Όταν σκεφτόμαστε τη διαδικασία της γήρανσης, σπάνια αντιλαμβανόμαστε πώς αυτή επηρεάζει τον ύπνο. Ωστόσο, με βάση τα όσα γνωρίζουμε για το πώς αλλάζουν τα διαφορετικά στάδια του ύπνου καθώς ξεκουραζόμαστε, είναι κάτι στο οποίο πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή. Δείτε τι λέει η επιστήμη για το πώς η γήρανση μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο.
Το στάδιο του ύπνου στο οποίο περνάμε λιγότερο χρόνο όσο μεγαλώνουμε.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι όσο μεγαλώνουμε, τόσο λιγότερο χρόνο περνάμε σε βαθύ ύπνο κάθε βράδυ. Ο βαθύς ύπνος είναι το λεγόμενο τρίτο στάδιο του ύπνου και είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη των μυών και των ιστών, καθώς και για την κυτταρική επισκευή.
Όπως εξηγεί η νευροπαθητική γιατρός ύπνου Δρ. Catherine Darley, περίπου το 75% (και έως και το 85%) της συνολικής αυξητικής ορμόνης μας την ημέρα εκκρίνεται κατά το τρίτο στάδιο, αυτό του βαθύ ύπνου.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neuron, φαίνεται ότι το στάδιο του βαθύ ύπνου διαρκεί λιγότερο, καθώς γερνάμε, λόγω βασικών αλλαγών σε ορισμένους νευρώνες και κυκλώματα στις περιοχές που ρυθμίζουν τον ύπνο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται ο λεγόμενος «ύπνος των αργών κυμάτων» (non-REM ύπνος = non Rapid Eye Movement).
Άλλες αλλαγές στον ύπνο που συμβαίνουν με την ηλικία.
Είναι ενδιαφέρον ότι όχι μόνο μειώνεται ο non-REM ύπνος όσο μεγαλώνουμε, αλλά στην πραγματικότητα έχουμε και λιγότερο ύπνο REM –γνωστό και ως το στάδιο ύπνου στο οποίο ονειρευόμαστε. Στην πραγματικότητα, τα μωρά μπορούν να περάσουν έως και το 50% του ύπνου τους σε αυτό το στάδιο, ενώ οι ενήλικες περνούν κατά μέσο όρο μόνο το 20 έως 25%.
Επιπλέον, οι διαταραχές ύπνου, όπως λιγότερος χρόνος ύπνου γενικά, συχνότερα νυχτερινά ξυπνήματα και άλλα, εντοπίζονται συχνότερα μεταξύ των ηλικιωμένων. Όπως μας λέει η νευρολόγος Δρ Nicole Avena, «η ποιότητα του ύπνου μπορεί να μειωθεί [με την ηλικία] λόγω ορμονικών αλλαγών, ιατρικών επιπλοκών και άγχους».
Τι μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε την ποιότητα του ύπνου σας.
Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται ζοφερά, όμως υπάρχουν και καλά νέα. Η αλλαγή της καθημερινότητάς σας δύναται να συμβάλλει σε έναν πιο βαθύ και ξεκούραστο ύπνο. Η Δρ. Darley αναφέρει πως η σωματική άσκηση –σύμφωνα με έρευνες- βοηθά στον πιο βαθύ ύπνο. Μάλιστα, έρευνα σε μεσήλικες και ηλικιωμένους έχει δείξει ότι η άσκηση προάγει την αύξηση της αποτελεσματικότητας και της διάρκειας του ύπνου ανεξάρτητα από τον τρόπο και την ένταση της δραστηριότητας.
Και αν θέλετε να έχετε περισσότερο ύπνο REM, οι μελέτες δείχνουν ότι καλό είναι να αποφεύγετε το αλκοόλ πριν τον ύπνο, καθώς είναι γνωστό ότι αναστέλλει αυτό το στάδιο. Επιπλέον, η αποφυγή της τεχνολογίας πριν κοιμηθείτε και η λήψη ενός χαλαρωτικού συμπληρώματος ύπνου μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν.
Το συμπέρασμα
Σίγουρα υπάρχουν περιθώρια για επιπλέον έρευνα σχετικά με τους ακριβείς μηχανισμούς πίσω από τις αλλαγές του ύπνου και τη γήρανση. Στο μεταξύ, όμως, μπορείτε να λάβετε μέτρα για να κοιμηθείτε καλύτερα, ανεξάρτητα από την ηλικία σας.
Επιμέλεια: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
