Προσοχή! Η απλή γρίπη μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε πνευμονία!

Η γρίπη μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα, επιτρέποντας σε βακτήρια να εισβάλουν στους πνεύμονες και να προκαλέσουν πνευμονία.

Συχνά, η πνευμονία οφείλεται στον πνευμονιόκοκκο και αυτό έχει σοβαρές συνέπειες. Συγκεκριμένα, εαν νοσείτε από  γρίπη αυξάνεται  η πιθανότητα να νοσήσετε από  πνευμονία.  Πολλοί άνθρωποι, σχεδόν το 30%, δεν γνωρίζουν ότι η πνευμονία οφείλεται απευθείας ή έμμεσα στη γρίπη.

Το ζήτημα δεν είναι τόσο το ποσοστό όσο το γεγονός ότι υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια για την πρόληψη της γρίπης. Αν και τα εμβόλια δεν είναι 100% αποτελεσματικά είναι ικανά να μειώσουν  τα  κρούσματα και τη σοβαρότητα της νόσου. Και το γεγονός ότι η εμφάνιση της  πνευμονίας αυξάνεται ποσοστιαία περισσότερο από την εμφάνιση της γρίπης σημαίνει ότι μετά το 2050, αν δεν αναληφθούν αποτελεσματικές δράσεις, τόσο οι δαπάνες για τη θεραπεία της πνευμονίας όσο και οι απώλειες εισοδήματος αναμένεται να αυξηθούν δραματικά.

Τέλος, τα εμβόλια κατά της γρίπης και του πνευμονιοκόκκου προσφέρουν πολύ αποτελεσματική προστασία για αυτό και  οι επιστήμονες  τα συνιστούν σε όλα τα άτομα που ανήκουν σε ονάδες υψηλού κινδύνου.

Τι είναι η πνευμονία

Η πνευμονία προκαλείται όταν παθογόνα μικρόβια εισβάλλουν στον ιστό του πνεύμονα. Κάθε πνεύμονας αποτελείται από περίπου 300 εκατομμύρια μικροσκοπικούς ασκούς, γνωστούς και ως κυψελίδες, όπου πραγματοποιείται η ανταλλαγή αερίων, δηλαδή οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα. Όταν τα παθογόνα μικρόβια εισβάλλουν σε αυτόν τον ιστό, οι κυψελίδες γεμίζουν με υγρά και πύον, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ανταλλαγή αερίων και να προκαλούνται συμπτώματα. Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν βήχα, δύσπνοια, πυρετό με ρίγη, γρήγορη αναπνοή, πόνο στο στήθος κατά την αναπνοή και κόπωση. Σε ηλικιωμένους, η πνευμονία μπορεί επίσης να συνοδεύεται από νοητική σύγχυση.

Οι γιατροί κρίνουν την ανάγκη νοσηλείας βάσει πολλών κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

1. Πόσο έχει επηρεαστεί η αναπνευστική λειτουργία.
2. Η γενική αιματολογική εικόνα, όπως η πιθανή ύπαρξη σοβαρής αύξησης των λευκών αιμοσφαιρίων που είναι τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.
3. Εάν άλλα όργανα, όπως οι νεφροί, έχουν προσβληθεί, κάτι που αναγνωρίζεται από τα επίπεδα ουρίας στο αίμα.
4. Το επίπεδο της αρτηριακής πίεσης.
5. Η ηλικία του ασθενούς και εάν ανήκει σε κάποια ομάδα υψηλού κινδύνου για πνευμονία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η πνευμονία οφείλεται σε ένα βακτήριο που ονομάζεται πνευμονιόκοκκος ή στρεπτόκοκκος της πνευμονίας. Ο πνευμονιόκοκκος αποτελεί ένα σημαντικό παθογόνο μικρόβιο που προκαλεί σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα. Συγκεκριμένα, ο πνευμονιόκοκκος μπορεί να προκαλέσει:

1. Βαριά πνευμονία: Οι λοιμώξεις που προκαλεί ο πνευμονιόκοκκος μπορούν να οδηγήσουν σε βαριά πνευμονία, κατά την οποία τα πνεύμονες γεμίζουν με υγρά και πύον, περιορίζοντας την ανταλλαγή αερίων και προκαλώντας σοβαρές αναπνευστικές δυσκολίες.
2. Μηνιγγίτιδα: Ο πνευμονιόκοκκος μπορεί επίσης να προκαλέσει μηνιγγίτιδα, που αντιπροσωπεύει φλεγμονή των  μεμβρανών γύρω από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Αυτή είναι μια σοβαρή επιπλοκή που μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.
3. Σήψη: Ο πνευμονιόκοκκος μπορεί να προκαλέσει σήψη, που αντιπροσωπεύει την εξάπλωση του μικροβίου στο αίμα, με σοβαρές συνέπειες για τον οργανισμό.

