η αύξηση της αυχενικής βλέννας (το υγρό που παράγει ο τράχηλός σας και γίνεται πιο λεπτό και πιο γλιστερό πριν από την ωορρηξία, για να βοηθήσει το σπέρμα να αποκτήσει πρόσβαση στο ωάριο) ή αλλαγές στη βασική θερμοκρασία του σώματός σας, μπορεί να μην υπολογίσετε ακριβώς τις γόνιμες μέρες σας. Επίσης, το σπέρμα μπορεί να ζήσει μέσα σας έως και πέντε ημέρες μετά τη σεξουαλική επαφή. Έτσι, εάν κάνετε σεξ χωρίς προστασία, επειδή εκείνη τη στιγμή, δεν έχετε ωορρηξία, αλλά έχετε ωορρηξία έως και πέντε ημέρες αργότερα, θεωρητικά θα μπορούσατε να μείνετε έγκυος.
Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι 24 στις 100 γυναίκες που χρησιμοποιούν μεθόδους, που βασίζονται στην ευαισθητοποίηση για τη γονιμότητα, μένουν έγκυες τον πρώτο χρόνο. Τα αντισυλληπτικά χάπια, ωστόσο, έχουν τυπικό ποσοστό αποτυχίας χρήσης 9 στις 100 γυναίκες τον πρώτο χρόνο. Έτσι, ενώ οι μέθοδοι που βασίζονται στην ευαισθητοποίηση για τη γονιμότητα μπορεί να λειτουργούν για μερικούς ανθρώπους, υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο σφάλματος από ό,τι με άλλες μεθόδους.
Μύθος 6: Μπορείτε να βάλετε το αντισυλληπτικό έμπλαστρο οπουδήποτε στο σώμα σας.
Στην πραγματικότητα, υποτίθεται ότι τοποθετείτε το έμπλαστρο στο άνω εξωτερικό μέρος του βραχίονα, στον πισινό, στο στομάχι ή στην πλάτη σας. Εκεί, απελευθερώνει οιστρογόνα και προγεστερόνη στο δέρμα σας. Θα πρέπει να αντικαθιστάτε το έμπλαστρο κάθε εβδομάδα για τρεις εβδομάδες και να κάνετε καθημερινούς ελέγχους, για να βεβαιωθείτε ότι είναι στη θέση του. Το έμπλαστρο είναι αρκετά κολλώδες ώστε να μπορείτε να το φοράτε στο ντους, λέει η Δρ. Streicher. Εάν πέσει, τα επόμενα βήματά σας εξαρτώνται από το αν είναι ακόμα αρκετά κολλώδες, για να το εφαρμόσετε ξανά και πόσο καιρό έχει αποκολληθεί από το δέρμα σας.
Μύθος 7: Είναι ανθυγιεινό να χρησιμοποιείτε αντισύλληψη, που εξαλείφει την περίοδό σας ή να χρησιμοποιείτε αντισύλληψη, για να παρακάμψετε την περίοδό σας.
Ορισμένες μορφές αντισύλληψης, όπως τα ορμονικά σπιράλ, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την μείωση της διάρκειας ή της ποσότητας του αίματος της περιόδου ή ακόμα και τη διαταραχή του κύκλου σας. Αυτό συμβαίνει, επειδή η προγεστερόνη, που απελευθερώνε,ι συμβάλλει στην λέπτυνση του ενδομητρίου. Επιπλέον, πολλές μορφές συνδυασμένης ορμονικής αντισύλληψης, όπως το έμπλαστρο, δύναται να παρακάμψουν πλήρως την περίοδό σας. Η «περίοδος» σας, όταν χρησιμοποιήτε συνδυασμένες μεθόδους είναι στην πραγματικότητα απλώς μια αιμορραγία, που σας ενημερώνει ότι δεν είστε έγκυος, λέει η Δρ. Streicher. Προκειμένου να αποφύγετε την εμμηνόρροια σας, ενώ χρησιμοποιείτε έμπλαστρο, θα πρέπει να βάλετε ένα νέο έμπλαστρο κατά την τέταρτη εβδομάδα, καθώς η χρήση του για πάνω από μία εβδομάδα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ακούσιας εγκυμοσύνης.
Όπως μπορείτε να καταλάβετε, η χρήση της αντισύλληψης για την παράλειψη της περιόδου απαιτεί ακριβείς υπολογισμούς και κινδύνους. Για αυτό είναι σημαντικό, να μιλήσετε οπωσδήποτε με το γιατρό σας, προτού το δοκιμάσετε.
