Τι είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα;
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μια αυτοάνοση ασθένεια, που προκαλεί πόνο στις αρθρώσεις, φλεγμονή και βλάβη σε όλο το σώμα σας. Η βλάβη στις αρθρώσεις συμβαίνει συνήθως και στις δύο πλευρές του σώματος. Έτσι, εάν μια άρθρωση επηρεάζεται σε ένα από τα χέρια ή τα πόδια σας, πιθανότατα θα επηρεαστεί και η ίδια άρθρωση στο άλλο χέρι ή πόδι. Αυτός είναι ένας τρόπος με τον οποίο οι γιατροί διακρίνουν τη ΡΑ από άλλες μορφές αρθρίτιδας, όπως η οστεοαρθρίτιδα.
Συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Η ΡΑ χαρακτηρίζεται από συμπτώματα φλεγμονής και πόνου στις αρθρώσεις. Αυτά τα συμπτώματα αυξάνονται κατά τη διάρκεια των εξάρσεων, ενώ μπορεί ακόμα και να εξαφανιστούν κατά τις περιόδους ύφεσης. Τα συμπτώματα της ΡΑ επηρεάζουν συνήθως τις αρθρώσεις στα χέρια, τους καρπούς και τα γόνατα, αλλά μπορούν να επηρεάσουν ιστούς και όργανα σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένων των πνευμόνων, της καρδιάς και των ματιών. Τα κυριότερα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- πόνος σε περισσότερες από μία αρθρώσεις
- ακαμψία σε περισσότερες από μία αρθρώσεις
- ευαισθησία και οίδημα σε περισσότερες από μία αρθρώσεις
- απώλεια λειτουργίας και παραμόρφωση της άρθρωσης
- κούραση
- χαμηλός πυρετός
- απώλεια της όρεξης
- αδυναμία
Αίτια ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Η ΡΑ είναι μια αυτοάνοση διαταραχή, δηλαδή είναι το αποτέλεσμα της επίθεσης του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματός σας σε υγιείς ιστούς του σώματος. Ωστόσο, τα συγκεκριμένα αίτια ή οι αιτίες της ΡΑ δεν είναι ακόμη γνωστά. Εάν έχετε ΡΑ, το ανοσοποιητικό σας σύστημα στέλνει αντισώματα στην επένδυση των αρθρώσεων σας, τα οποία επιτίθενται στους ιστούς, που επενδύουν τις αρθρώσεις σας, προκαλώντας τη διαίρεση των κυττάρων της επένδυσης (αρθρικά κύτταρα) και συμβάλλουν στη φλεγμονή. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, απελευθερώνονται χημικές ουσίες, που μπορούν να βλάψουν τα κοντινά οστά, τους χόνδρους, τους τένοντες και τους συνδέσμους. Εάν η ΡΑ δεν αντιμετωπιστεί, η άρθρωση θα υποστεί βλάβη και θα χάσει το σχήμα και την ευθυγράμμισή της, και τελικά θα καταστραφεί.
Παράγοντες κινδύνου ρευματοειδούς αρθρίτιδας
- Ηλικία. Η εμφάνιση της ΡΑ είναι υψηλότερη μεταξύ των ενηλίκων στα 50 τους. Ο κίνδυνος συνεχίζει να αυξάνεται με την ηλικία για τους άνδρες, αν και επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας τους.
- Φύλο. Οι γυναίκες έχουν δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ΡΑ σε σχέση με τους άνδρες.
- Γενετική. Οι άνθρωποι που γεννιούνται με συγκεκριμένα γονίδια, που ονομάζονται γονότυποι HLA τάξης II, είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ΡΑ. Ο κίνδυνος ΡΑ μπορεί να είναι υψηλότερος, όταν τα άτομα με αυτά τα γονίδια έχουν παχυσαρκία ή εκτίθενται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως το κάπνισμα.
- Κάπνισμα. Μελέτες δείχνουν ότι οι καπνιστές διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν ΡΑ.
- Παχυσαρκία. Η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ΡΑ.
- Διατροφή. Η υψηλή κατανάλωση νατρίου, ζάχαρης (ιδιαίτερα φρουκτόζης), κόκκινου κρέατος και σιδήρου σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΡΑ.
