Οι φερομόνες είναι ουσίες που εκκρίνονται από το ένα ζώο στο άλλο και θεωρείται ότι αποτελούν ένα τρόπο που επικοινωνούν τα μεταξύ τους. Για παράδειγμα, μεταξύ των ζώων, οι φερομόνες μεταδίδουν σήμα για τον κίνδυνο, για μαρκάρισμα μιας περιοχής ή εμπλέκονται σε σεξουαλικά και αναπαραγωγικά σήματα.
Αν και ο ρόλος των φερομόνων μεταξύ των ζώων είναι σίγουρα τεκμηριωμένος, δεν είναι τόσο σαφές ποιος είναι ο ρόλος τους στους ανθρώπους ή αν οι άνθρωποι έχουν αυτές τις ουσίες. Η θεωρία είναι ότι αν οι άνθρωποι είχαν φερομόνες, αυτές θα βρίσκονταν κυρίως στους ιδρωτοποιούς αδένες μας. Υποτίθεται ότι οι φερομόνες εμπλέκονται κυρίως στη σεξουαλική έλξη στους ανθρώπους. Αλλά και πάλι, η έρευνα των φερομόνων στους ανθρώπους δεν είναι ισχυρή αυτή τη στιγμή και απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να κατανοηθεί πλήρως ο ρόλος τους στη ζωή μας.
Πώς Λειτουργούν οι Φερομόνες;
Οι φερομόνες είναι χημικές ουσίες που εκκρίνονται στο εξωτερικό του σώματος από ένα ζώο και στη συνέχεια λαμβάνονται από ένα άλλο. Θεωρείται ότι χρησιμοποιούνται για επικοινωνία και έλξη. οι φερομόνες επεξεργάζονται από το ρινορραγικό όργανο, το οποίο βρίσκεται στην πρόσθια ρινική κοιλότητα. Ο οργανισμός αυτός διαθέτει κυτταρικούς υποδοχείς που ανιχνεύουν σήματα τα φερομόνης
Ένας από τους λόγους για τους οποίους οι ερευνητές αμφισβητούν την ύπαρξη φερομονών στους ανθρώπους είναι ότι μας λείπουν αυτά τα λειτουργικά όργανα της ρινικής κοιλότητας. Η θεωρία είναι ότι εάν οι άνθρωποι επεξεργάζονταν τις φερομόνες, θα ανιχνευόντουσαν από το οσφρητικό μας σύστημα.
Όσον αφορά το πού γίνεται η έκκρηση των φρομόνων στους ανθρώπους, υποτίθεται ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν στο σπέρμα, το μητρικό γάλα, το σάλιο, τα ούρα ή τις κολπικές εκκρίσεις. Ωστόσο, η πιο σημαντική θεωρία είναι ότι οι φερομόνες εκκρίνονται στους ανθρώπους από τους ιδρωτοποιούς αδένες τους και ανιχνεύονται με παρόμοιο τρόπο με τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τις ανθρώπινες μυρωδιές
Τύποι φερομόνων
Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύποι φερομονών που έχουν εντοπιστεί στο ζωικό βασίλειο:
- Απελευθερωτές, οι οποίοι προκαλούν άμεση, ακριβή απόκριση
- Σηματοδότες, που απελευθερώνουν πληροφορίες για το ζώο
- Διαμορφωτές, οι οποίοι επηρεάζουν τα συναισθήματα και τη διάθεση
- Εκκινητές, οι οποίοι επηρεάζουν τις ενδοκρινικές ή νευροενδοκρινικές αποκρίσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή
Και πάλι, δεν έχουν εντοπιστεί σιγουρα φερομόνες στους ανθρώπους, αλλά υπάρχουν δύο τύποι φερομόνων που θεωρείται ότι υπάρχουν στον άνθρωπο. Αυτά είναι:
- Ανδροσταδιενόνη, που συνδέονται με τα αρσενικά
- Οιστρετετραενόλη, που συνδέονται με τα θηλυκα
Είναι προφανές ότι οι φερομόνες παίζουν σημαντικό ρόλο στο ζωικό βασίλειο, συμπεριλαμβανομένων και των θηλαστικών. Κάποιοι από τους ρόλους που παίζουν στα ζώα περιλαμβάνουν:
- Σεξουαλική έλξη
- Επιλογή ενός συντρόφου
- Ακολούθηση του ίχνους ενός άλλου ζώου
- Επικοινωνία μεταξύ γονέων και παιδιών
Όσον αφορά τους ρόλους που παίζουν οι φερομόνες στους ανθρώπους, δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία. Η κύρια θεωρία είναι ότι οι φερομόνες παίζουν έναν παρόμοιο ρόλο με αυτόν που παίζουν οι μυρωδιές. Για παράδειγμα, οι μυρωδιές από έναν άνθρωπο σε έναν άλλο μας δίνουν κάποιες σημαντικές πληροφορίες, όπως:
- Οι μυρωδιές μπορούν να μας βοηθήσουν να ανιχνεύσουμε άτομα που έχουν λοιμώξεις (δηλαδή, να παρατηρήσουμε ότι κάποιος δεν “μυρίζει σωστά”)
- Οι μυρωδιές μπορούν να επηρεάσουν το ποιος μας ελκύει σεξουαλικά και ποιους επιλέγουμε ως συντρόφους
- Οι οσμές, μαζί με άλλες ενδείξεις, μπορούν να μας πουν πότε κάποιος βιώνει άγχος ή φόβο
- Οι οσμές μπορεί να μπορούν να μας πουν ότι μια γυναίκα έχει έμμηνο ρύση
Ίσως οι πιο γνωστές θεωρίες σχετικά με τις φερομόνες στους ανθρώπους έχουν να κάνουν με το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Πολλοί άνθρωποι συσχετίζουν αρώματα και μυρωδιές με τη σεξουαλική διέγερση και θεωρούν ορισμένα αρώματα ελκυστικά και άλλα αποτρεπτικά.