Μύθος 8: Η λήψη ορμονικού αντισυλληπτικού μπορεί να διαταράξει τη γονιμότητά σας.
Αφού σταματήσετε τις περισσότερες μεθόδους αντισύλληψης, θα επιστρέψετε στην κανονική γονιμότητα σας μέσα σε λίγους έμμηνους κύκλους ή νωρίτερα. Εντούτοις, μπορεί να συναντήσετε δυσκολίες στην προσπάθειά σας να μείνετε έγκυος. Αυτό, θα μπορούσε να οφείλετε απλώς στο γεγονός, ότι παίρνατε αντισυλληπτικά για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα η γονιμότητά σας να έχει μειωθεί φυσικά. Θα μπορούσε, επίσης, να οφείλεται στο γεγονός ότι η αντισύλληψη συγκάλυπτε ένα υποκείμενο πρόβλημα, που ανακαλύπτετε μόνο αφού την σταματήσετε, λέει η Δρ. Grace Lau, γυναικολόγος στο NYU Langone Health. Εν πάση περιπτώση, είναι καλό να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, για να βεβαιωθείτε, ότι μεγιστοποιείτε τις πιθανότητές σας να συλλάβετε.
Μύθος 9: Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να μείνετε έγκυος εάν ο σύντροφός σας κάνει βαζεκτομή.
Ναι, είναι πολύ σπάνιο να αποτύχει μια βαζεκτομή, αλλά είναι πιθανό. Όταν ένα άτομο κάνει βαζεκτομή, αυτό σημαίνει ότι οι γιατροί κόβουν και σφραγίζουν τους σωλήνες που μεταφέρουν το σπέρμα. Ωστόσο, το σπέρμα που έχει ήδη δημιουργηθεί δεν εξαφανίζεται ξαφνικά. Συνήθως χρειάζονται αρκετοί μήνες και εκσπερμάτωση πάνω από 15 φορές, για να βγει όλο το σπέρμα από το σύστημα ενός ατόμου μετά από μια βαζεκτομή. Σε αυτή την περίπτωση, μπορείτε να κάνετε μια ανάλυση σπέρματος, ώστε να μάθετε αν υπάρχει ακόμα σπέρμα και να καταφύγετε, αντίστοιχα, σε κάποια μέθοδο αντισύλληψης.
Μύθος 10: Η στείρωση της γυναίκας σημαίνει υστερεκτομή.
«Η υστερεκτομή και η απολίνωση των σαλπίγγων είναι τελείως διαφορετικές διαδικασίες», λέει η Δρ. Lau. Είναι αλήθεια ότι η υστερεκτομή, η οποία συνίσταται στην αφαίρεση της μήτρας και πιθανώς και άλλων αναπαραγωγικών οργάνων, σημαίνει ότι δεν θα είστε σε θέση να πραγματοποιήσετε σωματικά μια εγκυμοσύνη. Η γυναικεία στείρωση (επίσης γνωστή ως απολίνωση των σαλπίγγων ή δέσιμο των σωλήνων σας) έχει το ίδιο αποτέλεσμα, όντας, ωστόσο, μια διαφορετική διαδικασία. Για να μείνετε έγκυος, ένα ωάριο πρέπει να ταξιδέψει από μια από τις ωοθήκες σας σε μια από τις σάλπιγγες σας, όπου συμβαίνει η γονιμοποίηση. Έτσι, κατά τη διάρκεια της απολίνωσης των σαλπίγγων, ένας γιατρός θα κόψει, θα δέσει ή θα μπλοκάρει με άλλο τρόπο τις σάλπιγγες σας, για να αποτρέψει μόνιμα τα ωάρια από το να μπορούν να ταξιδεύουν μέσα από αυτές και να γονιμοποιούνται. Αντιθέτως, η υστερεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση των σαλπίγγων, όχι τη χειραγώγησή τους για τη μείωση των πιθανοτήτων εγκυμοσύνης. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί, ότι η απολίνωση των σαλπίγγων δεν θα έφερνε εμμηνόπαυση, ενώ η υστερεκτομή μπορεί να προκαλέσει εμμηνόπαυση, εφόσον περιλαμβάνει την αφαίρεση των ωοθηκών.
Εάν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις σχετικά με αυτούς ή άλλους μύθους αντισύλληψης, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε στο γιατρό σας. Και μην ξεχνάτε, πως όταν πρόκειται για την υγεία σας, δεν υπάρχουν πραγματικά ανόητες ερωτήσεις.
Επιμέλεια: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