Θεραπεία για ΡΑ
Η ΡΑ είναι μια χρόνια πάθηση χωρίς θεραπεία. Η θεραπεία στοχεύει στην διαχείριση του πόνου και στον έλεγχο της φλεγμονώδους απόκρισης. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ύφεση. Η μείωση της φλεγμονής μπορεί, επίσης, να βοηθήσει στην πρόληψη περαιτέρω βλάβης των αρθρώσεων και των οργάνων. Οι θεραπευτικές επιλογές για τη ΡΑ περιλαμβάνουν:
- μη συνταγογραφούμενα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη
- συνταγογραφούμενα κορτικοστεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής και του πόνου
- τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα ή DMARDs, για την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου
- τροποποιητές βιολογικής απόκρισης, οι οποίοι στοχεύουν συγκεκριμένα μέρη του ανοσοποιητικού σας συστήματος, για να σταματήσουν τη φλεγμονή
- εναλλακτικές ή σπιτικές θεραπείες
- διατροφικές αλλαγές
- συγκεκριμένους τύπους άσκησης
Αν και πολλοί άνθρωποι ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση, εάν η ΡΑ προκαλεί μόνιμη βλάβη στις αρθρώσεις. Η σοβαρή βλάβη των αρθρώσεων μπορεί να περιορίσει την ανεξαρτησία και να επηρεάσει την κανονική καθημερινή δραστηριότητα. Η χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης άρθρωσης μπορεί να αποκαταστήσει τη λειτουργία σε κατεστραμμένες αρθρώσεις και να ανακουφίσει τον πόνο, που προκαλείται από τη φλεγμονή.
Τύποι ρευματοειδούς αρθρίτιδας
- Οροθετική ρευματοειδής αρθρίτιδα
Η οροθετική ΡΑ είναι ο πιο κοινός τύπος ΡΑ και σημαίνει ότι έχετε θετικό ρευματοειδή παράγοντα, δηλαδή τα αντισώματα που προκαλούν το ανοσοποιητικό σας σύστημα να επιτίθεται στις αρθρώσεις.Τείνει να έχει πιο σοβαρά συμπτώματα από την οροαρνητική ΡΑ. Τα κυριότερα περιλαμβάνουν:
- πρωινή δυσκαμψία, που διαρκεί 30 λεπτά ή περισσότερο
- πρήξιμο και πόνο σε πολλαπλές αρθρώσεις
- οίδημα και πόνος σε συμμετρικές αρθρώσεις
- ρευματοειδή οζίδια
- πυρετός
- κούραση
- απώλεια βάρους
Η ΡΑ δεν περιορίζεται πάντα στις αρθρώσεις. Μερικά άτομα με οροθετική ΡΑ μπορεί να εμφανίσουν φλεγμονή στα μάτια, στους σιελογόνους αδένες, στα νεύρα, στα νεφρά, στους πνεύμονες, στην καρδιά, στο δέρμα και στα αιμοφόρα αγγεία.
2.Οροαρνητική ΡΑ
Εάν έχετε αρνητικό αποτέλεσμα στην εξέταση αίματος για τον ρευματοειδή παράγοντα, αλλά εξακολουθείτε να έχετε συμπτώματα, έχετε οροαρνητική ΡΑ. Σε αυτή τη περίπτωση, μπορεί τελικά να αναπτύξετε αντισώματα, αλλάζοντας τη διάγνωσή σας σε οροθετική ΡΑ.
3. –Νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα (ΝΙΑ)
Η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα αναφέρεται σε ΡΑ σε παιδιά ηλικίας 17 ετών και κάτω. Η πάθηση ήταν παλαιότερα γνωστή ως νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα. Τα συμπτώματα είναι τα ίδια με εκείνα άλλων τύπων ΡΑ, αλλά μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν φλεγμονή των ματιών και προβλήματα με τη σωματική ανάπτυξη.
Είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα κληρονομική;
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν θεωρείται κληρονομική ασθένεια, αλλά εμφανίζεται σε ορισμένες οικογένειες. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε περιβαλλοντικά αίτια, γενετικά αίτια ή σε συνδυασμό και των δύο. Γενικότερα, όμως, το οικογενειακό ιστορικό ΡΑ αυξάνει τον κίνδυνο να προσβληθείτε από τη νόσο και η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στο πόσο αποτελεσματική θα είναι η θεραπεία.
Επιμέλεια κειμένου: Ηλιάνα Θεοδωρίδου