Αν και ο πνευμονιόκοκκος δεν ζει στο περιβάλλον, βρίσκεται συνήθως στους βλεννογόνους της μύτης και του φάρυγγα πολλών ανθρώπων, χωρίς να προκαλεί λοιμώξεις. Συνήθως είναι ήπια νόσος και δεν αφήνει κατάλοιπα στα άτομα που είναι υγιή, ενώ είναι πιθανό να προκαλέσει επιπλοκές (π.χ. απόστημα, εμπύημα) στα άτομα τα οποία ήδη έχουν επιβαρημένη πνευμονική λειτουργία συνήθως από το κάπνισμα.

Επιπλέον, αν κάποιος έχει πνευμονική ίνωση και πάθει πνευμονία, μπορεί να παρουσιάσει σοβαρότερη αναπνευστική ανεπάρκεια σε σχέση με πριν ενώ αν έχει χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι πιθανό να χρειαστεί οξυγόνο ακόμα και στο σπίτι.

Είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη αυτοί οι παράγοντες κατά τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της πνευμονίας, ιδίως όταν πρόκειται για άτομα με υπάρχουσες  παθήσεις ή υψηλό κίνδυνο επιπλοκών.

Εμβόλια

Τα εμβόλια αποτελούν τον αποτελεσματικότερο τρόπο προστασίας από την πνευμονία, και συγκεκριμένα:

1. Αντιγριπικό Εμβόλιο: Όλοι οι άνθρωποι που είναι 65 χρονών και άνω, καπνιστές, καθώς και όσοι πάσχουν από οποιοδήποτε χρόνιο νόσημα, ανεξαρτήτως ηλικίας, πρέπει να εμβολιάζονται ετησίως κατά της γρίπης. Το αντιγριπικό εμβόλιο μειώνει τόσο τα κρούσματα όσο και τη σοβαρότητα της γρίπης κατά περίπου 50-60%.
2. Εμβόλια κατά του Πνευμονοκόκκου: Υπάρχουν δύο είδη εμβολίων κατά του Πνευμονοκόκκου, γνωστά ως “εμβόλια της πνευμονίας.” Ένα από αυτά προστατεύει από 23 στελέχη του βακτηρίου, ενώ το άλλο από 13 στελέχη. Το εμβόλιο με 23 στελέχη προσφέρει ανοσία περίπου 5 ετών, αλλά δεν είναι κατάλληλο για παιδιά κάτω των 2 ετών. Το εμβόλιο με 13 στελέχη είναι πιο κατάλληλο για παιδιά ηλικίας έως 5 ετών και δεν έχει περιορισμούς όσον αφορά την ηλικία.
3. Εμβολιασμός για Ηλικιωμένους: Για τους ηλικιωμένους, το σχήμα εμβολιασμού είναι ως εξής:
   • Εάν είναι άνω των 65 ετών και δεν έχουν εμβολιαστεί ποτέ, πρέπει να λάβουν πρώτα το εμβόλιο με τα 13 στελέχη και στη συνέχεια, 6-12 μήνες αργότερα, το εμβόλιο με τα 23 στελέχη.
   • Εάν είναι άνω των 65 ετών και έχουν ήδη εμβολιαστεί με το εμβόλιο των 23 στελέχων, πρέπει να λάβουν το εμβόλιο με τα 13 στελέχη τουλάχιστον 1 χρόνο αργότερα.
   • Εάν είχαν λάβει το εμβόλιο των 23 στελέχων πριν τα 65 και τώρα είναι άνω των 65, πρέπει να εμβολιαστούν με το εμβόλιο των 13 στελέχων (εάν έχει περάσει τουλάχιστον ένας χρόνος από το εμβόλιο με τα 23 στελέχη) και, στη συνέχεια, 6-12 μήνες αργότερα, να λάβουν μια ακόμα δόση του εμβολίου με τα 23 στελέχη.

Ο εμβολιασμός αποτελεί σημαντικό μέτρο πρόληψης της πνευμονίας, ειδικά για τους ευάλωτους πληθυσμιακούς ομάδες.