Η θεωρία είναι ότι ο ρόλος των φερομόνων βασίζεται στην προσέλκυσή μας σε συγκεκριμένους ανθρώπους σε σχέση με άλλους. Με άλλα λόγια, οι φερομόνες—όπως η οσμή του σώματος, η φυσική εμφάνιση και άλλα ερεθίσματα—μπορεί να καθοδηγούν την έλξη μας για πιθανούς σεξουαλικούς συντρόφους σε ένα πιο πρωτόγονο, βιολογικό επίπεδο.
Λειτουργούν τα προϊόντα φερομόνης;
Υπάρχουν πολλά προϊόντα στην αγορά, όπως σπρέι, αρώματα και κολώνιες, που ισχυρίζονται ότι περιέχουν φερομόνες ή είναι ενισχυμένα με αυτές. Η ιδέα είναι ότι φορώντας ένα από αυτά τα αρώματα θα σας βοηθήσει να προσελκύσετε κάποιον σεξουαλικά ή θα ενισχύσει τη σεξουαλική σας συμβατότητα με κάποιον που σας ελκύει.
Ωστόσο, δεν είναι καν σαφές εάν υπάρχουν φερομόνες στους ανθρώπους. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η προσθήκη φερομονών σε αρώματα και κολώνιες θα έχει θετική επίδραση στη σεξουαλική έλξη ή αν θα έχει κάποια επίδραση γενικά.
Μια μελέτη ανέδειξε ότι πολλά αρώματα που διαφημίζονται στο εμπόριο τα οποία θεωρητικά έχουν φερομόνες στην πραγματικότητα μπορεί να μην περιέχουν αυτη την ουσία. Οι ερευνητές εξέτασαν 12 αρώματα που κυκλοφόρησαν στην αγορά με το πρόσχημα ότι είχαν, και ανακάλυψαν ότι μόνο επτά από τα 12 περιείχαν συνθετικές φερομόνες. Οι ερευνητές της μελέτης προειδοποίησαν τους αγοραστές να είναι προσεκτικοί με τα ψευδή προϊόντα μάρκετινγκ , σημειώνοντας ότι, «οι κατασκευαστές αρωμάτων δεν φαίνεται να ακολουθούν κανένα επιστημονικό πρωτόκολλο στο σχεδιασμό και την κατασκευή αυτών των προϊόντων».
Αν και δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι τα ανθρώπινα προϊόντα που περιέχουν φερομόνες παίζουν ρόλο στη σεξουαλική έλξη, υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι τα προϊόντα που κατασκευάζονται για ζώα μπορεί να είναι αποτελεσματικά.
Για παράδειγμα, μια μελέτη εξέτασε εάν τα περιλαίμια σκύλων που περιέχουν φερομόνες θα μπορούσαν να μειώσουν τους φόβους και την ανησυχία που σχετίζονται με τους ήχους και τις αντιδράσεις των ζώων στις καταιγίδες.
Το αποτέλεσμα της μελέτης ήταν θετικό. Καθώς σε σύγκριση με σκύλους που δεν φορούσαν κολάρα, τα σκυλιά που φορούσαν περιλαίμια φερομόνης (DAP) είχαν σημαντικά μειωμένο φόβο και άγχος κατά τη διάρκεια περιόδων που εκτέθηκαν σε προσομοιωμένες καταιγίδες.
Συμπέρασμα
Οι φερομόνες είναι ουσίες που βοηθούν τα ζώα να επικοινωνούν και θεωρούνται ότι εμπλέκονται στην αναπαραγωγή, τις εδαφικές διεκδικήσεις και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ γονέων και παιδιών. Ο ρόλος τους στους ανθρώπους είναι λιγότερο σαφής, καθώς δεν υπάρχει οριστική έρευνα που να αποδεικνύεται η υπαρξη φερομόνων στους ανθρώπους. Η θεωρία είναι ότι εάν οι άνθρωποι εκκρίνουν τις ουσίες αυτές, αυτές θα απελευθερώνονταν από τους ιδρωτοποιούς αδένες και θα συνδέονταν κυρίως με τη σεξουαλικότητα και τα συναισθήματα.
Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι τα αρώματα και οι κολώνιες που περιέχουν συνθετικές φερομόνες επηρεάζουν σεξουαλικά ή παίζουν ρόλο στην προσέλκυση ενός συντρόφου. Η έρευνα είναι σε εξέλιξη για να κατανοήσουμε τον ρόλο που παίζουν οι φερομόνες στη ζωή μας, αλλά για τώρα, είναι σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί με τις διαφημίσεις περί προϊόντων που τις περιέχουν.
